1 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Skarbu Państwa o rządowym projekcie ustawy o uchyleniu ustawy o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druki nr 192 i 252).

Poseł Adam Kępiński:

    Panie Marszałku! Szanowny Panie Ministrze! Szanowna Izbo! Projekt ustawy o uchyleniu ustawy o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji oraz o zmianie niektórych innych ustaw został przygotowany przez Ministerstwo Skarbu Państwa. Pragnę przedstawić stanowisko klubu Ruchu Palikota w sprawie projektu ustawy zawartego w druku nr 192.

    Mamy do czynienia z rozsądnymi zmianami w ustawie o działaniu tzw. narodowych funduszy inwestycyjnych, począwszy od zmiany nazwy, po przywileje podatkowe z tytułu PIT w ustawie z 1992 r. i CIT w ustawie z roku 1995.

    Narodowe fundusze inwestycyjne były pomysłem na restrukturyzację spółek Skarbu Państwa, racjonalizację zatrudnienia i na pozbywanie się nieprodukcyjnego majątku. 20 lat temu utworzono 15 NFI zarządzających 512 przedsiębiorstwami. Początkowo do jednego świadectwa, wartego na rynku około 100 zł, uprawniony był każdy dorosły Polak, jednak większość obywateli szybko upłynniła nabyty od państwa za 20 zł papier wartościowy. Na tym większość tzw. szarych Polaków zakończyła swoje uwłaszczenie na majątku państwa, który posiadała PRL.

    Program powszechnej prywatyzacji formalnie zakończono 30 czerwca 2006 r. Rada Ministrów przedstawiła Sejmowi IV kadencji ˝Raport z realizacji programu NFI w latach 1995-2003˝. Spółki wchodzące w skład NFI przeszły szereg różnych przekształceń własnościowych i stały się podmiotami działającymi według Kodeksu spółek handlowych. Jednakże do tej pory, a proponowana ustawa to zmienia, nazwy, czyli w nomenklaturze fachowej ˝działanie pod firmą˝, wciąż w sposób fasadowy i niecelowy zawierają człony ˝narodowy˝, choć akcjonariat już jest międzynarodowy, oraz ˝fundusz inwestycyjny˝, choć de facto nim nie jest i nie działa według ustawy o funduszach. Techniczna zmiana nazw wydaje się być absolutnie uzasadniona i oprócz zmian wpisów w Krajowym Rejestrze Sądowym nie powoduje utrudnień w działaniu przedsiębiorstw.

    Inną zmianą, jaką wnosi omawiana ustawa, są skutki podatkowe. Pierwotnie ustawa o NFI zakładała ulgi i zwolnienia w podatku PIT i CIT od zysku ze zbycia akcji i osiągniętych dywidend i tak jest do dziś. Omawiana ustawa zakłada likwidację przywilejów podatkowych, gdyż spółki działające dziś na prawach ogólnych i o zróżnicowanej strukturze akcjonariatu pozostały w pozycji niesłusznie uprzywilejowanej fiskalnie. Zmiana ta spowoduje urealnienie prawa, które utraciło swoje merytoryczne i pierwotne właściwości.

    Zachowuje się jednak odpowiednio długie vacatio legis dla praw nabytych, przewiduje się rok od wejścia ustawy w życie, tj. od 1 stycznia 2013 r. Projekt ustawy został pozytywnie zaopiniowany w konsultacjach ze stroną społeczną i związkami zawodowymi. Dla budżetu państwa zmiana ta przyniesie dochody szacowane na około 3 mln zł rocznie z tytułu CIT. Nie jest to znaczna kwota, niemniej każdy dochód zdaje się być ważny, do tego pochodzący ze sprawiedliwej gry rynkowej.

    Reasumując, można powiedzieć z sentymentem, że z chwilą wejścia ustawy w życie po programie powszechnej prywatyzacji zatrzemy wszystkie symboliczne ślady, tym samym ogromny majątek państwa zgromadzony w przedsiębiorstwach ostatecznie i nieodwracalnie zmienił właściciela. Nasuwa się jednak pytanie, czy zastosowana metoda prywatyzacji i restrukturyzacji przyjęta ustawą sprzed 20 lat była słuszna. Strasznie skomplikowane założenia początkowe co do struktury własności NFI i brak doświadczenia oraz kapitału własnego spowodowały w większości przypadków bardzo mierne efekty ekonomiczne, a co za tym idzie nieodłącznie bardzo mierne efekty społeczne.

    Dziś widać, że brak odwagi politycznej, licytowania majątku wprost i klarownego przeniesienia własności przedsiębiorstw za najwyższą cenę był błędem. Program powszechnej prywatyzacji to w rozumieniu społecznym największa atrapa sprawiedliwości i chichot komuny, która z dobra wspólnego przekształciła się w dobro jednostki za przysłowiowy bezcen. Jak pisze klasyk, kończ waść, wstydu oszczędź. Ruch Palikota poprze kształt proponowanej ustawy w całości, by więcej nie wspominać tego poniżającego programu. Dziękuję. (Oklaski)