1 i 2 punkt porządku dziennego:

  1. Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy budżetowej na rok 2013 (druk nr 755).
  2. Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z realizacją ustawy budżetowej (druk nr 809).

Poseł Krystyna Skowrońska:

    Panie Marszałku! Panie Premierze! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! Przygotowałam się bardzo merytorycznie, ale w tej dyskusji nie było niczego, co by mówiło o tym, że ktokolwiek z państwa się tym projektem budżetu zainteresował lub go przeczytał.

    Na wstępie chciałabym tak naprawdę odwołać się do pamięci, bo myślę, że nikogo pamięć przeszłości nie opuszcza. (Gwar na sali)

    Prosiłabym państwa posłów o spokój, o to, żebyście posłuchali.

    (Poseł Marzena Dorota Wróbel: Trzeba słuchać ze zrozumieniem.)

    Chcemy pamiętać i przypomnieć niektóre...

    (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Eugeniusz Tomasz Grzeszczak)

Poseł Krystyna Skowrońska:

    Pamiętamy hasło państwa posłów, klubów: 3 mln mieszkań. I co? I nic. I dzisiaj wstydu państwo nie macie, żeby się do tego przyznać.

    (Poseł Marzena Dorota Wróbel: Tysiąc dróg. Pamięta pani takie hasło?)

    Nie zmieniono przepisów prawa budowlanego. (Gwar na sali) Można było, nie zmieniono.

    Stadionu Narodowego dzisiaj państwo tak jakbyście się wstydzili. My uważamy, że to jest duma. Dachu nie otwarto, ale tylko raz. A kto podjął decyzję? Przecież państwo ją podejmowaliście. I dzisiaj się swoich dobrych decyzji wypieracie? (Gwar na sali)

    (Głos z sali: Dzisiaj zarządzający podejmowali.)

    Chcemy powiedzieć, że skoro nie było zapisu o stomatologu w szkole, to trzeba go było wprowadzić. Nie wprowadziliście. Co krytykujecie dzisiaj? To, że...

    (Poseł Marzena Dorota Wróbel: Ale trzeba się odnosić do debaty.)

    ...tego nie zrobiliście?

Poseł Krystyna Skowrońska:

    I teraz, gdybym...

    (Poseł Marzena Dorota Wróbel: Ale sama krzyczała!)

    Dobrze, będziecie państwo mieli trochę spokoju. Jest na sali pan poseł, przedstawiciel klubu Palikota, i chciałabym zwrócić się do pana posła, bo pan jest bankowcem i wstyd mi trochę za pana, dlatego że pan porównuje dwie rzeczy, i to błędnie. Jeżeli pan porównuje koszty funkcjonowania Centrum Badań Naukowych i mówi o 4%, to gdyby pan sobie zadał trud, to wiedziałby pan doskonale, że w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa i Agencji Rynku Rolnego koszty płacowe, czyli pracownicze, wynoszą 2%. 2% to są koszty z pochodnymi. Jeżeli jesteśmy przy tym, to musi być ta sama miara. Przykro mi. Myślę, że dzisiaj jesteście państwo trzeźwi. W tym przypadku, jeżeli państwo mówicie o opłatach kartowych, opłatach interchange, to jest to czysty populizm. Odbyliśmy takie spotkanie i myślę, że zmniejszenie opłaty za wystawianie kart i za ich obsługę w najbliższym czasie nastąpi. W ZUS-ie również są najniższe koszty wynagrodzeń. Chcę powiedzieć, skoro rozpatrujemy budżet, że są tu również najniższe płace urzędników. Pewno, że, tak jak za rządów SLD, niekiedy mamy może mieszane uczucia co do tego, czy koszty budowy nowych oddziałów powinny być tak wysokie. Pewno, i za rządów SLD bardzo krytykowaliśmy budowę centrali i duże pokoje prezesów, w niektórych wypadkach warto byłoby oszczędzać. Ale dzisiaj pan premier Miller przeszedł samego siebie. Pamiętam, jak w roku 2001 pytałam, czy jest aktualne jego przysłowie, że mężczyznę poznaje się nie po tym, jak zaczyna, ale jak kończy. Wtedy mówił, że to prawda, ale dzisiaj posługiwał się rzeczami z kosmosu. Przede wszystkim powiedział, że za PRL-u w Ursusie to było dobrze, ale nie powiedział, że inflacja wynosiła 800-1000%. A z ostatnich danych wynika, i tego nikt nie powiedział, że dopiero 28 października spłacimy ostatnią ratę długu gierkowskiego, długu Brady˝ego, a także że jeszcze nie spłaciliśmy długu w Klubie Paryskim. Warto pamiętać, że wtedy zaciągane kredyty dopiero dzisiaj spłacamy.

