9 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 2782).

Poseł Anna Bańkowska:

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu Sojuszu Lewicy Demokratycznej chcę się odnieść do projektu dotyczącego zmiany waloryzacji na przyszły rok, zawartego w druku nr 2782.

    Na początek taka konstatacja. Otóż pan minister powiedział, że zwraca się do nas, abyśmy poparli tę ustawę. Już dziś mogę powiedzieć, że może pan być spokojny o to poparcie, co wcale nie oznacza, że należy się z tego cieszyć albo być dumnym. Mimo iż pan poseł Walkowiak mówił, że to jest program przedwyborczy...

    (Poseł Piotr Walkowski: Walkowski.)

    Tak, Walkowski.

    ...to chcę powiedzieć, że to nie może być szlagierem przedwyborczym. Dlaczego? Dlatego, że 36 zł brutto to nie jest kwota, którą się powinno chwalić. Jeśli chce się modyfikować zasady waloryzacji, to powinno się przeznaczyć na ten cel więcej pieniędzy, niż w tym momencie państwo przewidujecie. Przyzna pan minister, że kwota 3700 mln zł jest najniższą kwotą przeznaczaną na waloryzację w ostatnich latach. To na pewno dużo poniżej średniej. W związku z tym nie ma się czym chwalić. Dzisiaj około 1 mln ludzi, albo i więcej, emerytów i rencistów, zadaje sobie codziennie pytanie, jak żyć. Mówię tu o tych, którzy mają niskie świadczenia lub na poziomie zbliżonym do niskiego. Jak można żyć za 700, 600 czy 500 zł miesięcznie, kiedy prowadzi się jednoosobowe gospodarstwo? Ale może pan być spokojny, dlatego że te 36 zł brutto, a 27 zł netto to jest więcej niż 9 zł brutto. To jest oczywiste. I dlatego, wie pan, bez satysfakcji, ale wszyscy będziemy na pewno głosować za tym.

    Ktoś chce zgłaszać poprawki, ale już z góry wiadomo, że ani złotówki więcej na ten cel wydać nie można. Platforma z PSL-em już zarządziła i tak będzie. Chcę powiedzieć, że ten rząd Platformy i PSL-u najbardziej miesza w systemie ubezpieczeń społecznych: wydłużony wiek emerytalny, odebrane wcześniejsze emerytury, w pierwszej turze zabranie pieniędzy z OFE, w drugiej turze 140 mld zł zabrane z OFE, kombinacje z waloryzacją, nawet z definicją waloryzacji, która już nie przystaje do zasad, powiedziałabym, skromności, bo nie chcę mówić o nieprzyzwoitości. Wzięliście w ostatnim czasie 140 mld zł z drugiego filaru. Poprawiła się w tym momencie relacja długu do PKB, ale chcę powiedzieć, że nic na tych całych kombinacjach nie zyskali realnie biorcy najniższych świadczeń. I teraz chwalicie się państwo, że wreszcie emerytura będzie z tym skorelowana, czy też jej wysokość będzie bardzo zbliżona do minimum socjalnego.

    Panie Ministrze! Minimum socjalne wyznacza się, biorąc pod uwagę koszty utrzymania, czyli na to trzeba wyłożyć złotówki. To minimum socjalne dla dwuosobowego gospodarstwa wynosi ok. 900 zł, dla jednoosobowego 1070 zł, a najniższa emerytura będzie wynosiła ok. 700 zł netto, a renta nieco ponad 500 zł. W związku z tym pytam, jak żyć? Mimo że dacie tę podwyżkę, ci sami ludzie nadal będą zadawać sobie to samo pytanie, jak żyć, tym bardziej że waloryzacja u nas jest przeprowadzana ex post, a nie ex ante, czyli ma pokryć wzrost kosztów utrzymania w roku poprzednim, a z tych bieżących dochodów trzeba będzie pokrywać wzrost bieżących kosztów utrzymania. Dlatego też SLD mówi: trzeba wreszcie przełamać tę barierę niemocy. Ludzie nie są w stanie wyżyć z najniższych świadczeń, a jak ktoś jest niedołężny i wymaga opieki osób trzech, to już w ogóle jest to dramat dla całej rodziny. Dlatego 200 zł to minimum, jeśli chodzi o podwyżkę najniższych świadczeń. Pozwoliłoby to rządowi odpowiedzieć emerytom: daliśmy tyle, ile można było, ale jest to realna szansa na skromne, ale w miarę normalne życie. Nasz projekt ustawy zawierający zapis podwyższający o 200 zł minimalne świadczenia powinien w tej Izbie zyskać sympatię. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

    (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Elżbieta Radziszewska)