Szanowna Pani Marszałek! W odpowiedzi na pismo z dnia 16 października 2012 r., znak: SPS-023-10185/12, przy którym przekazana została interpelacja pana Piotra Chmielowskiego, posła na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, oraz grupy posłów w sprawie utrzymania warunków sanitarnych i nadzoru sprawowanego przez Państwową Inspekcję Sanitarną w Sanktuarium Matki Boskiej Szkaplerznej w Czernej, uprzejmie informuję, co następuje.

   Stosownie do art. 8 ust. 3 Konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską, podpisanego w Warszawie dnia 28 lipca 1993 r. (Dz. U. z 1998 r. Nr 51, poz. 318) miejscom przeznaczonym przez właściwą władzę kościelną do sprawowania kultu i grzebania zmarłych państwo gwarantuje w tym celu nienaruszalność. Zgodnie zaś z art. 8 ust. 5 władza publiczna może podjąć niezbędne działania w miejscach określonych w ust. 3 także bez uprzedniego powiadamiania władzy kościelnej, jeśli jest to konieczne dla ochrony życia, zdrowia lub mienia.

   Mając na uwadze powyższe, państwowy powiatowy inspektor sanitarny w Krakowie posiada uprawnienia dotyczące nadzoru sanitarnego nad Sanktuarium Matki Boskiej Szkaplerznej w Czernej w zakresie określonym w ww. dokumencie, tj. ma prawo podejmować stosowne działania w sytuacji wystąpienia ewentualnego zagrożenia życia i zdrowia ludzi.

   Dodatkowo pragnę nadmienić, że organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej prowadzą bieżący nadzór nad obiektami użyteczności publicznej znajdującymi się w pobliżu ww. sanktuarium zgodnie z zatwierdzonym harmonogramem kontroli oraz każdorazowo w ewentualnych sytuacjach interwencyjnych wynikających ze skarg wpływających od pielgrzymów, turystów i mieszkańców.

   Zgodnie z ustawą z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2011 r. Nr 212, poz. 1263, z późn. zm.) do zakresu działania organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej w dziedzinie bieżącego nadzoru sanitarnego należy m.in. kontrola przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne, dotyczących warunków produkcji, transportu, przechowywania i sprzedaży żywności oraz warunków żywienia zbiorowego, a także nadzoru nad jakością zdrowotną żywności.

   Organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej zgodnie z podziałem kompetencji określonym w art. 73 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 r. Nr 136, poz. 914, z późn. zm.) są organami urzędowej kontroli w zakresie bezpieczeństwa żywności w odniesieniu do: żywności pochodzenia niezwierzęcego produkowanej i wprowadzanej do obrotu oraz produktów pochodzenia zwierzęcego znajdujących się w handlu detalicznym.

   Wszystkie zakłady, które produkują lub wprowadzają do obrotu ww. żywność, w tym również zakłady żywienia zbiorowego typu otwartego bądź zamkniętego, z których usług mogą korzystać m.in. uczestnicy pielgrzymek, są objęte urzędową kontrolą organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

   Art. 59 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia nakłada na podmioty działające na rynku spożywczym obowiązek przestrzegania w zakładach wymagań higienicznych określonych w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 852/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz. Urz. UE L 139 z 30.04.2004, str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 13, t. 34, str. 319).

   W przypadku zagrożenia epidemicznego, polegającego np. na wystąpieniu ogniska chorób zakaźnych przenoszonych drogą pokarmową, pracownicy Państwowej Inspekcji Sanitarnej podejmują działania w postaci dochodzenia epidemiologicznego, w ramach którego ustalane jest źródło zakażenia (np. nosicielstwo u osoby przygotowującej posiłek) lub pochodzenia skażonego pokarmu (dochodzenie w łańcuchu żywnościowym), krąg osób narażonych, a w wyniku badania laboratoryjnego określany jest również czynnik etiologiczny. Równocześnie podejmowane są odpowiednie dla sytuacji działania przeciwepidemiczne mające na celu ograniczenie szerzenia się zakażeń.

   Organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej, stosownie do art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, sprawują kontrolę przestrzegania przepisów określonych wymagań higienicznych i zdrowotnych, w szczególności dotyczących utrzymania należytego stanu higienicznego nieruchomości, zakładów pracy, instytucji, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej, dróg, ulic oraz osobowego i towarowego transportu kolejowego, drogowego, lotniczego i morskiego.

   Rozporządzenie ministra infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. reguluje również zagadnienia dotyczące ustępów w zakresie ustępów ogólnodostępnych w budynkach użyteczności publicznej (m.in. § 84 ww. rozporządzenia) oraz ustępów publicznych (§ 87 ww. rozporządzenia). Organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej sprawują także nadzór nad ustępami publicznymi i ustępami ogólnodostępnymi, w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego.

   Stosownie do informacji przekazywanych przez Powiatową Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Krakowie ustalono, że w okresie od 15 kwietnia do 15 września każdego roku w związku z nasileniem ruchu pielgrzymkowego sanitariaty są udostępniane pielgrzymom, jednakże nigdy nie wpłynęły żadne sygnały wskazujące na jakiekolwiek niedogodności czy nieprawidłowości mogące służyć za podstawę do interwencji przez właściwy organ Państwowej Inspekcji Sanitarnej tutejszego organu.

   W obrębie sanktuarium nie jest prowadzona działalność żywnościowo-żywieniowa, nie ma więc na jego terenie zorganizowanych punktów konsumpcyjnych przeznaczonych dla pielgrzymów. W miejscowości Czerna znajdują się sklepy ogólnospożywcze, które podlegają stałemu nadzorowi organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej, sprawowanemu w ramach urzędowej kontroli żywności.

   Opat pełniący obowiązki ekonoma klasztoru poinformował o budowie domu pielgrzyma z zapleczem gastronomicznym i sanitarnym. Planowany termin zakończenia budowy to 2014 r. W momencie oddania do użytku będzie on poddany stałemu nadzorowi sanitarnemu.

   W pobliżu sanktuarium znajdują się dwa źródła wody z tzw. samowypływu, z których pielgrzymi pobierają wodę. Jedno z tych źródeł, tj. źródło Eliasza, znajduje się pod nadzorem sanitarnym państwowego powiatowego inspektora sanitarnego w Krakowie. W dniu 24 kwietnia 2012 r. w ramach bieżącego nadzoru pobrano próbkę wody do analizy laboratoryjnej w kierunku mikrobiologicznym i fizykochemicznym. Analiza wykazała przekroczenia mikrobiologiczne. Wobec powyższego źródło zostało oznakowane tablicą o treści: ˝Woda niezdatna do spożycia przez ludzi˝.

   W dniu 28 sierpnia 2012 r. ponownie pobrano próbę wody do analizy laboratoryjnej w kierunku mikrobiologicznym i fizykochemicznym. Analiza próby wody wykazała, że jakość wody w zakresie badanych parametrów spełnia wymagania zgodne z rozporządzeniem ministra zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. Nr 61, poz. 417, z późn.zm.). W konsekwencji źródło zostało oznakowane właściwą tablicą o treści: ˝Woda zdatna do spożycia przez ludzi˝.

   W dniu 29 października 2012 r. została pobrana próba wody z drugiego źródła - próba jest w trakcie badań.

   Z poważaniem

   Sekretarz stanu

   Sławomir Neumann

   Warszawa, dnia 19 listopada 2012 r.