2 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (druk nr 25).

Poseł Dariusz Joński:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Obywatelski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadza do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych m.in. nową ulgę podatkową. Ta ulga ma polegać, tak jak słyszeliśmy i tak jak wnioskodawcy przedstawiali, między innymi na tym, że podatnikom będzie przysługiwało prawo do odliczenia kwoty do 12 tys. rocznie z tytułu wpłat dokonanych przez podatnika na własne dobrowolne konto emerytalne prowadzone przez instytucje finansowe nadzorowane lub notyfikowane przez Komisję Nadzoru Finansowego.

    Co do idei, co do pomysłu klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej przychyla się do tych propozycji i do tego pomysłu projektu obywatelskiego i wnioskodawców, ale jest też szereg uwag do samego projektu. Chciałbym poświęcić kilka minut uwagom i propozycjom, o które klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej chciałby w odniesieniu do tego projektu wnioskować.

    Wnioskodawcy nie doprecyzowali w przepisie art. 26 ust. 18 odpowiednich zapisów. Przepis ten w bardzo ogólny sposób określa, iż w przypadku zwrotu kwoty wpłaty podatnik traci prawo do odliczenia. Autorom tego zapisu chodziło zapewne o to, aby podatnicy nie dokonywali fikcyjnych wpłat do instytucji finansowej tylko po to, by dokonać odliczenia od dochodu i w efekcie zmniejszyć podstawę opodatkowania, następnie, po złożeniu zeznania podatkowego za dany rok podatkowy, wycofaliby kwoty wcześniej wpłacone. Założenia wnioskodawców, aby nie dopuścić do takiej sytuacji, są słuszne. Jednakże w tym przypadku należy rozważyć dwa stany faktyczne: pierwszy - gdy podatnik wpłaci kwotę do instytucji finansowej na cele emerytalne w trakcie roku i jeszcze przed złożeniem zeznania podatkowego wycofa tę kwotę, i drugi - gdy podatnik wpłaci kwotę do instytucji finansowej na cele emerytalne w trakcie roku i po złożeniu zeznania podatkowego wycofa tę kwotę. W tych odpowiednich dwóch przypadkach w nowelizacji powinny znaleźć się dwa przepisy, o których nie chciałbym w tej chwili mówić, ale na pewno podczas pracy w komisji takie poprawki chcielibyśmy złożyć.

    Ponadto w projekcie nowelizacji nie wspomina się również o tym, w jakiej formie i w jakim terminie podatnik zobowiązany jest do wykazania braku odliczenia oraz w jakim terminie zobowiązany jest do zapłaty podatku, oczywiście tego zaległego. W tym przypadku konieczne jest doprecyzowanie polegające między innymi na dwóch rozwiązaniach. My proponujemy: wariant pierwszy - utrata prawa do odliczenia powoduje zapłatę podatku oraz odsetek za zwłokę od dnia następującego po złożeniu zeznania podatkowego, oraz wariant drugi - utrata prawa do odliczenia powoduje zapłatę podatku oraz odsetek za zwłokę od dnia zaistnienia zdarzenia powodującego utratę prawa do ulgi podatkowej.

    Wątpliwości w zakresie przedmiotowego projektu budzi również to, że dokonano limitowania kwoty do odliczenia tylko, podkreślam, tylko w sposób kwotowy, określając górny limit odliczenia 12 tys. zł rocznie. W praktyce taki zapis oznacza, że każdy może dokonać takiego odliczenia, nawet ten podatnik, którego przychody są na minimalnym poziomie i praktycznie nie wskazują na możliwość poniesienia wydatku na poziomie 12 tys. zł rocznie. Konstrukcja takiego limitu jest bardzo niebezpieczna i w praktyce może powodować sytuacje, w których podatnik dokonuje wpłaty, posługując się środkami finansowymi nie z własnych dochodów, lecz na przykład z pożyczek czy kredytów, i zachowuje prawo do odliczenia. W takim przypadku należałoby się zastanowić nad tym, czy taka konstrukcja ulgi podatkowej będzie bezpieczna i przewidywalna w skutkach dla budżetu państwa. W związku z powyższym naszym zdaniem konieczne jest wprowadzenie dodatkowego limitu, który polegałby między innymi na tym, że prawo do odliczenia kwoty z tytułu wpłat dokonywanych przez podatnika na własne dobrowolne konto emerytalne w roku podatkowym następuje w wysokości do 12 tys. zł rocznie, jednakże - to jest nasza propozycja - nie może przekroczyć określonego procenta dochodów, na przykład 5-6%. Jest to uzasadnione tym bardziej, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w art. 26 ust. 1 pkt 2b dopuszcza odliczenie tzw. IKE, które wprowadzono do art. 26 ust. 1 w pkt 2b dodanym przez art. 3 pkt 3 lit. a ustawą z dnia 21 marca 2011 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem systemu ubezpieczeń społecznych. Zmiana ta obowiązuje od 1 stycznia 2012 r.

    Przedmiotowy projekt ustawy przewiduje odliczenie tylko w przypadku tych podatników, którzy płacą podatek według art. 27 ustawy o podatku dochodowym od (Dzwonek) osób fizycznych, tj. według skali podatkowej 18% i 32%. Projekt ten nie obejmuje prawa do odliczenia, tj. skorzystania z tej ulgi, przez podatników, którzy płacą podatek liniowy, 19-procentowy, na podstawie art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

    Na koniec chciałbym zwrócić uwagę na drobne błędy redakcyjne. W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w obecnie obowiązującym art. 26 jest już jednostka redakcyjna: ust. 1 pkt 2a, nie ma natomiast jednostki redakcyjnej: ust. 2a. W projekcie wnioskodawcy powołują się zamiennie - raz na ust. 1 pkt 2a, innym razem na ust. 2a. Ale rozumiem, że podczas prac w komisji państwo złożycie w tej sprawie poprawki.

    Projekt ustawy wymaga dogłębnej analizy co do jego zasadności, ale także doprecyzowania, co może nastąpić tylko podczas prac w komisji. I takie jest stanowisko klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Dziękuję bardzo. (Oklaski)