Poseł Stanisław Piotrowicz - Wystąpienie z dnia 23 czerwca 2015 roku.

Poseł Stanisław Piotrowicz:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Debatujemy nad projektem ustawy, która jest oczekiwana przez społeczeństwo. Z tego też względu mimo jej wielu mankamentów klub Prawa i Sprawiedliwości poprze tę ustawę, ale nie możemy się powstrzymać przed krytyczną oceną przedłożonego Wysokiej Izbie projektu. Przede wszystkim trzeba podkreślić, że coraz częściej mamy do czynienia z wadliwą jakością prawa, mamy do czynienia z niewłaściwym trybem legislacyjnym. Ta ustawa jest tego przykładem. Na niewłaściwy tryb legislacyjny zwraca uwagę Biuro Analiz Sejmowych. W szczególności, co musi napawać wielkim zdumieniem, brak było założeń ustawowych, zanim zaczęto procedować nad tą ustawą. Przecież standardem jest, że najpierw są założenia ustawowe, później konsultacje społeczne, konsultacje międzyresortowe i dalsze prace legislacyjne. Ale to jest zrozumiałe. Przez osiem lat nie pomyślano o tym, że Polacy potrzebują pomocy prawnej w dżungli przepisów stanowionego prawa. To w ostatniej chwili, tuż przed kampanią wyborczą postanowiono w trybie pilnym rzucić Polakom prawo, i to prawo jakże ułomne. Co prawda, wspominano o tym, do kogo kierowane jest to prawo - a że do osób, które posiadają Kartę Dużej Rodziny, a że do weteranów, a że do osób do 26. roku życia, do osób po 65. roku życia, ale nie powiedziano nic o osobach w wieku w przedziale między 26. rokiem życia a 65., które czasami są niemalże bez środków do życia albo w trudnej sytuacji finansowej. Ustawa bowiem zakłada, że z nieodpłatnej pomocy prawnej będą mogły skorzystać osoby - to jest pkt 1 w art. 4 ust. 1 - które mają prawo do korzystania ze świadczenia opieki społecznej, który skorzystały z takiego świadczenia w tym właśnie roku, w którym chcą uzyskać pomoc prawną. A zatem jeżeli ktoś żyje na krawędzi ubóstwa, a miał tyle honoru, a takich ludzi jest wielu, że nie wyciągał ręki po pomoc i nie zwracał się do ośrodków pomocy społecznej o tę pomoc, to jest wykluczony z grona korzystających z dobrodziejstwa tejże ustawy. Zwracaliśmy na to uwagę podczas posiedzenia komisji, ale niestety jak zwykle rządzący są głusi na wszelkie uwagi. Wszystko, co płynie spoza obozu rządzącego, choćby było dobre, z natury rzeczy jest odrzucane.

Zwraca uwagę również Biuro Analiz Sejmowych na to, że właściwie nie ma jasnego czytelnego kryterium, do kogo pomoc prawna jest kierowana. Proszę zwrócić uwagę, że w opinii Biura Analiz Sejmowych stwierdza się, że najwłaściwszym kryterium byłoby kryterium dochodowe, wszak ustawa powinna być skierowana przede wszystkim do tych ludzi, których nie stać na płatną pomoc prawną. Sugeruje się tam nawet, że to kryterium powinno być uzależnione np. od najniższego wynagrodzenia za pracę, odpowiedniego jej procentu, czy też nawet od tego, ile w rodzinie przypada na osobę. Jednak to już jest moja poprawka do tejże ustawy, bo uważam, że krąg osób winien być uzupełniony o osoby w wieku w przedziale między 26. rokiem życia a 65., których rodziny cechuje bardzo niski dochód w przeliczeniu na osobę. Uważam, że te osoby powinny skorzystać z tego prawa. Powinna również ulec odbiurokratyzowaniu procedura wykazywania się zaświadczeniami, dokumentami. Przecież wielokrotnie o tym była mowa i przy okazji innych aktów prawnych, że trzeba odformalizować tego rodzaju działania. A zatem do uzyskania pomocy prawnej wystarczające byłoby oświadczenie osoby - mogłoby ono być składane pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe oświadczenie - a nie takie, siakie i owakie oświadczenia, legitymacje i zaświadczenia żądane od wielu osób, bo oświadczenie to jest to, o co winno chodzić.

Jak wspomniałem na wstępie, klub Prawa i Sprawiedliwości mimo wielu mankamentów tej ustawy, a w szczególności tego zasadniczego, o którym wspomniałem, poprze ją, niemniej mamy nadzieję, że poprawka, która polepszy jakość tego prawa, zostanie przez Wysoką Izbę przyjęta. Dziękuję.