Pani Marszałek! Na podstawie art. 193 w związku z art. 192 regulaminu Sejmu przedkładam, z upoważnienia prezesa Rady Ministrów, Pani Marszałek odpowiedź na interpelację pani Doroty Arciszewskiej-Mielewczyk, poseł na Sejm RP, przekazaną przy piśmie z dnia 15 czerwca 2012 r., znak: SPS-023-5598/12, w sprawie możliwych zmian w przepisach dotyczących raportowania połowów.

   Przede wszystkim należy wskazać, że głównym celem wspólnej polityki rybackiej, zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 2371/2002 z dnia 20 grudnia 2002 r. w sprawie ochrony i zrównoważonej eksploatacji zasobów rybołówstwa w ramach wspólnej polityki rybackiej, jest zapewnienie takiej eksploatacji żywych zasobów wodnych, która gwarantuje zrównoważone warunki ekonomiczne, środowiskowe i społeczne.

   Stosownie do postanowień art. 17 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 1224/2009 ustanawiającego wspólnotowy system kontroli w celu zapewnienia przestrzegania przepisów wspólnej polityki rybołówstwa (zwanego dalej rozporządzeniem w sprawie kontroli), kapitanowie wspólnotowych statków rybackich o długości całkowitej wynoszącej co najmniej 12 m, prowadzących połowy stad objętych planem wieloletnim, którzy podlegają obowiązkowi zapisywania danych w dzienniku połowowym w sposób elektroniczny, przekazują właściwym organom swojego państwa bandery najpóźniej na cztery godziny przed przewidywaną godziną przybycia do portu tzw. uprzednie powiadomienie zawierające informacje dotyczące m.in. oznaki rybackiej i nazwy statku rybackiego, nazwy portu przeznaczenia, daty i obszaru połowów, przewidywanej daty i godziny przybycia do portu, jak również zapisanych w dzienniku połowowym ilości poszczególnych gatunków ryb. W odniesieniu do rybaków polskich poławiających na Bałtyku wymóg określony w ww. art. 17 ust. 1 rozporządzenia w sprawie kontroli dotyczy zatem statków prowadzących połowy dorsza, gdyż do chwili obecnej spośród gatunków bałtyckich tylko dorsz został objęty planem wieloletnim.

   Należy zauważyć, że w przedmiotowym rozporządzeniu przewidziano możliwość odstępstwa od ogólnej zasady określonej w art. 17 ust. 1. Zgodnie bowiem z art. 17 ust. 3 rozporządzenia w sprawie kontroli właściwe organy nadbrzeżne państwa członkowskiego mogą zezwolić na wcześniejsze wejście do portu. Przepisy unijne nie wprowadzają zatem sztywnych wymogów w zakresie terminu przesyłania uprzedniego powiadomienia.

   Ponadto zgodnie z art. 17 ust. 6 rozporządzenia w sprawie kontroli Komisja ma możliwość zwolnienia niektórych kategorii statków rybackich z obowiązku, o którym mowa w ww. art. 17 ust. 1, na czas określony, z możliwością przedłużenia, lub może przewidzieć inny termin na powiadomienie, z uwzględnieniem między innymi rodzaju produktów rybołówstwa oraz odległości pomiędzy łowiskami, miejscami wyładunku i portami, w których dane statki są zarejestrowane.

   W odniesieniu do kwestii zagrożenia dla bezpieczeństwa życia i zdrowia załogi, jakie może nieść ze sobą określony w art. 17 ust. 1 rozporządzenia w sprawie kontroli obowiązek przesyłania uprzedniego zgłoszenia na cztery godziny przed przewidywaną godziną przybycia do portu, należy wskazać, iż w sytuacjach tzw. siły wyższej (np. konieczności schronienia się przed sztormem) zastosowanie mają przepisy z zakresu bezpieczeństwa żeglugi, w tym przede wszystkim ustawa z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie morskim (Dz. U. z 2011 r. Nr 228, poz. 1368), zgodnie z którą organy administracji morskiej mają obowiązek niesienia pomocy statkom w niebezpieczeństwie oraz sporządzają plany udzielenia schronienia takim statkom. W przypadkach spowodowanych siłą wyższą właściwy terytorialnie dyrektor urzędu morskiego, dążąc do zapewnienia bezpieczeństwa statkowi i jego załodze, podejmuje stosowne decyzje, łącznie z zaleceniem wejścia statku do portu. Nie wydaje się zatem zasadne stwierdzenie, iż konieczność dokonania uprzedniego powiadomienia może powodować zagrożenie dla bezpieczeństwa życia i zdrowia załogi.

   Zrozumiały jest natomiast, i znany organom administracji rybackiej, problem przesyłania uprzedniego powiadomienia najpóźniej na cztery godziny przed przewidywaną godziną przybycia statku do portu, w sytuacji gdy podróż z miejsca połowu do portu trwa krócej niż cztery godziny. W celu zapobieżenia takim sytuacjom Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi prowadzi obecnie działania polegające na identyfikacji statków rybackich, wobec których racjonalne byłoby zastosowanie odstępstwa od określonego w art. 17 ust. 1 rozporządzenia w sprawie kontroli terminu przesyłania uprzedniego zgłoszenia. Po ustaleniu takich statków Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi będzie mogło zwrócić się do Komisji Europejskiej z prośbą o zwolnienie zidentyfikowanych jednostek rybackich z obowiązku, o którym mowa w ww. art. 17 ust. 1, lub określenie innego terminu na powiadomienie.

   W odniesieniu natomiast do kwestii zmiany dopuszczalnego marginesu tolerancji w szacunkach dotyczących ilości ryb zatrzymanych na pokładzie statku, który zgodnie z art. 14 ust. 3 rozporządzenia w sprawie kontroli wynosi 10%, należy zauważyć, że dziedzina obejmująca swoim zakresem przedmiotowe rozporządzenie, jaką jest zachowanie morskich zasobów biologicznych w ramach wspólnej polityki rybołówstwa, zgodnie z art. 3 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, należy do wyłącznych kompetencji Unii, co oznacza, że w tej dziedzinie jedynie Unia może stanowić prawo oraz przyjmować akty prawnie wiążące, zaś rola państw członkowskich ogranicza się do stosowania tego prawa. Należy jednocześnie zauważyć, że w miarę dokładne szacowanie ilości ryb zatrzymanych na pokładzie statku ma zasadnicze znaczenie nie tylko dla celów kontroli wykorzystania uprawnień do połowów, ale także dla kapitanów statków rybackich, którzy przykładowo w przypadku połowów dorsza powinni mieć stosowną wiedzę na temat ilości złowionych ryb, gdyż po przekroczeniu limitów wagowych określonych w art. 17 i 18 rozporządzenia Rady (WE) nr 1098/2007 ustanawiającego wieloletni plan w zakresie zasobów dorsza w Morzu Bałtyckim oraz połowów tych zasobów należy postępować w sposób przewidziany w ww. przepisach. Nie leży zatem w interesie rybaków zbyt duże przeszacowanie ilości złowionego dorsza, a jednocześnie, w celu zapewnienia zrównoważonej eksploatacji zasobów rybołówstwa, istotne jest, aby wykazywane w dzienniku połowowym ilości złowionych ryb nie były także zbytnio zaniżone. Wydaje się zatem, że przepisy Unii Europejskiej, określając dopuszczalny błąd szacunku ilości ryb zatrzymanych na pokładzie statku w wysokości 10%, ustaliły go na rozsądnym poziomie.

   Sekretarz stanu

   Kazimierz Plocke

   Warszawa, dnia 3 lipca 2012 r.