12 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo bankowe oraz ustawy Kodeks postępowania cywilnego (druk nr 2251).

Poseł Gabriela Masłowska:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo bankowe oraz ustawy Kodeks postępowania cywilnego, druk nr 2251, ma na celu zwiększenie ochrony klientów banków przed skutkami stosowania bankowego tytułu egzekucyjnego.

    Bankowy tytuł egzekucyjny jest dokumentem stwierdzającym istnienie wymagalnej wierzytelności banku wobec klientów, osób fizycznych lub prawnych z tytułu udzielonego kredytu lub pożyczki, wydania karty płatniczej i operacji przy jej użyciu, udzielania gwarancji i poręczeń bankowych, prowadzenia rachunków bankowych i wielu innych czynności bankowych, które są określone w art. 5 Prawa bankowego. Powodem wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego jest niewywiązywanie się z umowy ze strony klienta. Natomiast podstawą wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego jest oświadczenie klienta złożone przed pracownikami banku, często przed podpisaniem umowy zawarcia kredytu.

    Bankowy tytuł egzekucyjny, co trzeba przyznać, wymaga ściągania wierzytelności w sposób bardzo szybki i prosty. Praktycznie, co jest problemem, często odbywa się to bez wiedzy dłużnika. Bank występuje do sądu o nadanie klauzuli wykonalności, a sąd po rozpatrzeniu wniosku - najczęściej w bardzo krótkim czasie, bez badania, czy ze strony banku nie było powodów zerwania, rozwiązania tej umowy, czy klient był o tym powiadomiony należycie w trakcie zawierania umowy - nadaje w krótkim czasie klauzulę wykonalności. Wszczęte zostaje postępowanie egzekucyjne. Dopiero wówczas dłużnik dowiaduje się z zawiadomienia komorniczego o fakcie wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego. Praktycznie klienci nie występują z wnioskami przeciwegzekucyjnymi, ponieważ egzekucja wierzytelności już trwa, niezależnie od reakcji z ich strony. Konstrukcja bankowego tytułu egzekucyjnego jest bardzo wygodna, szczególnie dla banków, bezpieczna, ponieważ całe ryzyko działalności bankowej, jeżeli chodzi na przykład o udzielanie kredytów czy pożyczek, przerzuca na klientów. W związku z tym ten instrument przyczynił się do wielu problemów polskich firm, w tym bankructw, a także dramatów klientów banków.

    Posłowie Prawa i Sprawiedliwości wielokrotnie wskazywali na szkodliwość społeczną i gospodarczą bankowego tytułu egzekucyjnego, uzasadniali konieczność usunięcia go, wzorem większości państw europejskich, z polskiego porządku prawnego. Już w 2011 r. w trakcie prac nad nowelizacją ustawy Prawo bankowe w związku z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego złożyliśmy poprawki eliminujące bankowy tytuł egzekucyjny przez skreślenie odpowiednich artykułów ustawy Prawo bankowe. Złożyliśmy także projekt ustawy, który jest przedmiotem prac podkomisji.

    Przedłożone rozwiązanie traktujemy jako rozwiązanie połowicznie, które chroni interesy klientów banków, ale jedynie dotyka problemu. Jest to jednak rozwiązanie idące w dobrym kierunku. Ten projekt jest propozycją dotyczącą pozostawienia bankowego tytułu egzekucyjnego i zwiększenia ochrony klientów przez rozszerzenie obowiązku informacyjnego banku, jeżeli chodzi na przykład o skutki wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego i zamiar złożenia przez bank wniosku do sądu o nadanie klauzuli wykonalności bankowego tytułu egzekucyjnego. Jest to także zwiększenie ochrony przez rozszerzenie kompetencji sądu do badania dopełnienia przez bank obowiązków informacyjnych, doręczenie postanowienia sądu o nadanie klauzuli wykonalności bankowego tytułu egzekucyjnego dłużnikowi, a także zawieszenie postępowania komorniczego wskutek skutecznego powództwa (Dzwonek), żądania pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności.

    Rozszerzenie obowiązków informacyjnych banku w zakresie konsekwencji prawnych BTE jest słuszne, ponieważ, jak podkreśla prokurator generalny, przyczyni się z pewnością do podniesienia wiedzy i świadomości prawnej polskiego społeczeństwa, tak istotnych w warunkach niestabilności gospodarczej. Bardzo cenne są uwagi, naszym zdaniem niezwykle konstruktywne, które zgłosiła Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa. Jest ich kilka. Nie będę ich wymieniać. Są przedłożone bodajże w ośmiu punktach. Uważamy, że należy się nad tymi uwagami pochylić.

    (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Cezary Grabarczyk)

    Wicemarszałek Cezary Grabarczyk:

    Proszę kończyć.

    Poseł Gabriela Masłowska:

    W innym przypadku przedłożone rozwiązanie, zawarte w druku nr 2251, będzie bardzo powierzchowne i mało skuteczne.

    Składamy wniosek o złożenie, skierowanie projektu ustawy do Komisji Finansów Publicznych z zaleceniem zasięgnięcia opinii Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach, ponieważ ta problematyka jako problematyka instytucji finansowych dotyczy Komisji Finansów Publicznych. Dziękuję za uwagę. (Oklaski)