1 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy budżetowej na rok 2012 (druki nr 44 i 134).

Poseł Krystyna Skowrońska:

    Pani Marszałek! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! Zabierając dzisiaj głos w imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska w debacie budżetowej dotyczącej sprawozdania Komisji Finansów Publicznych o projekcie budżetu państwa na rok 2012, po przedstawieniu sprawozdania przez pana posła Sławomira Neumanna, chcę przypomnieć państwu posłom kilka ważnych i obiektywnych danych, gdyż zawsze w debacie publicznej powinniśmy się takimi danymi posługiwać.

    Zatem gdzie jesteśmy i dokąd zmierzamy? W latach 2008-2011, kiedy produkt krajowy brutto w całej Unii Europejskiej spadał, skumulowany wzrost gospodarczy w Polsce był najwyższy i wynosił 15,5%. Tak więc w rok 2012 wchodzimy z silną gospodarką. Zarówno ostatnie informacje dotyczące sprzedaży detalicznej, jak i produkcji przemysłowej znacznie przekraczają prognozy rynkowe. W listopadzie 2011 r. sprzedaż detaliczna wzrosła o 12,6% w stosunku rocznym, przy prognozie, która zakładała wzrost o 10,2%, a w grudniu produkcja przemysłowa wzrosła o 7,7%, a spodziewano się wzrostu w wysokości 6,4%.

    Z opublikowanych niedawno przez OECD raportów wynika, iż w latach 2011-2012 wszystkie kraje w tym doborowym towarzystwie, oprócz Polski, będą rozwijać się wolniej niż wynikałoby to z ich potencjalnych zdolności. Prawo i Sprawiedliwość często jako wzorzec do naśladowania wskazywało Węgry, a chcę przypomnieć Wysokiej Izbie, że w przypadku gospodarki węgierskiej wzrost skumulowany w tym okresie, czyli w latach 2008-2011, wynosił -3,4%. Zatem sami państwo oceńcie, czy jest to dobry wzór do naśladowania.

    Wszystko zatem wskazuje, że to nasza gospodarka rozpędzałaby się najbardziej, gdyby nie wszystkie zagrożenia zewnętrzne. Nie przebrzmiały jeszcze echa upadku rządów Grecji i Włoch, a już wybuchła informacja o bezprecedensowym obniżeniu ratingu dziewięciu krajów Unii Europejskiej. Mimo korzystnych decyzji na ostatnim szczycie w Brukseli, które rokują pewne nadzieje na wyjście strefy euro z kryzysu, w Europie wciąż jeszcze pozostaje duża doza niepewności i ryzyka. Tym bardziej więc nie należy oglądać się na innych, a robić to, co jest najpotrzebniejsze, i najwięcej u siebie, aby przed tym kryzysem możliwie najlepiej się zabezpieczyć.

    Dlaczego trzeba docenić determinację rządu w konsolidacji fiskalnej? Po stronie ograniczeń wydatków rząd między innymi ograniczył wcześniejsze emerytury, wprowadził regułę wydatkową, zamroził fundusze płac większości urzędów. Chcę przypomnieć, że jest to już kolejny rok mrożenia płac. Ograniczył również zasiłki, między innymi zasiłki pogrzebowe. Rząd wprowadził także trudne, ale niezbędne dostosowanie po stronie dochodowej, jak np. wzrost stawki VAT, wprowadził zarządzanie płynnością i już pod koniec ubiegłego roku wyprzedzająco przygotował Polskę na trudne czasy, zapewniając kilkanaście procent potrzeb pożyczkowych na przyszły rok.

    Dzięki tym wszystkim działaniom jesteśmy wśród krajów o najniższym wzroście długu publicznego od 2007 r. Według Komisji Europejskiej aż 20 krajów Unii miało wyższy od nas wzrost relacji długu publicznego do produktu krajowego brutto, w tym także takie kraje uznawane za wzory dyscypliny budżetowej, jak Niemcy, Dania czy Holandia. Średnioroczny wzrost długu w Polsce to 11,7%, bez OFE to 5,7%, podczas gdy średni wzrost długu w państwach Unii Europejskiej, ten średni wskaźnik dla 27 państw, to 23,5%. Przyrost długu np. w Grecji to 57%, w Irlandii - około 90%. Przypomnę, że w tym towarzystwie Polska ma przyrost 11,7%, ale bez OFE jest to 5,7%, podczas gdy wzrost długu publicznego w Niemczech wynosi 16,5%. Dzięki konsolidacji finansów mamy w pełni zabezpieczone wypłaty rent, emerytur, pensji dla nauczycieli, funkcjonariuszy czy urzędników. Dzięki temu rynki przestały nas ślepo wrzucać do jednego worka z innymi gospodarkami regionu i w końcu zaczynają dostrzegać, że Polska pozytywnie wyróżnia się na tym tle.

