Szanowna Pani Marszałek! Odpowiadając na pismo z dnia 21 czerwca 2012 r. (znak: SPS-023-5719/12), dotyczące interpelacji pana posła Tadeusza Arkita w sprawie możliwości ustanowienia programów pomocowych przeznaczonych na zrównoważenie rozwoju polskiej wsi w kolejnej perspektywie finansowej, przedstawiam następujące informacje.
W październiku 2011 r. Komisja Europejska opublikowała projekty rozporządzeń, w tym rozporządzenie ogólne ustanawiające wspólne przepisy dla Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS), Funduszu Spójności (FS) oraz Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego (EFMR), które są objęte zakresem Wspólnych Ram Strategicznych (WRS). Komisja Europejska w zapisach rozporządzeń promuje zasadę zintegrowanego podejścia polegającą na koordynacji, przez Wspólne Ramy Strategiczne, nie tylko Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego i Funduszu Spójności, lecz także Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego.
Zakłada się, że ostateczne stanowisko Rady UE dla polityki spójności zostanie przyjęte do końca bieżącego roku, następnie rozpoczęte zostaną negocjacje pomiędzy Komisją Europejską, Radą UE oraz Parlamentem Europejskim, co umożliwi przyjęcie rozporządzenia dla funduszy WRS w połowie 2013 r. W wyniku negocjacji rozporządzeń prawdopodobnie konieczne będą dostosowania zapisów dokumentów programowych na perspektywę finansową UE na lata 2014-2020, nad którymi trwają już prace.
Aby zapewnić jak najszybsze wdrożenie nowej perspektywy, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego już po rozpoczęciu negocjacji pakietu rozporządzeń przystąpiło równolegle do przygotowania procesu opracowania dokumentów strategicznych na perspektywę finansową UE na lata 2014-2020. W maju 2012 r. Rada Ministrów przyjęła dokument ˝Sposób organizacji prac nad dokumentami programowymi związanymi z perspektywą finansową UE 2014-2020˝, w którym prezes Rady Ministrów powierzył ministrowi rozwoju regionalnego koordynację przygotowania dokumentów programowych oraz rozwiązań wdrożeniowych i instytucjonalnych. Zgodnie z powyższym dokumentem za przygotowanie propozycji do umowy partnerskiej w zakresie rozwoju obszarów wiejskich oraz polityki rybołówstwa odpowiada minister rolnictwa i rozwoju wsi, który ma decydującą rolę w zakresie określania sposobu realizacji programów, wyboru celów i kierunków rozwoju oraz zasad podziału środków dla II filara wspólnej polityki rolnej i rybołówstwa.
Harmonogram prac nad przygotowaniem dokumentów strategicznych na nową perspektywę finansową UE zakłada, iż Ministerstwo Rozwoju Regionalnego do września br. przygotuje założenia umowy partnerstwa. Dokument ten będzie dotyczył między innymi liczby i zakresu programów operacyjnych, ram instytucjonalnych systemu wdrażania, kluczowych kierunków interwencji, koncentracji tematycznej, warunkowości ex ante, podziału interwencji pomiędzy kraj i region oraz stopnia uzupełniania się interwencji finansowanych z polityki spójności, wspólnej polityki rolnej oraz rybackiej. Po zatwierdzeniu przez Radę Ministrów założeń umowy partnerstwa MRR przystąpi do opracowania projektu umowy partnerstwa. Równolegle do procesu przygotowywania projektu umowy partnerstwa opracowane zostaną projekty programów operacyjnych. Przedłożenie do akceptacji umowy partnerstwa wraz z programami operacyjnymi Komisji Europejskiej, po uprzednim ich zaakceptowaniu przez Radę Ministrów, planowane jest na czerwiec 2013 r.
Dotychczas w ramach dyskusji MRR z przedstawicielami resortów i regionów nad przygotowaniem założeń umowy partnerstwa odbyły się spotkania robocze dotyczące dotychczasowych doświadczeń i rekomendacji w zakresie wsparcia obszarów wiejskich w ramach polityki spójności oraz wspólnej polityki rolnej, w tym także linii demarkacyjnej pomiędzy interwencją realizowaną przez politykę spójności i EFRROW.
Komisja Europejska w nowej perspektywie promuje, obok zasady zintegrowanego podejścia, zachowanie komplementarności, harmonizację wsparcia i zapobieganie nakładaniu się interwencji, a także zwiększenie koordynacji terytorialnej interwencji na obszarach funkcjonalnych miast oraz obszarach wiejskich. W umowie partnerstwa wskazane zostaną obszary strategicznej interwencji w ujęciu geograficznym, do których będą adresowane poszczególne interwencje ze środków UE, w tym zakres wsparcia oraz sposób uwzględniania poszczególnych obszarów w programach operacyjnych. Ze względu na szczególne znaczenie taką interwencją będą objęte obszary wiejskie o najniższym dostępie do dóbr i usług. Zakłada się także, że w nowej perspektywie finansowej UE na lata 2014-2020 nadal część interwencji realizowana będzie w ramach regionalnych programów operacyjnych finansowanych z polityki spójności, które mają znaczenie dla rozwoju obszarów wiejskich.
Dodatkowo w nowej perspektywie możliwe będzie wykorzystanie instrumentów terytorialnych, takich jak lokalne grupy działania (CLLD), które umożliwiają zastosowanie zasady zintegrowanego podejścia oraz zasady wielofunduszowości ze względu na możliwe łączenie interwencji w ramach PS, WPR oraz WPRyb. Z prowadzonych dyskusji przez MRR wynika również, iż Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, biorąc pod uwagę dotychczasowe doświadczenia i wypracowane systemy instytucjonalne i organizacyjne, przewiduje kontynuację dotychczasowych rozwiązań przyjętych w PROW 2007-2013, w tym jeden Program Rozwoju Obszarów Wiejskich dla całego kraju. Szczegółowe uzgodnienia w tej sprawie prowadzi Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Przedstawiając powyższe, należy stwierdzić, iż prace nad przygotowaniem perspektywy finansowej UE na lata 2014-2020 trwają, a konkretne rozwiązania dotyczące wsparcia obszarów wiejskich zostaną zaprezentowane w umowie partnerstwa i będą one przedmiotem konsultacji i uzgodnień pod koniec 2012 r.
Z poważaniem
Minister
Elżbieta Bieńkowska
Warszawa, dnia 13 lipca 2012 r.