4 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji (druki nr 2516 i 3126).

Poseł Brygida Kolenda-Łabuś:

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska wobec poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, druk nr 2516, oraz sprawozdania Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, druk nr 3126.

    Gdy dłużnik nie spełnia dobrowolnie i w ustalonym w orzeczeniu czasie obowiązków ustalonych w wyroku, sąd w konkretnym orzeczeniu przyznaje wierzycielowi ochronę publicznoprawną. Jej realizatorem jest komornik sądowy, działający jako funkcjonariusz publiczny przy sądzie rejonowym, zobowiązany na mocy art. 45 Konstytucji RP sprawnie i efektywnie przeprowadzić egzekucję. Niestety, tylko co piąte świadczenie egzekwowane jest przez komornika sądowego w okresie sześciu miesięcy od wpływu sprawy do komornika.

    Od 2008 r. skuteczność egzekucji komorniczej w kolejnych latach spadała, a tendencja ta została powstrzymana dopiero w 2012 r. Przy wciąż niezadowalającej średniej skuteczności egzekucji w skali kraju na poziomie 22%, w wielkich kancelariach, tzw. hurtowniach, wynosi ona od 3 do 12%. Najniższa efektywność odnotowywana jest w największych kancelariach komorniczych obsługujących największych wierzycieli, najczęściej banki i firmy windykacyjne. Statystyki pokazują negatywne zjawisko spadku efektywności w miarę wzrostu wpływu spraw. Według tych danych do 149 największych kancelarii komorniczych w 2013 r. wpłynęło ponad 2,5 mln spraw, tj. ponad 50% wszystkich spraw, a bardzo niska efektywność tych kancelarii godzi w interes osób uprawnionych do sprawnego uzyskania zaspokojenia swoich roszczeń.

    Co do zasady, na mocy art. 2 ust. 2 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji komornik pełni czynności osobiście, a przywołane dane statystyczne nasuwają uzasadnione wątpliwości co do stosowania tej zasady. Zdaniem Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska koniecznością staje wprowadzenie mechanizmów ustalających racjonalne granice liczby spraw przyjmowanych przez kancelarie komornicze na poziomie, jeżeli niezapewniającym, to zdecydowanie zwiększającym szanse skutecznej i sprawnej egzekucji.

    W obecnym stanie prawnym wierzyciel ma prawo wyboru komornika na terytorium całego kraju, z wyjątkiem spraw o egzekucję z nieruchomości oraz spraw, do których przepisy o egzekucji z nieruchomości stosuje się odpowiednio. Zdaniem mojego klubu i projektodawców rozwiązanie to jest słuszne i powinno zostać utrzymane, albowiem wraz z przepisem o tym, że w rewirze może działać więcej niż jeden komornik, służy poprawie sprawności egzekucji, dobrze pojętej konkurencji między kancelariami, a w efekcie, w szerokim rozumieniu, poprawie skuteczności funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości.

    Obowiązująca ustawa nakazuje komornikowi wybranemu przez wierzyciela odmowę wszczęcia egzekucji wykonania postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia lub podjęcia innych czynności wchodzących w zakres jego zadań, jeżeli w zakresie prowadzonej przez niego egzekucji zaległość przekracza sześć miesięcy. Nowelizacja, zachowując to kryterium, dodatkowo tworzy dwa progi, bezwzględny - gdy wpływ spraw w danym roku przekracza 10 tys., oraz uzależniony od skuteczności egzekucji w roku poprzednim, wymaganej na poziomie 35%.

    W ocenie Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska nowelizacja ustawy o komornikach sądowych i egzekucji stwarza mechanizm stymulujący skuteczność postępowania egzekucyjnego, sprzyja otwieraniu nowych kancelarii, zwłaszcza w małych miasteczkach, a tym samym służyć będzie wierzycielom i pozwoli optymalizować koszty dłużników. Przewidujemy, że będzie ona dobrze służyć osiągnięciu optymalnej szybkości i skuteczności postępowania egzekucyjnego. Pozytywnie oceniamy też długie vacatio legis ustawy, pozwalające na przygotowanie odpowiednich narzędzi do jej stosowania.

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska wnoszę o uchwalenie zmiany do ustawy o komornikach sądowych i egzekucji w brzmieniu przedstawionym w sprawozdaniu Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, druk nr 3126. (Oklaski)