Poseł Maria Nowak:

    Dziękuję bardzo.

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W ubiegłym tygodniu uczestniczyłam w obchodach 185. rocznicy powstania Huty Florian w Świętochłowicach. Hutnikom składam z tego miejsca raz jeszcze serdeczne życzenia wszelkiej pomyślności i satysfakcji z wykonywanej pracy, także satysfakcji finansowej.

    Losy Huty Florian i Świętochłowic są bardzo charakterystyczne dla historii całego Górnego Śląska. W związku z tym pozwolę sobie przedstawić państwu kilka faktów z przeszłości. Jak większość fabryk i kopalń powstających w XIX w. na Górnym Śląsku, także i wspomniana huta została założona przez reprezentanta jednego z kilku bogatych rodów śląskich. W tym przypadku był to Karol Łazarz Henckel von Donnersmarck, który w 1828 r. zbudował zakład o nazwie Bethlen-Falva. Drugi człon tej nazwy na sto lat, a nawet dłużej przylgnął do huty. Na początku miała ona jeden wielki piec o wysokości 13 m i walcownię prętów, a zatrudniała niewiele ponad sto osób. W tym czasie na całym Górnym Śląsku następował dynamiczny rozwój przemysłu i już pod koniec XIX w. huta miała trzy nowoczesne, wielkie piece martenowskie, trzy walcownie i odlewnię. W latach I wojny światowej zatrudnienie w hucie przekroczyło 7 tys. osób, co może świadczyć o potencjale tego zakładu. Pod koniec lat 30. XX w. huta należała do Katowickiej Spółki Akcyjnej dla Górnictwa i Hutnictwa, a w kilka lat później nadzór nad spółką przejęło państwo polskie i zmieniło nazwę Falva na Florian.

    Przez wszystkie te lata wraz z rozwojem huty rosło miasto Świętochłowice. Po II wojnie światowej huta nadal się rozwijała i unowocześniała, stając się jednocześnie głównym pracodawcą dla mieszkańców razem z takimi potentatami ówczesnego przemysłu, jak producent silników okrętowych Zgoda czy kopalnia KWK Polska. Huta była żywicielką, ale potrafiła też zadbać o inne potrzeby pracowników. Finansowała chociażby sport i kulturę. To właśnie w Hucie Florian zatrudnieni byli czołowi zawodnicy klubu żużlowego Śląsk Świętochłowice. To dosłownie w cieniu tej huty funkcjonował popularny tor żużlowy, na którym wyrośli tacy sportowcy jak mistrz Europy Paweł Waloszek czy finalista mistrzostw świata Jan Mucha.

    Jeśli miasto było znane w kraju i za granicą, to za sprawą swych zakładów przemysłowych, ale i klubów sportowych. Huta miała też, dla przykładu, jedną z największych i najlepszych orkiestr dętych, która pod dyrekcją Augustyna Mośki zdobywała laury na festiwalach i przeglądach.

    W Świętochłowicach zawód hutnika był tym, który przechodził z ojca na syna. Jak mówiło się popularnie, na Falwie pracowały całe pokolenia mieszkańców miasta i okolic.

    Mówię o tym dlatego, że Świętochłowice są jednym z tych miast, które na przekształceniach sprzed ćwierć wieku raczej ucierpiały, niż zyskały. Zakłady Urządzeń Technicznych Zgoda i KWK Polska już nie istnieją, a zatrudniały po kilka tysięcy ludzi. Przekształcenie Floriana z huty surowcowej na przetwórczą wiązało się z zamknięciem oddziału wielkich pieców i zlikwidowaniem stalowni. Dziś jest to zakład należący do światowego koncernu indyjskiego potentata Mittala. Produkuje co prawda najwyższej klasy blachy stalowe, ale zatrudnia zaledwie kilkaset osób. Z tak zmasowaną redukcją możliwości zatrudnienia miasto borykało się przez wiele lat. Wielu, zwłaszcza starszych, mieszkańców Świętochłowic z rozrzewnieniem wspomina więc lata świetności huty, która, choć dymiła i kopciła, zanieczyszczając środowisko, to jednak dawała pewność pracy i zarobku.

    Wraz z hutą odeszła też słynna sala koncertowa i taneczna Szostok należąca do domu kultury Huty Florian, gdzie bawili się mieszkańcy. Nie ma już sportu żużlowego, dumy miasta. Pamiątką po hucie i jej pracownikach jest funkcjonujący nadal Ośrodek Sportu i Rekreacji Skałka, gdzie do dziś odbywa się większość koncertów, zawodów i imprez rozrywkowych. Dawna Huta Florian to dziś ArcelorMittal Oddział w Świętochłowicach. Kontynuuje hutnicze tradycje miasta i jest jedynym (Dzwonek) nawiązaniem do dawnej historii Świętochłowic...

    Już kończę.

    ...które były jednym z najbardziej uprzemysłowionych miast w kraju. Podobny los spotkał miasta sąsiednie, takie jak Chorzów, Bytom czy Siemianowice. Przemysł przestał w nich istnieć, nie ma hut, nie ma kopalń i bardzo często nie ma też pracy. Pozostały hutnicze tradycje i pamięć o czasie, kiedy zawód ten był powodem do dumy i satysfakcji. Dziękuję bardzo. (Oklaski)