3 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o prokuraturze, ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora, ustawy o ochronie danych osobowych, ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oraz ustawy o Rzeczniku Praw Dziecka (druk nr 1195).

Poseł Elżbieta Witek:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość chciałabym przedstawić stanowisko w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o prokuraturze, ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora, ustawy o ochronie danych osobowych, ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oraz ustawy o Rzeczniku Praw Dziecka (druk nr 1195).

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ten projekt ustawy ma na celu, przynajmniej tak wynika z uzasadnienia, umożliwienie posłom, senatorom, a także innym podmiotom, którym przysługuje immunitet, przyjęcia mandatu karnego w przypadku popełnienia wykroczenia w ruchu drogowym.

    Już na wstępie chciałabym podkreślić, że mój klub stoi na stanowisku, iż w przypadku łamania przepisów ruchu drogowego, a tym samym sprowadzania niebezpieczeństwa na siebie i na innych w ruchu drogowym, każdy powinien podlegać temu samemu prawu. Inaczej mówiąc, nieważne, czy to poseł, sędzia, prokurator, czy zwykły Kowalski - jak powiedziała pani poseł Skowrońska - jeśli złamie przepisy, powinien ponieść tego konsekwencje, czyli zapłacić mandat.

    Ale jak wygląda praktyka? Według zamieszczonych w mediach danych Centrum Automatycznego Nadzoru nad Ruchem Drogowym w 2012 r. było 281 przypadków, w których kierowca złapany przez fotoradar zasłaniał się immunitetem. Wśród tych osób większość stanowili sędziowie i prokuratorzy. Zdarzali się także posłowie, ale nieliczni.

    Tymczasem wystarczy poczytać, i to głównie tabloidy, żeby odnieść wrażenie, że to posłowie nagminnie wykorzystują immunitet, żeby nie płacić mandatów. Mówi się nawet o posłach, że są świętymi krowami. Niestety taka opinia przenosi się na całą Izbę i jest utrwalana. Tymczasem na 460 posłów w całej Izbie kilkunastu będących na bakier z przepisami ruchu drogowego i niepłacących mandatów nie może być powodem aż tak dużego nagłaśniania tej sprawy, z jakim mamy obecnie do czynienia, bo media rozpytują wszędzie od długiego czasu.

    Proszę państwa, wielu z nas nie ma nawet prawa jazdy. W końcu za tą kierownicą samochodu, kiedy poseł znacznie przekraczał prędkość, razem nie siedzieliśmy. W związku z tym warto byłoby nie stosować takiej odpowiedzialności zbiorowej i nie mówić, że wszyscy posłowie są świętymi krowami, bo tak po prostu nie jest. Dla większości posłów tej Izby szanujących prawo, także w ruchu drogowym, jest rzeczą zupełnie naturalną, że jeśli przekroczą te przepisy, przyjmują mandat i po prostu płacą. Oni nie potrzebują żadnych dodatkowych norm prawnych poza zwykłą ludzką przyzwoitością, ale o takich posłach, proszę państwa, media nie piszą. Nie ma sensacji, to i nie ma tematu, a szkoda, bo może warto byłoby o tym czasami napisać.

    Jak pokazują statystyki, proszę państwa, większość tych wykroczeń drogowych popełniają właśnie sędziowie i prokuratorzy. Jakoś szumu medialnego wokół nich nie widać ani nie słychać. Wprawdzie w projekcie ustawy jest mowa o prokuratorach, ale o sędziach już nie. Dla bardzo wielu osób niezrozumiałe jest, dlaczego projektem ustawy nie są objęci sędziowie czy na przykład rzecznik praw obywatelskich, a rzecznik praw dziecka już tak. Warto byłoby, o czym mówiła pani poseł Skowrońska, żeby w tym pisemnym uzasadnieniu wyjaśnić, skąd wynika ta selekcja podmiotów, które mają podlegać tej ustawie. Powstaje bowiem pytanie, które rodzi się wśród zwykłych obywateli: Czy osoby, które w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej wydają wyroki na tych, którzy łamią prawo, same mogą być poza prawem? To jest niezrozumiałe, niesprawiedliwe i na pewno nie ma nic wspólnego z art. 32 konstytucji. Sędziowie podlegają wyłącznie odpowiedzialności dyscyplinarnej. Wobec tego chcielibyśmy wiedzieć, ilu sędziów za wykroczenia drogowe stanęło przed komisją dyscyplinarną i jakie zapadły w tej sprawie orzeczenia, jakie były sankcje. Myślę, że byłby to ciekawy materiał do analizy i że z pewnością zwrócimy się o takie dane zarówno do ministra sprawiedliwości, jak i do prokuratora generalnego w przypadku prokuratorów.

    Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Wróćmy do projektu ustawy. Zawarty jest tam zapis, o którym mówiła pani poseł wnioskodawca, że przyjęcie przez posła mandatu karnego albo uiszczenie grzywny w przypadku ukarania go mandatem karnym zaocznym jest równoznaczne z oświadczeniem o wyrażeniu przez posła zgody na pociągnięcie go do odpowiedzialności w tej formie, czyli o zrzeczeniu się automatycznie immunitetu w tej konkretnej sprawie. To zamyka całą procedurę, która rzeczywiście jest bardzo długotrwała i przy okazji kosztowna, a nie warto.

