11 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy Przepisy wprowadzające ustawy reformujące system nauki (druki nr 287 i 335).

Poseł Sprawozdawca Zofia Ławrynowicz:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży przedstawić sprawozdanie z pierwszego czytania poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Przepisy wprowadzające ustawy reformujące system nauki (druki nr 287 i 335).

    Komisja przeprowadziła pierwsze czytanie i rozpatrzyła poselski projekt zakładający przesunięcie kompleksowej oceny działalności naukowej jednostek naukowych o rok kalendarzowy, tj. do 30 września 2013 r. Proponowaną zmianę przesunięcia terminu wnioskodawcy uzasadnili nowelizacją obecnie obowiązujących przepisów przeprowadzania oceny działalności naukowej jednostek naukowych. Szczegółowo proces oceny jednostek naukowych ma regulować nowe rozporządzenie dotyczący ewaluacji jednostek naukowych i oceny parametrycznej.

    Zdaniem wnioskodawców pozostawienie tego bez zmiany terminu przeprowadzania oceny spowodowałoby, że jednostki naukowe miałyby zbyt mało czasu na dostosowanie się do wymogów, jakie postawiły przed nimi nowe przepisy. Poza tym utrzymanie dotychczasowego brzmienia art. 32 ust. 3 ustawy, tj. terminu 24 miesięcy, w ciągu których musi zostać przeprowadzona kolejna ocena, oznaczałoby, że ewaluacji podlegać będzie działalność jednostek prowadzona w latach 2008-2011, czyli lata 2008 i 2009 byłyby oceniane dwukrotnie. Przesunięcie terminów ponownej oceny spowoduje, że dotyczyć ona będzie lat 2009-2012, a zatem ograniczony zostanie okres, dla którego ocena byłaby dwukrotna. Biorąc powyższe pod uwagę, należy spodziewać się, że proponowane przesunięcie terminu przeprowadzania oceny będzie korzystne dla jednostek naukowych, ponieważ będą one miały więcej czasu na dostosowanie się do nowych kryteriów oceny działalności naukowej.

    Proponowana zmiana ustawy nie przyniesie negatywnych skutków społecznych i gospodarczych. Wnioskodawcy podkreślili również, że proponowana zmiana terminu jest wynikiem wniosków i opinii jednostek naukowych, które zostały zgłoszone w trakcie konsultacji dotyczących nowego systemu parametryzacji, i nie będzie miała negatywnych skutków dla jednostek naukowych. Nie spowoduje to również negatywnych skutków finansowych dla budżetu państwa.

    Podsekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego pani Daria Lipińska-Nałęcz, która wzięła udział w posiedzeniu komisji, wyraziła pozytywne stanowisko rządu wobec projektu poselskiego, znajdując w nim uzasadnienie dla postawy i oczekiwań znacznej części środowiska. Wyraziła również przekonanie, że przesunięcie o rok oceny działalności naukowej jednostek nie wpłynie na proces podnoszenia jakości polskiej nauki.

    W trakcie dyskusji część posłów komisji wyraziła zdanie, że przed podjęciem decyzji wobec projektu ustawy należy zapoznać się z treścią nowego rozporządzenia regulującego proces oceny jednostek naukowych, którego wydanie planowane było na I kwartał 2012 r. Pani minister wyjaśniła, że rozporządzenie zostało już skierowane do Rządowego Centrum Legislacji. Tryb pracy nad rozporządzeniem zależał od trybu pracy Komitetu Ewaluacji Jednostek Naukowych. Wydłużony czas oczekiwania spowodowany był procesem negocjacji ze środowiskiem, którego wnioskodawcą był Komitet Ewaluacji Jednostek Naukowych, nie zaś ministerstwo. Pani minister podkreśliła, że rozporządzenie jest wynikiem uzgodnień całego środowiska i zapewniła równocześnie, że w ostatecznym kształcie powinno wejść w życie w maju.

    W trakcie dyskusji podjęto również temat finansowania jednostek naukowych, w tym obniżenia środków na badania statutowe. Wyjaśniając ten problem, pani minister poinformowała, że w RCL jest rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie kryteriów i trybu przyznawania środków na finansowanie działalności statutowej, które poprawi tę sytuację i pozwoli przesunąć strumień finansowy dla tych instytutów, które są w złej sytuacji. Podkreśliła również, że jednostki, które na gruncie tej zmiany nie mają w tej chwili finansowania, które w poprzedniej ocenie, z 2010 r., miały przyznaną kategorię C, na mocy nowego rozporządzenia, które w maju powinno wejść, będą mogły poddać się ocenie parametrycznej i ich sytuacja finansowa może się poprawić.

    W trakcie posiedzenia zgłoszono wniosek o przerwanie pierwszego czytania do czasu dostarczenia posłom przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego projektu rozporządzenia, został on jednak odrzucony większością głosów.

    Komisja przyjęła poprawkę polegającą na doprecyzowaniu daty wejścia w życie ustawy, tj. aby w art. 2 zapisać, iż ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

    Wysoki Sejmie! Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży po przeprowadzeniu pierwszego czytania oraz rozpatrzeniu tego projektu poselskiego na posiedzeniu w dniu 25 kwietnia 2012 r. wnosi o uchwalenie go wraz z przyjętą poprawką. Dziękuję pięknie. (Oklaski)