Szanowna Pani Marszałek! Odpowiadając na przesłaną przy piśmie z dnia 20 lipca br., znak: SPS-023-6852/12, interpelację posła Piotra Chmielowskiego oraz grupy posłów w sprawie emerytur górniczych, uprzejmie wyjaśniam, co następuje.
Uprawnienia do emerytur górniczych regulują przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227, z późn. zm.).
Na emeryturę górniczą pracownik może przejść: bez względu na wiek i zajmowane stanowisko, jeżeli pracę górniczą wykonywał pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przez okres wynoszący co najmniej 25 lat, albo jeżeli po ukończeniu 50 lat życia i legitymowaniu się okresem pracy górniczej wynoszącym łącznie z okresami pracy równorzędnej co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 15 lat pracy górniczej, lub po ukończeniu 55 lat życia i legitymowaniu się okresem pracy górniczej wynoszącym łącznie z okresami pracy równorzędnej co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 10 lat pracy górniczej.
Pracownik przy przechodzeniu na emeryturę górniczą na powyższych zasadach musi także spełnić warunek nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na dochody budżetu państwa.
Warunek ten został wprowadzony przepisami ustawy z dnia 12 stycznia 2007 r. o zmianie ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 17, poz. 95).
Wprowadzenie tego warunku wynikało z faktu zachowania dla pracowników urodzonych po 1948 r. warunków uprawniających do wcześniejszej emerytury górniczej, obliczanej według tzw. starych zasad oraz utrzymaniu zasady przyznania uprawnień do tej emerytury dla tych osób, które nie przystąpiły do otwartego funduszu emerytalnego.
Decyzja o przystąpieniu do otwartego funduszu emerytalnego traktowana jest jako oświadczenie woli o wyborze systemu emerytalnego na zasadach określonych dla osób urodzonych po 1968 r. Przystąpienie do otwartego funduszu emerytalnego przekreśla więc możliwość przejścia na wcześniejszą emeryturę.
Przyjęte rozwiązania umożliwiły pracownikom urodzonym po 1948 r., członkom otwartych funduszy emerytalnych, po spełnieniu określonych warunków, uzyskanie uprawnień do emerytury górniczej.
Należy podkreślić, że stosowanie tzw. starych zasad ustalania wysokości emerytury górniczej jest ściśle powiązane z odprowadzaniem do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych pełnej składki emerytalnej. Emerytura z FUS nie może być obliczana od pełnej kwoty podstawy wymiaru składek, skoro tylko jej część została zapisana na indywidualnym koncie ubezpieczonego. Fundusz Ubezpieczeń Społecznych nie może ponosić wydatków niewspółmiernych do wpłaconej kwoty składek.
Z tego też powodu przyjęto, że w przypadku gdy członkowi otwartego funduszu emerytalnego przyznano prawo do emerytury górniczej, środki zgromadzone na rachunku członka otwartego funduszu emerytalnego są przekazywane - za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych - na dochody budżetu państwa.
Przekazywanie tych środków następuje na wniosek osoby uprawnionej.
Z poważaniem
Podsekretarz stanu
Marek Bucior
Warszawa, dnia 6 sierpnia 2012 r.