Szanowny Panie Ministrze! Zwracam się do Pana Ministra o udzielenie odpowiedzi na pytania dotyczące problemów związanych ze zbyt dużymi wymaganiami kadrowymi określonymi w przepisach dotyczących niezbędnych zasobów kadry lekarskiej na oddziałach rehabilitacji kardiologicznej.
Liczbę lekarzy na oddziałach rehabilitacji kardiologicznej określają:
1) rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 30 sierpnia 2009 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu rehabilitacji leczniczej (D. U. Nr 140, poz. 1145, z późn. zm.) w zakresie załącznika nr 1 do ww. rozporządzenia,
2) zarządzenie nr 53/2010/DS prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 2 września 2010 r. w zakresie załącznika nr 3 do ww. zarządzenia.
Zarówno ww. rozporządzenie, jak i ww. zarządzenie doprecyzowujące, wprowadzone we wrześniu 2010 r., w sposób spójny przestawiają minimalne wymogi dotyczące personelu lekarskiego w ramach stacjonarnej rehabilitacji kardiologicznej:
1) lekarz specjalista w dziedzinie rehabilitacji w przypadku chorób narządu ruchu lub rehabilitacji ogólnej, lub rehabilitacji, lub rehabilitacji medycznej, lub medycyny fizykalnej, lub balneologii i medycyny fizykalnej - równoważnik co najmniej 1 etatu (a dla oddziałów liczących powyżej 20 łóżek zatrudnienie proporcjonalne do liczby łóżek),
2) lekarz specjalista w dziedzinie kardiologii lub lekarz specjalista w dziedzinie chorób wewnętrznych - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 20 łóżek (zatrudnienie proporcjonalne do liczby łóżek w oddziale).
Wprowadzenie w życie ww. przepisów spowodowało niewspółmierny do potrzeb i utrwalonej praktyki duży wzrost (o 100%) zapotrzebowania ilościowego na lekarzy, w tym w szczególności lekarzy rehabilitacji medycznej (lub...), których dostępność na rynku pracy jest ograniczona. Trzeba zaznaczyć, że standardy rehabilitacji kardiologicznej nie uległy zmianie. Obecne wymogi dotyczące zatrudnienia lekarzy w odniesieniu do oddziałów rehabilitacji kardiologicznej są zdecydowanie większe niż wymogi dotyczące ciężkich oddziałów zabiegowych czy zachowawczych.
W województwie opolskim funkcjonuje 45 poradni rehabilitacyjnych i 11 szpitalnych oddziałów rehabilitacyjnych oraz wiele prywatnych gabinetów rehabilitacyjnych. Każdy z tych ośrodków powinien zatrudniać przynajmniej 1 lekarza rehabilitacji medycznej. Natomiast w województwie opolskim jest wykazanych jedynie 33 lekarzy rehabilitacji medycznej. Część z nich nie praktykuje w tej dziedzinie. Specjalizacja z zakresu rehabilitacji medycznej dla wielu lekarzy jest specjalizacją dodatkową, głównie po specjalizacjach zabiegowych. W ostatnich 2 latach żaden lekarz na Opolszczyźnie nie podjął się tej specjalizacji.
Szpital mający 80 łóżek w zakresie rehabilitacji kardiologicznej (np. szpital MSWiA w Głuchołazach) powinien zatrudnić 8 lekarzy, w tym 4 kardiologów lub internistów i 4 specjalistów rehabilitacji medycznej (lub...), to jest 1 lekarza na 10 łóżek szpitalnych. Na 80-łóżkowym oddziale hospitalizowanych jest miesięcznie ok. 95 pacjentów, czyli obciążenie pracą jednego lekarza wynosi około12 pacjentów miesięcznie. Jednocześnie nad pacjentami sprawują opiekę specjaliści fizjoterapeuci (3. fizjoterapeuta - równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 10 łóżek).
Biorąc pod uwagę szerokie kompetencje specjalistów fizjoterapeutów współpracujących z kardiologami i internistami na oddziałach rehabilitacji kardiologicznej, zatrudnienie dodatkowych lekarzy rehabilitacji medycznej (lub...) nie wydaje się konieczne, tym bardziej że jest to specjalizacja praktycznie niedostępna na rynku pracy. Zatrudnienie dodatkowego personelu lekarskiego spowoduje także zwiększanie w istotny sposób kosztów związanych z wynagrodzeniami. W wielu jednostkach ochrony zdrowia wynagrodzenia stanowią zdecydowaną część kosztów dochodzących nawet do 80% kosztów ogólnych. Dalsze pogłębianie kosztów wynagrodzeń pogorszy i tak trudną sytuację ekonomiczno-finansową szpitali.
W związku z powyższym proszę o udzielenie odpowiedzi na powyższe pytania:
1. Czy ministerstwo dysponuje danymi dotyczącymi liczby lekarzy specjalistów z zakresu rehabilitacji w chorobach narządów ruchu, rehabilitacji ogólnej, rehabilitacji medycznej, medycyny fizykalnej, balneologii, balneoklimatologii, fizjoterapii i zapotrzebowania na nich przez jednostki stacjonarne i lecznictwo ambulatoryjne?
2. Jakie według aktualnie obowiązujących przepisów jest zapotrzebowanie na lekarzy rehabilitacji medycznej (lub...) w opiece stacjonarnej, jak również ambulatoryjnej i czy aktualna liczba lekarzy tych specjalności jest wystarczająca do zabezpieczenia potrzeb?
3. Jakie według aktualnie obowiązujących przepisów jest zapotrzebowanie na lekarzy rehabilitacji medycznej na oddziałach rehabilitacji kardiologicznej i czy aktualna liczba lekarzy tych specjalności zabezpiecza potrzeby?
4. Czy ministerstwo dysponuje danymi dotyczącymi liczby lekarzy specjalistów z wymienionymi wyżej specjalizacjami przygotowanych do podjęcia pracy w oddziałach rehabilitacji kardiologicznej?
5. Czy jest uzasadnione względami medycznymi i ekonomicznymi wymaganie tak wysokiego wskaźnika zatrudnienia w przypadku oddziałów rehabilitacji kardiologicznej (obciążenie pracą dla oddziału 80-łóżkowego wynosiłoby przeciętnie 12 chorych na miesiąc - 1 lekarz/10 chorych, dodatkowo 1 fizjoterapeuta na 10 chorych + personel pomocniczy: pielęgniarki, psycholog)?
6. Czy aktualnie obowiązujące przepisy nie spowodują powstawania fikcyjnych umów pomiędzy szpitalami a lekarzami z zakresu tych specjalizacji?
7. Czy w związku ze znacznym wzrostem zatrudnienia i w związku z tym znacznym zwiększeniem kosztów funkcjonowania planuje się zwiększenie finansowania tego typu oddziałów (wzrost wyceny procedur)?
8. Czy aktualnie obowiązujące przepisy nie spowodują wykluczenia z rynku aktualnie dobrze działających i sprawdzonych podmiotów oraz czy wprowadzenie tych przepisów nie skutkuje utrwalaniem monopolu rzadkiej specjalizacji?
9. Czy Ministerstwo Zdrowia planuje zmiany dotyczące wymagań kadrowych dla oddziałów rehabilitacji kardiologicznej?
Z poważaniem
Poseł Janina Okrągły
Warszawa, dnia 19 listopada 2011 r.