    (Poseł Dariusz Joński: Pani mówi, kiedy 800 mld zostanie spłacone.)

    A poza tym to chciałabym panu premierowi Millerowi powiedzieć, skoro zarzucił to naszemu jednemu koledze, że w ciągu swojej kariery politycznej też chyba w jednym okresie nie był po tej samej stronie co dzisiaj, i jakoś się tego nie wstydzi.

    Co do refundowania składek w ramach wykorzystania środków z Funduszu Pracy to dotychczas niestety tak się działo, że angażowane środki z Funduszu Pracy mogli wykorzystać, czyli zatrudniać pracowników, tylko niektórzy, a nie cały rynek. Niekiedy mały przedsiębiorca mógł pracownika nie zatrudniać, dlatego że on był mu zbędny, tej pracy wystarczało tylko dla niego. Tak więc konsumował to ktoś inny. W okresie uruchamiania środków Funduszu Pracy nie stało się nic takiego, co by na trwałe mogło to rozwiązać i pokazać, że tworzymy miejsca pracy. Warto, żeby taki mechanizm był zastosowany.

    Mój kolega, który tak niestosownie się zachował na tej mównicy, pewno też nie przeczytał tego projektu budżetu ...

    (Poseł Sławomir Kopyciński: Pani wszystkich obraża.)

    ...w zakresie tego, o czym mówił - że drenuje się Narodowy Bank Polski. Przypomnę, że Narodowy Bank Polski założył określoną kwotę wpłaty z zysku. To, jaki zysk wypracowuje ostatecznie, wiadomo dopiero po zakończeniu roku budżetowego. Jeśli chodzi o sposób tworzenia rezerw, chciałabym panu posłowi powiedzieć, że w tym zakresie rząd nie podejmuje żadnych takich działań. Narodowy Bank Polski w tym zakresie działa suwerennie, zgodnie z obowiązującą ustawą o Narodowym Banku Polskim i zasadą niezależności.

    Mówienie, że zawiniliśmy, jeśli chodzi o stocznie, to jakby państwo na tej sali nie pamiętali własnych grzechów. Można komuś wmawiać różne rzeczy, ale nie pamiętacie państwo, jak nieudolnie realizowaliście różne rzeczy? Co do tego, iż chcemy jeszcze rozmawiać o tym rynku pracy, to Stocznia Gdańska dzisiaj potrzebuje 600 spawaczy, szkoli nawet kobiety. To jest obiektywna sytuacja. Czyli jeżeli potrzebuje ludzi, to znaczy, że i produkcja będzie.

    Chciałabym powiedzieć, że celowe było zmniejszenie liczby automatów do gier hazardowych i wyprowadzenie ich do kasyn. Z tego powodu są pewno trudniej dostępne, a i mniejszy jest podatek. Ale państwo nie wiecie jednej rzeczy - i pewnie dobrze, że tego nie wiecie - uzależnienia od hazardu są straszną rzeczą. Nikomu nie życzę, żeby zetknął się z takim zjawiskiem.

