9 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (druk nr 815).

Poseł Marek Gos:

    Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego chcę przedstawić opinię do rządowego projektu ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, wraz z zaprezentowanymi projektami aktów wykonawczych, druk nr 815.

    Jak informują w uzasadnieniu autorzy projektu, proponowane przepisy są naszą polską odpowiedzią na europejskie wyzwania i rozstrzygnięcia prawne, zawarte głównie w dyrektywie nr 94/62/WE Parlamentu i Rady z 20 grudnia 1994 r., regulującej europejski rynek opakowań.

    Myślę, że nie tylko widmo europejskich sankcji za niewykonanie określonych dyrektyw poziomów odzysku i recyklingu, ale faktycznie nasze krajowe potrzeby środowiskowe i gospodarcze skłoniły resort środowiska do zaproponowania Wysokiej Izbie regulacji prawnych porządkujących rynek opakowań i odpadów opakowaniowych w Polsce.

    Jak wynika z informacji pochodzących zarówno od głównego inspektora ochrony środowiska, jak i poszczególnych uczestników tego rynku i przedstawicieli urzędów marszałkowskich, obowiązujące dziś przepisy nie przystają w wielu obszarach do dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości i są nieefektywne, a więc nie prowadzą do realizacji założonych celów i uzyskania określonych efektów. Chodzi tutaj o dwa podstawowe akty prawne uchwalone 11 maja 2001 r., a więc jeszcze przed akcesją i już ponad 11 lat temu.

    Celem nowo proponowanych regulacji jest doprowadzenie do zwiększenia wielokrotnego używania opakowań oraz recyklingu i innych form odzysku odpadów opakowaniowych, prowadzących do zmniejszenia ilości ostatecznie unieszkodliwianych odpadów. A więc praktycznie cel jest tożsamy albo bardzo podobny do postawionego wtedy, przy uchwalaniu w 2001 r., obowiązujących dziś dwóch wcześniej wspomnianych ustaw. Mam nadzieję, iż nauczeni dotychczasową praktyką oraz wykorzystując regulacje europejskie, uchwalimy przepisy zapewniające znacznie wyższą efektywność niż dotychczas, a założona w projekcie ustawy efektywność jest bardzo wysoka. Wspomniane tutaj 55% recyklingu i 65% odzysku już w 2014 r. to jest duże wyzwanie.

    W mojej opinii i moich koleżanek i kolegów z Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego obowiązujący dzisiaj w Polsce system opłat produktowych, jak podkreślałem wcześniej, nie jest efektywny, ponieważ między innymi opłatą produktową obciąża się przedsiębiorców, a nie rozwiązuje faktycznego problemu związanego z bardzo niskim poziomem odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych. Jednocześnie w zasadzie nie mamy dzisiaj dobrego systemu ewidencjonowania działalności w tym zakresie, jak również prowadzenia statystyki. Z informacji uzyskanych chociażby z gmin na terenie jednego z województw wynika, że w 2010 r. powinno się osiągnąć 5-procentowy poziom recyklingu, natomiast jak się przeanalizuje sprawozdania, które przedsiębiorstwa złożyły w urzędzie marszałkowskim, okazuje się, że ten poziom recyklingu jest kilka razy przekroczony. Wymagany poziom, a więc zgodnie ze starymi, obowiązującymi dzisiaj przepisami, 35%, znacznie przekroczono, a więc nawet chociażby z tego względu należy te przepisy nowelizować, czy w zasadzie przyjąć ustawę od nowa. Po szczegółowej lekturze projektu za dosyć kontrowersyjne rozwiązanie należy uznać wprowadzenie obowiązku uiszczania przez przedsiębiorców ˝potrójnej˝ opłaty produktowej, tj. opłaty obliczonej oddzielnie w przypadku nieosiągnięcia wymaganego poziomu: 1) odzysku, 2) recyklingu, 3) recyklingu dla wszystkich opakowań łącznie (art. 44 ust. 2). Obecnie, jak wszyscy pamiętamy, obowiązuje system ˝podwójnej˝ opłaty produktowej, a więc opłaty obliczonej oddzielnie w przypadku nieosiągnięcia wymaganego poziomu odzysku i recyklingu. Rozwiązanie to już dziś bulwersuje wielu przedsiębiorców i demotywuje ich do działań na rzecz zwiększania poziomu zarówno odzysku, jak i recyklingu, gdyż system takich opłat uważają, moim zdaniem chyba słusznie, za nieuzasadniony, wręcz niesprawiedliwy. (Dzwonek)

    Drodzy państwo, wydaje się, że również zapisy dotyczące rejestru przedsiębiorców wymagają skorygowania, uzupełnienia o podmioty uwzględnione w projekcie ustawy o odpadach.

    Już, panie marszałku, kończę.

Poseł Marek Gos:

    Chciałoby się, żeby te dwie ustawy były kompatybilne, a więc to spektrum przedsiębiorstw wymienionych w tym projekcie, wydaje się, powinno być rozszerzone.

    I kolejna rzecz w nowym projekcie, na którą chcę zwrócić uwagę, mianowicie na, znowu, podwójne opłacanie się przez przedsiębiorców, którzy po wpisaniu do rejestru muszą jeszcze wnosić opłaty w każdym roku. Wydaje się, że ta część właśnie związana z opłatami rocznymi jest nieuzasadniona - praktycznie nie ma chyba takich obszarów rejestrowych, gdzie oprócz opłaty rejestrowej pobiera się jeszcze opłaty roczne. Nad tym warto się zastanowić, bo ta konstrukcja też nie jest do końca zrozumiała.

    W każdym razie, reasumując w imieniu posłów z Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego - jesteśmy absolutnie za tym, żeby procedować w komisji nad tym ważnym dokumentem, tak aby te wszystkie wątpliwości, które się pojawiają, można było na bieżąco rozstrzygać i jak najszybciej stosowną ustawę przyjąć. Dziękuję uprzejmie, panie marszałku. (Oklaski)