    Pan poseł Budnik mówił o tym, że dzisiaj nie ma takiej możliwości, żeby poseł przyjął mandat. Nie bardzo mogę się z tym, panie pośle, zgodzić. To znaczy generalnie ludzie tak to rozumieją, że immunitet poselski to jest nietykalność w każdym zakresie, dotyczy wszystkich sfer działalności parlamentarzysty. Tymczasem, proszę państwa, pracując w komisji regulaminowej, ale także w Komisji Etyki Poselskiej, obserwuję, że mamy trzy grupy posłów. Po pierwsze, są to posłowie znani medialnie, rozpoznawalni, którzy w momencie, gdy jakieś wykroczenie im się przydarzy, a ma prawo, chcą zapłacić mandat, chcą być uczciwi, ale policjant mówi: Panie pośle, ja pana znam, ja od pana tego mandatu nie wezmę. Proszę powiedzieć, gdzie w tym przypadku jest wina posła. Tutaj winy posła nie widzę. Jest też druga grupa posłów, większość z nas jest właśnie w tej grupie. Są to najczęściej posłowie nierozpoznawani przez ludzi, także przez funkcjonariuszy Policji, którzy bez szemrania płacą mandat i nikt nawet nie wie, że to jest poseł czy posłanka. Wreszcie jest trzecia grupa, wprawdzie bardzo nieliczna, ale jednak. W tej grupie są posłowie lubiący dociskać pedał gazu i znacznie przekraczający prędkość.

    (Poseł Jerzy Borkowski: Panie posłanki też.)

    Akurat znani są mi panowie posłowie. Jeśli są panie posłanki, to proszę o nazwiska.

    To jest bardzo nieliczna grupa posłów, którzy dociskają gaz, łamią przepisy, pokazują legitymację i mówią, że są posłami. Tutaj już Policja ma związane ręce i nie może nic zrobić. Czy tak powinno być? Proszę państwa, oczywiście, że nie, tak nie powinno być. My, i tu się zgadzam z moimi przedmówcami, powinniśmy być przykładem. Skoro stanowimy w tej Izbie prawo, to w pierwszej kolejności, od kogo jak od kogo, ale to od nas powinno się wymagać, żebyśmy to prawo respektowali. To taka troszeczkę gra słów, proszę państwa, ale myślę, że przy tej okazji możemy sobie na to pozwolić: Mandat, który otrzymaliśmy od społeczeństwa, upoważnia nas, a nawet zobowiązuje do przyjęcia innego mandatu, czyli mandatu karnego, tak żeby nikt nam nie zarzucił, że stawiamy się ponad prawem albo że korzystamy z tak wielu przywilejów, że jesteśmy rzeczywiście tymi świętymi krowami. Proszę państwa, to naprawdę nie jest prawda i warto o tym głośno mówić. Nawet w uzasadnieniu pani poseł Skowrońskiej na jedną rzecz zwróciłam uwagę. W tytule ustawy mamy posłów, senatorów, rzecznika praw dziecka, generalnego inspektora, prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, ale już prawie że w pierwszym zdaniu uzasadnienia pani poseł mówi o tym, o czym wszyscy mówią, że tak naprawdę ten projekt ustawy dotyczy nas, posłów. Wszyscy tylko tym się interesują.

    Proszę państwa, czy ta ustawa rozwiąże problem? Czy nikt, kto naruszył przepisy ruchu drogowego, nie będzie już mógł się zasłonić immunitetem? Oczywiście, że nie, bo w przypadku projektu tej ustawy mamy dwie możliwości. Jedna jest taka, że złapany na wykroczeniu drogowym parlamentarzysta płaci mandat.

    (Głos z sali: Na święty nigdy.)

    Tak, tak, ale podaję już ten klasyczny przykład, żeby było wiadomo, o co chodzi.

    We wspomnianym wypadku poseł płaci mandat czy poddaje się egzekucji w przypadku innego wykroczenia drogowego i to kończy sprawę. Jest też drugi przypadek, z którym mamy cały czas do czynienia: Poseł mówi, że przeprasza, ale jest posłem i ma immunitet, a wtedy procedura się rozpoczyna. Trafia to rzeczywiście poprzez te szczeble, o których mówił pan przewodniczący Budnik, do komisji regulaminowej. Trwa to długo, ludzie o tym słyszą, denerwują się, jak to komisja regulaminowa rzadko się spotyka, jak to rozpatruje sprawy sprzed dwóch czy trzech lat. Procedura jest właśnie taka. To nie wynika ze złej woli komisji regulaminowej, tylko z tego, że ta procedura tak długo trwa. Sami państwo wiecie, że otrzymanie informacji o mandacie to też nie jest kwestia jednego dnia, że dzisiaj przekraczam prędkość, a jutro dostaję mandat.

    Na pewno jednak, proszę państwa, ta ustawa idzie w dobrym kierunku - co do tego się zgadzamy - przy czym warto sobie uzmysłowić, że wszystkich problemów ta ustawa na pewno nie rozwiąże, bo są, jak mówię, grupy, które ustawowo mają zagwarantowany immunitet bezwzględny (Dzwonek) - podałam tutaj przykład sędziów - ale myślę, że dyskusja nad tym również powinna się rozpocząć, bo chodzi, proszę państwa, o to, żeby ta ustawa, jeśli ona zostanie przyjęta, a my jesteśmy za jej przyjęciem, choć oczywiście musi być dopracowana, muszą także paść odpowiedzi na pytania i wątpliwości, które miał pan poseł Jerzy Budnik, nie była karykaturą prawa, zamydlaniem oczu Polakom albo kolejną PR-owską zagrywką mającą przykryć poważniejsze problemy. Miejmy nadzieję, że tak nie będzie. Dziękuję. (Oklaski)

    (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Jerzy Wenderlich)