29 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwały w sprawie uczczenia 70. rocznicy bitwy pod Lenino (druki nr 1839 i 1852).

Poseł Tadeusz Iwiński:

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zacznę od podziękowania wszystkim kolegom, którzy do tej pory występowali tu w imieniu swoich klubów, za poparcie tego projektu, który zgłosił Klub Poselski SLD. Przeprowadziliśmy ważną, jak myślę, dyskusję, która doprowadziła nas do pewnego konsensusu. Chciałbym, żeby taka atmosfera utrzymywała się też w przyszłości. To jest szalenie istotne, czasem niezależnie od różnic politycznych czy ideologicznych.

    Pamiętam, gdy w 2002 r. jako minister w kancelarii premiera stałem na czele delegacji rządowej, państwowej z udziałem polskich przywódców religijnych i kombatantów, którzy przyjechali do Teheranu właśnie po to, żeby również oddać hołd żołnierzom w 60. rocznicę wyprowadzenia wojsk Andersa z Krasnowodzka przez Morze Kaspijskie. Tylko na cmentarzu Dulab pod Teheranem leży 2,5 tys. żołnierzy i w wielu innych miejscach w Iranie, w Isfahanie itd. Oni szli inną drogą.

    Zresztą generał Zygmunt Berling napisał trzy tomy pamiętników. Pierwszy tom zatytułował: ˝Z łagrów do Andersa˝. Berling siedział w Starobielsku, a Anders siedział na Łubiance. Tak że to był dramatyczny los Polaków, którzy znaleźli się na obszarze ówczesnego Związku Radzieckiego. Drugi tom pamiętników Berlinga, dowódcy 1. Armii Wojska Polskiego, jest zatytułowany: ˝Przeciw 17. republice˝. Były przecież zgłaszane takie propozycje, żeby Polska stała się 17. republiką ZSRR. Do tego oczywiście nie doszło wskutek decyzji mocarstw sojuszniczych. Odzyskaliśmy wolność, ale nie suwerenność.

    W każdym razie, nie wchodząc w szczegóły, panie marszałku, wydaje mi się, że warto pamiętać o wszystkich kombatantach, także o kombatantach spod Lenino. Gdy byli w Sejmie kilka dni temu, dzielili się swoimi wrażeniami. Chciałbym, żebyśmy też unikali pewnych ocen, które są skrajne i które są, jak się wydaje, niesprawiedliwe, np. takich, że Polacy poszli na rzeź pod Lenino. Oczywiście nie byli oni tak dobrze wyposażeni, ale nikt świadomie tego nie czynił. Straty faktycznie były duże, ale to było pierwsze zwycięstwo wojsk polskich po zajęciu Polski przez faszystów. (Dzwonek)

    Dlatego jeszcze raz dziękuję za to, że udało się nam znaleźć konsensus. Mam nadzieję, że będziemy pamiętali o kombatantach II wojny światowej, bo bardzo często mamy tendencję do tego, żeby mnożyć kombatantów, ale nie chcę tu już otwierać puszki Pandory z dużo późniejszych czasów. Dziękuję bardzo. (Oklaski)