14 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin, ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin oraz niektórych innych ustaw (druk nr 330).

Poseł Marek Biernacki:

    Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Przypadł mi zaszczyt zaprezentować stanowisko Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin, ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz niektórych innych ustaw, jest to druk nr 330.

    Światowy kryzys gospodarczy, który będzie miał wpływ również na życie gospodarcze w Polsce, obliguje rząd do podjęcia działań mających na celu zapewnienie stabilności finansów państwa - czytamy w uzasadnieniu projektu rządowego. Dbałość o wysokość długu publicznego skłania do podejmowania działań, dzięki którym można będzie uniknąć w przyszłości konieczności wprowadzenia zmian niosących daleko bardziej dotkliwe obciążenia finansowe dla obywateli. Z tego względu za niezbędne uznano przeprowadzenie reformy emerytalnej systemu zaopatrzeniowego funkcjonariuszy żołnierzy zawodowych. Służby mundurowe posiadają uprzywilejowany system emerytalny, co w obecnych realiach społeczno-ekonomicznych nie znajduje ani akceptacji społecznej, ani uzasadnienia z powodu kosztowności i nieefektywności.

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Istotą proponowanych zmian systemu emerytalnego jest wydłużenie okresu służby funkcjonariuszy i żołnierzy zawodowych umożliwiającego nabycie uprawnień emerytalnych. I tak prawo do emerytury będą nabywać żołnierze i funkcjonariusze po łącznym spełnieniu dwóch warunków - wieku i stażu. Minimalny wiek emerytalny to 55 lat, a minimalny staż służby to 25 lat, a nie jak było dotąd - 15 lat.

    Natomiast podstawę wymiaru emerytalnego ma stanowić średnie uposażenie z 10 kolejnych lat służby - jest to novum - wraz z nagrodą roczną i dodatkami stałymi. Jak dotąd była to pensja końcowa na odejście, taka była podstawa wynagrodzenia. Funkcjonariusz lub żołnierz będzie mógł sam wybrać najbardziej korzystny dla siebie okres 10 lat, który będzie podstawą wyliczenia przyszłego świadczenia. Funkcjonariusze i żołnierze nadal będą nabywać prawo do emerytury z budżetu państwa w ramach odrębnego systemu zaopatrzeniowego, a nie w ramach powszechnego systemu emerytalnego. Dlatego też uposażenia funkcjonariuszy nie są objęte składkami na ubezpieczenie emerytalne. Ten problem właśnie, czy upowszechnić, wprowadzić do powszechnego systemu żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy, bardzo dobrze i precyzyjnie przedstawił Wysokiej Izbie pan minister. Chciałbym tylko zasygnalizować, że czym innym jest stosunek pracy, a czym innym jest służba: stała dyspozycyjność, służenie państwu i obywatelom.

    Drugi element bardzo istotny to jest wiek. Nieraz spotykaliśmy się - i spotykamy się obecnie - z zarzutami, dlaczego jest 55 lat, a nie 60 czy 67. Wysoka Izbo! Powiem szczerze, że nie wyobrażam sobie żołnierza na patrolu w Afganistanie, mającego 67 lat. Nie wyobrażam sobie policjanta w wieku 67 lat ścigającego przestępcę. Nie wyobrażam sobie strażaka mającego 67 lat, ratującego podczas powodzi obywateli.

    Ze swojego doświadczenia mogę powiedzieć, że w 2001 r., kiedy miałem tę nieprzyjemność kierować akcją ratunkową - nieprzyjemność, bo to była wielka tragedia powodziowa - były dwie ofiary, które zmarły. Byli to dwaj strażacy ochotnicy, osoby, które były świeżo po badaniach, ale miały po 60 lat. Nie wytrzymały tego wysiłku. Dlatego też na tę sprawę tak bardzo zwracam uwagę Wysokiej Izbie.

    Reforma emerytalna służb mundurowych ma wymiar nie tylko finansowy, ponieważ wpływa ona na stabilizację całego systemu bezpieczeństwa państwa. Musimy też pamiętać, że nie jest ona skierowana przeciwko służbom mundurowym, ponieważ dobry funkcjonariusz, dobry żołnierz zawodowy chce służyć państwu jak najdłużej, dopóki może. Tak naprawdę zapisy projektu rządowego de facto sankcjonują obecnie średnią pracy tych, którzy chcą pracować i awansować, a nie tylko dosłużyć 15 lat.

    Dlaczego mówiłem o stabilizacji? Ponieważ ten system pozwoli kształtować długofalową politykę kadrową, chronić funkcjonariuszy przed wczesnym wypychaniem ich przez ich szefów ze służby oraz umożliwi i spowoduje zlikwidowanie polityki wakatowej uprawianej w służbach, która jest dzisiejszą zmorą polskich służb.

    Rządowy projekt ustawy stanowi jednocześnie wyzwanie dla tych, którzy kierują i w najbliższych latach kierować będą służbami mundurowymi. Kierujący służbami będą musieli przygotować system, w którym możliwe będzie efektywne wykorzystanie funkcjonariuszy najstarszych, ale jednocześnie najbardziej doświadczonych. Warto stworzyć warunki, aby żołnierze i funkcjonariusze chcieli pracować dalej w służbach, nawet po przekroczeniu 55 lat. Tak jak mówiłem, dobry żołnierz, dobry policjant nie chce odchodzić zbyt prędko na emeryturę. Być może okaże się też konieczne przewartościowanie prowadzonego obecnie procesu ucywilniania w kierunku szerszego wykorzystania funkcjonariuszy pozostających w służbach. Oznacza to oczywiście także przygotowanie zupełnie nowej, racjonalniejszej niż dotychczas, ścieżki kariery zawodowej. Widok 55-latka patrolującego ulice jest w naszej opinii mniej bulwersujący niż widok 22-letniego funkcjonariusza spędzającego zawodowe życie za biurkiem. Każdy, kto odwiedził choćby Niemcy, Austrię, Wielką Brytanię, Irlandię czy Francję, wie doskonale, że policjanci to nie tylko wysportowani młodzieńcy dokonujący karkołomnych zatrzymań. To także ludzie w kwiecie wieku, dysponujący doświadczeniem zawodowym i życiowym, potrafiący zarówno służyć obywatelom, jak i przekazywać swe doświadczenie młodszym kolegom.

    Na koniec, jeśli chodzi o najbardziej istotne zapisy dotyczące funkcjonariuszy i żołnierzy będących obecnie w służbach, ponieważ projekt ustawy nie wprowadza żadnych zmian w obowiązującym systemie, będą oni mogli skorzystać z dobrodziejstw dotychczas obowiązujących zasad. Co więcej, jeżeli uznają, że nowe zasady przechodzenia na emeryturę będą dla nich korzystniejsze, mogą zdecydować się na nowe warunki. Będzie to jednak tylko i wyłącznie ich wolny wybór, natomiast ci, którzy zdecydują się na podjęcie służby od przyszłego roku, także będą mieli wybór. Decyzję o zostaniu policjantem czy żołnierzem będą podejmowali w oparciu o jasne i znane wcześniej zasady. Tylko od nich będzie zależało, czy decyzję taką podejmą.

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska wnoszę o skierowanie powyższego projektu, z druku nr 330, do Komisji Nadzwyczajnej do dalszych prac. (Oklaski)