9 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o senackim projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw (druki nr 3434 i 3804).

Poseł Gabriela Masłowska:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo bankowe oraz sprawozdania Komisji Finansów Publicznych w sprawie tejże ustawy.

    Projektodawcy ustawy stawiają sobie ambitny cel: ułatwienie spadkobiercom uzyskania informacji o środkach zgromadzonych na rachunkach klientów banków, a także klientów SKOK, którzy zawarli umowy z tymi bankami, są właścicielami tych rachunków i spadkodawcami dla tychże spadkobierców, oraz ułatwienie spadkobiercom tych środków dysponowania nimi. W tym celu propozycja ustawowa przewiduje zobowiązanie banków, a także SKOK do poinformowania klienta zakładającego rachunek o tym, że może złożyć dyspozycję na wypadek śmierci na rzecz dowolnie wybranej osoby, o skutkach dyspozycji na wypadek śmierci, o zamiarze przekazania środków na tzw. fundusz środków niepodjętych w Bankowym Funduszu Gwarancyjnym. Tutaj pojawia się poprawka w tym zakresie. Jest to oczywiście pozytywny kierunek, jako że w dotychczasowej wersji mieliśmy do czynienia z przekazywaniem po prostu środków do Bankowego Funduszu Gwarancyjnego. Wprowadza się też obowiązek potwierdzania za pomocą bazy PESEL, czy klient banku żyje, w sytuacji gdy jego rachunek to tzw. konto uśpione, jako że nie są dokonywane na nim żadne operacje, po prostu brak na nim przejawów aktywności. Tymże funduszem środków nieodebranych miał zarządzać Bankowy Fundusz Gwarancyjny.

    Z pozoru proponowany system jest prosty, jest prawidłowy, jest postulowany, ma zalety, jednak trzeba zwrócić uwagę na to, że wiele problematów tkwi jak zwykle w szczegółach. I tak np. wprowadza się tam zasadę, że gmina jest ostatecznym spadkobiercą, w sytuacji kiedy nie ma innych spadkobierców. Pojawia się pytanie, o jaką gminę chodzi, czy o gminę, w której miał miejsce zameldowania, zamieszkania właściciel rachunku, czy też gminę, na której terenie znajduje się oddział danego banku. Zasadnicze pytanie dotyczy oczywiście kosztów funkcjonowania tego systemu - nie uzyskaliśmy na nie odpowiedzi podczas prac w Komisji Finansów Publicznych, a także czasu, w jakim będziemy w stanie zbudować ten efektywny system. Funkcjonowanie tego systemu wymaga dosyć dużych nakładów i w związku z tym uważamy, że brak odpowiedzi w projekcie ustawy na pytanie o koszty funkcjonowania tego systemu jest nie do przyjęcia.

    Jest jeszcze taka kwestia, że bank co kilka lat, co pięć lat dokładnie, ma występować do rejestru PESEL o informację, czy dany właściciel żyje. Jeśli właściciel żyje, to przed upływem sześciu lat bank ma poinformować go, że jeśli przez sześć miesięcy nie użyje środków czy nie przeprowadzi innych operacji na rachunku, to środki te zostaną przekazane do Bankowego Funduszu Gwarancyjnego. Taki jest zamysł tej ustawy. Jest to dosyć swobodne dysponowanie środkami prywatnymi.

    Jaki koszt poniesie na zbudowanie tego systemu informacji sam Bankowy Fundusz Gwarancyjny? Przede wszystkim musi on pozyskać informacje od innych banków, a następnie je przekazać. Według projektu ma on zarządzać tymi środkami, a także wypłacać je osobom zainteresowanym. W jaki sposób będzie weryfikował prawdziwość, wiarygodność danych spadkobierców? Z tym wszystkim wiążą się ogromne koszty. A nie mamy gwarancji, że Bankowy Fundusz Gwarancyjny byłby w stanie w stosownym czasie takie koszty udźwignąć. Są to koszty inwestycji (Dzwonek), koszty zatrudnienia pracowników odpowiednio przygotowanych. Co w sytuacji upadłości banku? Nie ma ani słowa w ustawie na temat tego, jaka będzie procedura w przypadku upadłości banku. Nie ma też przesłanek, żeby zobowiązać wszystkie banki do funkcjonowania w tym systemie. Czy można potrącać środki z rachunku na koszty tych operacji, jeśli właściciel rachunku, wcześniej zawierając umowę z bankiem, do tego banku nie upoważnił? I dziwi nas też to, że, jak twierdzi przedstawiciel Związku Banków Polskich, przedłożona propozycja alternatywna, mniej kosztowna, pozostawiająca problem do rozwiązania w systemie bankowym, niewłączająca w to Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, nie ujrzała światła dziennego. Przekonuje nas przedstawiciel Związku Banków Polskich, że Krajowa Izba Rozliczeniowa taki projekt przygotowała, a ma w tym zakresie kompetencje, i nawet jest wdrażany projekt pilotażowy. Wobec tego może jednak nie lekceważmy propozycji Związku Banków Polskich i nie wdrażajmy na siłę nowej koncepcji czegoś, co w moim przekonaniu nie do końca jest czytelne i dopracowane. Dziękuję. (Oklaski)