    A teraz przejdę do budżetu i dyskusji o nim. Wszyscy powinniśmy wiedzieć, że w ekonomii obowiązuje złota reguła budżetowa, czyli tyle przychodów, ile wydatków. To zostało zachwiane już w przeszłości. A jak duży jest dług i w jaki sposób państwo próbowało te sprawy rozwiązać - gdybyście państwo w takim rachunku ciągnionym spróbowali zrealizować - to prawie wprost możemy powiedzieć, że dług publiczny został wprost przeniesiony, czyli tyle, ile subwencjonowaliśmy wsparcie w przypadku świadczeń emerytalnych. W bieżącym roku świadczenia do wpłaty na zabezpieczenie społeczne, czyli wpłaty do ZUS-u i do KRUS-u na emerytury - przypomnę, że ta część, którą płacimy, wynika z wpłaty składki, to 2/3, a 1/3 musi być subwencjonowana, w KRUS-ie 90% wpłata z budżetu - te 75 mld zł, gdybyście to państwo spróbowali przetransponować. Mieliśmy w zakresie zabezpieczenia społecznego nieszczelny system, taki, który powoduje każdorazową potrzebę wpłaty z budżetu, jest to... Jeżeli już krytykujecie, to co, nie dawać waloryzacji emerytur? Powiedzieć, że państwo nie odpowiada za świadczenia emerytalne w wysokości określonej wtedy, kiedy w okresie przed 1981 r., przed 1989 r. źle gospodarowano tymi pieniędzmi? Tak jakby państwo na tej sali nie chcieli zapoznać się z ekspertyzami. Rozumiem, że na zorganizowanym spotkaniu Komisji Finansów Publicznych nie było prawie żadnego z posłów klubów opozycyjnych - poza Ruchem Palikota - wtedy, kiedy toczyła się debata z ekspertami dotycząca założeń budżetowych. Wtedy mieliśmy informację, założenia przyjęto optymistycznie. Dobrze. To dobrze, że chcemy je zrealizować w wersji optymistycznej. Dla tych, którzy nie mogli wtedy przyjść i zajmowali się innymi sprawami, są ekspertyzy w Komisji Finansów Publicznych. Wszystkie one mówią, iż te założenia w określonej sytuacji makroekonomicznej są dobre. Gdyby przyjąć również, jak wygląda sytuacja, o tym mówią niezależni eksperci, czyli Międzynarodowy Fundusz Walutowy... Wskazuje on, w jaki sposób będzie się kształtował produkt krajowy brutto poszczególnych krajów i pokazuje, że ten produkt krajowy brutto... Nie jesteśmy zadowoleni, ale mówimy, jakie jest rzeczywiste otoczenie makroekonomiczne i czy inni również mają kłopoty, czy jest kryzys, bo to jest taka konkluzja.

    Więc mamy Polskę ze wzrostem w wysokości 2,1, 2,2 wzrostu produktu krajowego brutto w roku 2012 - 2,4 szacowane przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy - w przypadku gdy Niemcy w obu przypadkach tylko 0,9, czyli nie dochodzi do 1%. Nie będę przytaczała Grecji, bo ta ma -6%, ale również dużych kłopotów Hiszpanii i innych, gdzie, porównując do strefy euro, wzrost produktu krajowego brutto w krajach strefy euro jest szacowany na 0,2%. Gdybyśmy tak posługiwali się tym sposobem interchange w kartach, to w Polsce jest 10-krotnie wyższy wzrost. To statystyka.

