5 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo geologiczne i górnicze oraz niektórych innych ustaw (druki nr 1493 i 1585).

Poseł Marek Domaracki:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nad tym, jak przeciwdziałać zmianom klimatu, zastanawiają się rządy wielu państw, które już boleśnie odczuwają skutki tych zmian. Jest to główny problem Organizacji Narodów Zjednoczonych. Także Komisja Europejska, ogłaszając w 2007 r. nową politykę energetyczną Unii Europejskiej, uznała przeciwdziałanie zmianom klimatu za jeden z podstawowych priorytetów działania Unii. W związku z tym podjęto decyzję o wyznaczeniu konkretnego, mierzalnego celu do osiągnięcia, mianowicie chodzi o niedopuszczenie do wzrostu temperatury na Ziemi.

    Konsekwencją pozostania przy dotychczasowym sposobie spalania paliw kopalnych będzie nieuniknione pogłębianie się zmian klimatu. Aby temu przeciwdziałać, należy wynaleźć i wdrożyć takie technologie, które pozwolą na spalanie paliw kopalnych bez konsekwencji w postaci emisji dwutlenku węgla do atmosfery. Jedną z takich technologii jest wychwytywanie dwutlenku węgla i zatłaczanie go do warstw geologicznych Ziemi, tzw. Carbon Capture and Storage. Światowe doświadczenia w zakresie podziemnego składowania dwutlenku węgla w formacjach geologicznych prowadzone są w różnych krajach, i to od wielu lat. Stąd ich realizacja spowodowała konieczność ustanowienia odpowiednich regulacji prawnych, które są głównymi wytycznymi, jeżeli chodzi o podejmowanie inicjatyw, począwszy od samego planowania, przez realizację technologii, a skończywszy na utrzymaniu składowiska CO₂ po zamknięciu.

    Ustanowiona przez Parlament Europejski i Radę dyrektywa w sprawie geologicznego składowania dwutlenku węgla oraz zmieniająca dyrektywy Rady i rozporządzenie ustanawia przede wszystkim zasady dotyczące samego składowania CO₂. Pozostałe etapy CCS uwzględnione są głównie w postaci propozycji zmian w istniejących regulacjach prawnych. Dotyczy to przede wszystkim koniecznych zmian w zakresie oddziaływania technologii CCS na środowisko, zagrożeń związanych z likwidowaniem CO₂, odpowiedzialności za zniszczenie środowiska lokalnego, czy też kwestii dotyczących zmian klimatu, chodzi tu też o ustanowienie systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych.

    W ustawodawstwie polskim ciągle brak jest wytycznych w zakresie składowania dwutlenku węgla w formacjach geologicznych. Niemniej jednak podejmowane przedsięwzięcia muszą być zgodne z innymi obowiązującymi aktami prawnymi, pośrednio powiązanymi z technologią składowania CO₂. Przykładem mogą być tutaj regulacje dotyczące ochrony środowiska naturalnego, obszarów Natura 2000, pitnej wody gruntowej, złóż węglowodorów i tym podobne.

    W obowiązującym ustawodawstwie polskim przepisy ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze dotyczą m.in. zagadnienia składowania odpadów oraz zbyt zbiornikowego magazynowania substancji w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych, jednak nie regulują zagadnienia geologicznego składowania dwutlenku węgla. Należy jednak wyraźnie podkreślić, że tak naprawdę nieznany jest wpływ tego typu składowania na środowisko.

    Jak można przeczytać w uzasadnieniu ustawy, na terenie Polski przewidziana jest realizacja jednego lub dwóch projektów demonstracyjnych. Można się obawiać, iż Polska zostanie potraktowana jako teren doświadczalny. Wydaje się, że nasz kraj po raz kolejny zmuszony jest przyjąć rozwiązania nie do końca sprawdzone. Nadmienić również należy, iż wspomniana technologia jest wyjątkowo droga. Dziwi w związku z tym fakt, iż praktycznie zmuszani jesteśmy do zastosowania tak drogich, niesprawdzonych technologii. Dlatego też po ewentualnym przyjęciu ustawy należy wdrożyć procedury bardzo szczegółowego monitorowania tego typu składowisk.

    Panie i Panowie Posłowie! W przypadku powyższej ustawy zobligowani jesteśmy do jej przyjęcia, gdyż wiąże się to z dyrektywami Unii Europejskiej. Dlatego też, Wysoka Izbo, z bólem serca klub Ruchu Palikota zagłosuje za jej przyjęciem, mimo wielu zastrzeżeń i obaw, wychodząc z założenia, że czasami warto, Wysoka Izbo, być pionierem pomimo istniejących zagrożeń. Dziękuję bardzo.