    Społeczeństwo powinno jednak wiedzieć, iż to rządy Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego były w tej walce z kryzysem osamotnione na polskiej scenie politycznej. Opozycja z PiS na czele negowała bodaj każde posunięcie antykryzysowe rządu. Czasami wydawało się wręcz, że nie zwraca uwagi na to, co rząd proponuje, tylko na to, w jaki sposób te działania storpedować. Na szczęście próby te nie powiodły się.

    W swoim exposé pan premier zapowiedział kolejne reformy strukturalne, takie jak stopniowe podwyższenie wieku emerytalnego, usunięcie przywilejów emerytalnych, ich lepsze adresowanie, a także ograniczenie przywilejów podatkowych. Działania te w średnim i w długim okresie mają zapewnić stabilność finansów publicznych, a przez to także wysoki wzrost gospodarczy. Jednak nie tylko w średnim i długim okresie, bo od razu wzmocnią one zaufanie, pokażą, że fundamenty naszej gospodarki są silne. Na przykład według niedawnych informacji instytutu BlackRock, w przypadku kontynuacji konsolidacji fiskalnej oraz wprowadzenia reform, mamy szansę na podwyższenie ratingu Polski. Dodajmy, że przez te same agencje ratingowe, które niedawno obniżyły ratingi takim krajom, wydawać by się mogło gigantom gospodarczym, jak Francja i Austria, które cieszyły się wcześniej ratingiem 3AA, czy Włochom, których rating spadł wręcz poniżej ratingu Polski. Tymczasem Prawo i Sprawiedliwość zaraz po exposé ostro sprzeciwiało się tym reformom. Jak to rozumieć, że nie chcecie państwo, aby Polska miała większą wiarygodność, abyśmy mieli wyższe ratingi, aby nasze społeczeństwo płaciło mniejsze odsetki...

    (Poseł Henryk Kowalczyk: Co pani plecie.)

    ...rynkom finansowym za obsługę długu.

    (Głos z sali: Przecież to bzdura.)

    Podjęte działania w zakresie dotyczącym ograniczenia nadmiernego deficytu będą w dalszym ciągu powodowały obniżenie kosztów obsługi zadłużenia zagranicznego. Bez podjęcia tych działań moglibyśmy się narazić na utratę Funduszu Spójności. Chcemy to mocno podkreślić. Wychodzenie z procedury nadmiernego deficytu...

    (Poseł Henryk Kowalczyk: Kto go wprowadził?)

    ...gdyby tego nie podjęto, mogłoby narazić Polskę na utratę Funduszu Spójności. Czy opozycja chce utraty funduszy?

    Chcemy również powiedzieć, że budżet na rok 2012 wpisuje się w dotychczasową strategię walki z kryzysem. Ze względu na wspomnianą niepewność i ryzyka zakładamy w nim wzrost produktu krajowego brutto w wysokości 2,5%, dochody na poziomie 293,8 mld zł, wydatki na poziomie 328,8 mld zł i deficyt, który nie przekroczy kwoty 35 mld zł, co oznacza ogromny spadek w porównaniu z deficytem w wysokości 7,8% PKB, który mieliśmy w 2010 r. W ciągu tych dwóch lat jest to spadek rzędu 73 mld zł i to bez bolesnych cięć, bez bolesnych podwyżek podatków. Takie obniżenie deficytu to ogromny sukces strategii gospodarczej, którą rząd konsekwentnie prowadzi od 2008 r. Jeszcze niedawno nikt nie wierzył w to, że to się uda, że uda się obniżyć deficyt w taki sposób.

    Przypomnę, że założenia wzrostu produktu krajowego brutto w Polsce to 2,5%, a ostatnie informacje o tym, jak Niemcy prognozują wzrost PKB - 0,7%. Na pewno zestawienie tych dwóch danych pokazuje, że my po okresie transformacji wychodzimy zdecydowanie lepiej i nadrabiamy zaległości w stosunku do innych krajów Unii Europejskiej. Zatem, w konsekwencji, ten budżet wraz z ustawą okołobudżetową pozwoli na zlikwidowanie nadmiernego deficytu już w 2012 r. Potwierdziła to zresztą dwa tygodnie temu, 11 stycznia, Komisja Europejska, według której Polska realizuje wszystkie zalecenia i jest na dobrej drodze do uzdrowienia finansów publicznych. Według Komisji nasz deficyt nieznacznie przekroczy 3%. Zakłada się, że będzie to 3,3%. Według rządu, według przewidywanych prognoz będzie to na poziomie poniżej 3%, w wysokości 2,97%. Jednak jeśli nawet Polska trochę przekroczy ten próg, to nie będzie to miało znaczenia dzięki bardzo pozytywnej ocenie dynamiki polskiej gospodarki i całokształtu środków podejmowanych w naszym kraju, a także dzięki temu, że nasz rząd wynegocjował uwzględnienie przez Komisję Europejską kosztów reformy emerytalnej, i to mimo że większość komentatorów nie wierzyła wtedy, że to się w ogóle uda. Znamienne zresztą jest to, że tego samego dnia - oprócz dobrej wiadomości dla Warszawy - z Brukseli wyszła także zła wiadomość dla Budapesztu. W przypadku Węgier w ramach sankcji Komisja Europejska zaleciła otwarcie kolejnego etapu procedury likwidacji nadmiernego deficytu. Zresztą Węgry ponoszą już karę nie tylko ze strony Komisji, ale także ze strony rynków, czego najlepszym dowodem jest ich śmieciowy rating, najwyższe odsetki od obligacji. Płacą 10%, podczas gdy w Polsce płacimy 6% za odsetki od obligacji...