    Pewnie, że chcielibyśmy szybciej, chcielibyśmy wyzwolić mechanizmy, które spowodują wzrost zatrudnienia. Ostrożnie, chcę powiedzieć, że pojawiają się głosy, że można płacić więcej podatku. Ale w roku 2009, kiedy cały świat ciął, kiedy chodziło o kraje Unii Europejskiej - pamiętam na tej sali debatę, kiedy w Wielkiej Brytanii odbierano, zmniejszano emerytury, zmniejszano świadczenia socjalne i inne - my żadnej takiej rzeczy nie zrobiliśmy. To w tym trudnym okresie kryzysowym wspólnie podjęliśmy taką decyzję o zniesieniu klina podatkowego, wcześniej uchwalonego. To wtedy mniejsze były obciążenia za pracę, wtedy podejmowaliśmy decyzje o obniżeniu stawek podatkowych. Wtedy w kieszeniach Polaków - wtedy, kiedy wszyscy inni wyjmowali - zostawiliśmy 80 mld zł w ciągu roku, tak liczono.

    Nie można dzisiaj powiedzieć, bo kto jak kto, ale przedsiębiorca musi być zainteresowany tym, co robi, żeby aktywnie działał na rynku pracy. Jeżeli mu dołożymy... Przedsiębiorca - tak jak temu panu lakiernik - mówi mi: Jeżeli ja będę miał zatrudniać kolejną osobę i zapłacić od tego 50%, to zamiast dawać pracę 10 osobom i zatrudnić ich na 10 samochodów, wolę sam kupić sobie jeden. Sam będę jeździł i będę miał taki sam dochód. Więc sprawy obciążenia podatkami trzeba na pewno wyważyć tak, żeby pomiędzy aktywnością, a tym, co powinno się wpłacić do budżetu, była rozsądna granica.

    I w zakresie tego, w jaki sposób państwo... Bo na tej sali niestety padło tak mało liczb. Przynajmniej do kilku kwestii chciałabym się odnieść. Jeżeli mamy zaplanowane w budżecie państwa i środkach europejskich pieniądze, które będą przekazywane na cele, które są wskazane w budżecie, to chciałabym powiedzieć, że na sprawę dotyczącą obsługi długu wydajemy podobne pieniądze, jak w latach poprzednich, czyli w granicach ok. 45 mld zł, ale jednak na wsparcie zabezpieczenia społecznego i wspierania rodziny to kwota ogółem 236 mld zł. Duże środki przeznaczane są także - bo to ważne w sytuacji bieżącej - na naukę, budowę dróg i autostrad, a także sprawy związane ze szkolnictwem wyższym. To ważne, że w tym zakresie środki nie będą mniejsze niż w latach ubiegłych.

    Jaki zatem jest ten budżet? Myślę, że na obradach komisji będziemy mówić o szczegółach. Myślę, że jednak uwagi państwa, pań i panów posłów, którzy przemawiali, że nie poprzecie w pierwszym czytaniu - no to nie, rozumiemy to - że to był lapsus pana ministra, ale że będziemy nad tym pracować, bo taki jest obyczaj, że ten państwa wniosek nie będzie przyjęty. Ten budżet w czasach trudnych jest ostrożny, ale ma zapewniać podstawową funkcję. Jest on budżetem bezpiecznym dla tych wszystkich, w stosunku do których taką pomoc, nad którymi opiekę powinno się roztoczyć. Nie mówiłam o szczegółach, że jest dodatkowe 7 mld zł na zdrowie poza Narodowym Funduszem Zdrowia i o innych rzeczach.

    Panie ministrze, w tych trudnych czasach umiemy skonstruować oszczędny budżet, stosujemy tę regułę wydatkową, czyli jedynie 1% więcej niż wynoszą przychody, a więc stworzyliśmy tę barierę. Niemniej jednak w związku z tym, że 75% wydatków to wydatki sztywne, trudno o tę swobodę. Jeżeli przyjęliśmy, że w określonym czasie, kiedy mieliśmy prosperity w gospodarce na świecie, mogliśmy wychodzić z deficytu i zmniejszać dług w tym okresie - nie mówię, że zwiększać - ale tego nie uczyniono. Dzisiaj ten okres należy przejść bezpiecznie. To jest budżet bezpieczny na te czasy i oby udało się go nam zrealizować z nadwyżką. Dziękuję. (Oklaski)