17 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Infrastruktury oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o straży gminnej oraz ustawy Prawo o ruchu drogowym (druki nr 1507 i 1723).

Poseł Jerzy Szmit:

    Pani Marszałek! Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu Prawo i Sprawiedliwość w sprawie zmiany ustawy o straży gminnej oraz ustawy Prawo o ruchu drogowym, druk nr 1507.

    Wysoka Izbo! W trakcie przygotowania do tego wystąpienia poprosiłem pracowników mojego biura poselskiego o przygotowanie materiałów na temat działań straży miejskich i gminnych. Bardzo szybko w mojej skrzynce e-mailowej znalazło się kilkadziesiąt linków do informacji o działalności straży miejskiej w różnych częściach Polski. Nie były to informacje pozytywne: nadużycie władzy, łamanie prawa, represyjne zachowanie w stosunku do obywateli, niestety takich sytuacji jest stanowczo zbyt wiele. Na czoło nieprawidłowości wysuwa się to wszystko, co łączy się z obszarem regulowania przez straż miejską ruchu drogowego. Niestety w znacznej mierze potwierdza to Najwyższa Izba Kontroli w wynikach kontroli funkcjonowania straży miejskich i gminnych wydanych w marcu 2011 r., a powtórzonych dzisiaj Wysokiej Izbie w poprzednim punkcie porządku obrad. Tak więc sytuacja nie zmieniła się na korzyść, a niestety zmierza ku gorszemu.

    Niewątpliwie największy opór społeczny wzbudzają uprawnienia straży miejskiej i gminnej do kontrolowania pojazdów w ruchu za pomocą fotoradarów. Tą sprawą wielokrotnie zajmował się też prokurator generalny, rzecznik praw obywatelskich, kierując do Trybunału Konstytucyjnego wnioski o zbadanie zgodności z konstytucją uregulowań zawartych w tym zakresie. Trzeba pamiętać, że w opinii do projektu ustawy prokurator generalny napisał, cytuję: ˝Kontrolą ruchu drogowego oraz zwalczaniem wykroczeń komunikacyjnych z woli prawodawcy zajmują się obecnie liczne służby funkcjonujące na terytorium Polski. Wymienić tu należy: Policję, Inspekcję Transportu Drogowego, straże miejskie, gminne, Straż Graniczną, Straż Leśną, straż parków oraz Żandarmerię Wojskową˝.

    W konkluzji stanowiska prokuratora generalnego znalazło się również stwierdzenie: ˝Z przedstawionych przez NIK informacji wynika jednoznaczne ukierunkowanie się aktywności straży miejskich i gminnych na problematykę zwalczania wykroczeń drogowych, co w przypadku i w praktyce przyjmuje postać obsługi należących do gmin systemów fotoradarowych i bez wątpienia musi skutkować ograniczeniem aktywności tych straży w zakresie ochrony porządku i spokoju na terenie miast i gmin˝. Tu warto przypomnieć, że straże miejska i gminna powinny się zajmować 26 grupami wykroczeń.

    Ponadto projekt ustawy przewiduje pozbawienie funkcjonariuszy straży miejskich uprawnień do karania kierowców z tytułu wykroczeń za nieprawidłowe parkowanie i uprawnień do dawania wiążących poleceń uczestnikom ruchu.

    Stanowisko klubu Prawo i Sprawiedliwość do trzech kwestii poruszonych w projekcie jest zróżnicowane. W odniesieniu do pozbawienia straży miejskiej możliwości dysponowania fotoradarami - jesteśmy pozytywnie nastawieni do tej propozycji, mówimy jej tak. Skala kontrowersji, problemów czy wręcz nadużyć w zakresie wykorzystania przez straż miejską fotoradarów jest tak wielka i stale się pogłębia, że jesteśmy przekonani, iż nastał czas, aby to uprawnienie po prostu cofnąć. Nasze stanowisko jest odmienne w stosunku do dwóch pozostałych propozycji. Odebranie straży miejskiej możliwości karania mandatami za złe parkowanie jest naszym zdaniem zbyt daleko idącym krokiem. Problemy z parkowaniem występują w każdym dużym mieście, teraz już nie tylko dużym, i nie ma szans na masową budowę parkingów, które rozwiązałyby ten problem, czy zmianę organizacji ruchu. Niestety w tym zakresie muszą być służby, które będą egzekwować prawo. Ponadto jest to zakres działalności straży miejskich i gminnych, który mieści się w szeroko rozumianym dbaniu o porządek, podobnie jak kompetencja pozwalająca funkcjonariuszom straży miejskiej na kierowanie ruchem. Bardzo łatwo podać wiele przypadków, gdy taka możliwość pomaga w ratowaniu życia, zdrowia, zachowaniu bezpieczeństwa i w sytuacjach, gdy nie ma możliwości korzystania z pomocy policji czy po prostu ta pomoc jest nieracjonalna. Warto też podnieść, że jeżeli chodzi o tę kompetencję, czyli kierowanie ruchem, nikt nie zgłasza nadużyć, a więc nie można kwestionować tej kompetencji, bo ona jest słusznie przyznana, jest dobrze wykorzystana, nie ma uwag, które to podważałyby.

    Wobec powyższego w trakcie głosowania nad tą ustawą wstrzymamy się od głosu, niemniej jednak zapowiadamy, że jeżeli w najbliższym czasie rząd nie przedstawi ustawy - zresztą o tym mówił też przedstawiciel Najwyższej Izby Kontroli pan prezes Kwiatkowski - która zniesie możliwość korzystania przez straże miejskie z fotoradarów (Dzwonek), to wystąpimy z taką inicjatywą. Dziękuję bardzo. (Oklaski)