14 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie przedstawionego przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projektu ustawy o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw (druk nr 2609).

Poseł Tadeusz Iwiński:

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Tak się stało, że znajdujemy się w szczególnym momencie, w szczególnej sytuacji międzynarodowej, także u naszych granic. Ten projekt nowelizacji ustawy zbiega się z imperatywem zastanowienia, czy tego typu zmiany są konieczne. Pan generał Koziej ma absolutnie rację, że dzisiaj to, co było jeszcze do niedawna, m.in. w związku z rozwojem technologii wojskowej itd., staje się coraz bardziej, nie chcę użyć terminu ˝rozwodnione˝, ale coraz bardziej płynne, że faktycznie ten moment przejścia od pokoju do wojny jest nieostry itd. Zresztą chciałem przypomnieć, że gdy wprowadzano w Polsce stan wojenny 13 grudnia 1981 r., to wprowadzono go dlatego, że w ówczesnej konstytucji nie było pojęcia stanu nadzwyczajnego. De facto stan wojenny, pomijam oceny polityczne, bo nie o to mi chodzi, był stanem nadzwyczajnym czy też stanem wyjątkowym. Dobrze, że w nowej konstytucji, dobrze to pamiętam jako członek przez cztery lata Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego, pewne rzeczy uporządkowaliśmy, później jeszcze były uściślenia dotyczące oceny stanów nadzwyczajnych itd., odróżnienia np. stanu klęski żywiołowej, więc to jest praca, która została dobrze wykonana.

    Natomiast prawdą jest, że art. 134 konstytucji, który w sześciu ustępach, w najważniejszym z nich, czyli w ust. 4, mówi, jakie są uprawnienia prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej właśnie na czas wojny, określone kwestie reguluje, ale nie do końca. Tylko jest następujące pytanie. Już pomijam to wcześniejsze orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego, że są państwa, które mają konstytucje bardzo krótkie, konstytucja amerykańska ma tylko 11 artykułów, ma oczywiście wiele poprawek do tego. A my mamy konstytucję, poza obszerną preambułą, która obejmuje 243 artykuły. Często nadmierne rozwodnienie i uszczegółowienie jest słabością, więc moje pytanie do pana profesora Kozieja jest następujące: Doceniając te intencje, o których pan mówi, i te trzy obszary, które są zdefiniowane w sposób interesujący, czy my, używając potocznego języka, nie wchodzimy w sytuację, w której lepsze jest wrogiem dobrego, co w nauce się nazywa brzytwą Ockhama, czyli że nie należy mnożyć bytów ponad potrzeby? Nadregulowanie różnych przepisów prędzej czy później zawsze okazuje się niewystarczające i skłania do kolejnych regulacji. Czy jest rzeczywiście potrzeba takiej regulacji, czy będzie ona wystarczająca? Lekcje płyną nie tylko z sytuacji na Ukrainie czy wokół Ukrainy. Nie zazdroszczę uczestnikom szczytu NATO za parę dni w walijskim Newport, którzy muszą podjąć określoną decyzję, która powinna wyjść przede wszystkim z tego punktu, czy ta sytuacja jest zgodna z art. 5 traktatu waszyngtońskiego itd. Byłbym zobowiązany za odpowiedź na to pytanie, czyli o skalę regulacji tych przepisów, czy rzeczywiście one są niezbędne i czy byłyby, w rozumieniu projektodawców, ostateczne i wystarczające. Dziękuję bardzo. (Oklaski)