    (Poseł Henryk Kowalczyk: A ile te biedne Niemcy?)

    Jest spadek forinta, który od 20 grudnia stracił w stosunku do euro 3%, podczas gdy złoty umocnił się o 2%. Działania rządu ograniczającego nadmierny deficyt i duża determinacja z tym związana winny spowodować obniżenie odsetek od obligacji i zmniejszenie kosztów obsługi zadłużenia, które będzie korzystne. Prognozujemy, że w 2012 r. obsługa długu kosztować nas będzie 43 mld zł. Jeśli w związku z podejmowanymi działaniami te koszty, koszty obsługi zadłużenia zagranicznego będą się obniżały, a tak się prognozuje, będą w przyszłych okresach znacznie niższe, to uwolnione środki będzie można skierować na inne cele w budżecie.

    I dalej. Budżet na 2012 r. jest przy tym budżetem inwestycyjnym. Udział wydatków na inwestycje publiczne w produkcie krajowym brutto wyniesienie w br. 6,1%, co oznacza najwyższy poziom w Unii Europejskiej. Jest to także drugi najwyższy udział inwestycji publicznych w Polsce od początku transformacji. Wyższe inwestycje publiczne mieliśmy w 2011 r., kiedy wynosiły one 6,4%. W tym budżecie prognozuje się, przyjmuje się, że wydatki na renty socjalne wzrosną w stosunku do 2011 r. o prawie 6%, czyli o ponad 100 mln zł, a na pomoc społeczną - o 900 mln zł. Znacznie zwiększają się wydatki na oświatę i wychowanie. Wzrosną one o przeszło 6%, czyli o prawie 2,5 mld zł, z czego prawie o 1,8 mld zł zwiększy się subwencja oświatowa.

    To dobitnie pokazuje, że rząd inwestuje w kapitał ludzki, nie szuka oszczędności tam, gdzie oszczędzanie mogłoby zaszkodzić przyszłości Polaków. Ogółem wydatki na oświatę i wychowanie w 2012 r. to kwota o 10 mld wyższa niż w roku 2007. Jednocześnie rząd oszczędnie gospodaruje pieniędzmi podatników, nie dopuszczając tam, gdzie nie jest to konieczne, do wzrostu wydatków. Na przykład kwoty przeznaczone na administrację publiczną będą podobne do przeznaczonych na to w roku 2011. Jak pamiętamy, po raz kolejny mrozimy wzrost wynagrodzeń.

    ˝Financial Times˝ napisał ostatnio, że kompetencje Polski w sprawach polityki regionalnej czynią z naszego kraju coraz bardziej wartościowego partnera dla Berlina. Przypomnę o 25% polskiego eksportu, co zostało zaniedbane w latach 2005-2007 przez rząd Jarosława Kaczyńskiego. To dobitnie świadczy o tym, iż pozycję lidera w regionie, znaczącego gracza w Europie zdobywa się dla Polski konsekwencją i roztropnością działania.

    Czy taką roztropność pokazywała opozycja podczas pracy w komisji nad ustawą budżetową? Czy odpowiedzialnością można nazwać zgłaszanie poprawek, które między innymi, bo przytoczę tylko kilka przykładów, prognozują zwiększenie wpływów z podatku akcyzowego: o kwotę 200 mln zł - klub Solidarna Polska, a klub Prawo i Sprawiedliwość - o kwotę 120 mln zł? Skąd macie państwo takie prognozy? Zawsze na tej sali padały informacje...

    (Poseł Henryk Kowalczyk: Akcyza rośnie.)

    ...iż nie można podwyższać podatków. Czyżbyście zatem myśleli, że jest potrzeba podnoszenia kolejnych podatków? (Poruszenie na sali)

    (Głos z sali: A kto podwyższał akcyzę?)

    (Głos z sali: Platforma.)

    Opozycja, różne kluby opozycyjne proponują zmniejszenie wydatków bieżących Kancelarii Prezydenta o kwotę 139,5 mln zł. Pytam: Jak miałaby ona funkcjonować?

    (Poseł Anna Paluch: O Lecha Kaczyńskiego pani się nie martwiła.)

    To 140 mln zł mniej.

    Obsługa zadłużenia zagranicznego - opozycja proponuje zmniejszyć wydatki o kwotę...

    (Głos z sali: Przepraszam bardzo...)

    ...1 mld zł.