9 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o skutkach powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywającym wbrew przepisom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (druk nr 120).

Poseł Tadeusz Tomaszewski:

    Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy Demokratycznej przedstawić stanowisko wobec projektu ustawy o skutkach powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywającym wbrew przepisom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, druk nr 120.

    Wykonanie dyrektywy 2009/52 Parlamentu Europejskiego i Rady leży w interesie Polski i Polaków starających się o legalne zatrudnienie. Rosnące bezrobocie w Polsce, zwłaszcza wśród ludzi młodych oraz osób po 50. roku życia, powoduje, iż nastroje społeczne wobec cudzoziemców chcących znaleźć pracę nie zawsze są przyjazne. Konkurencja na rynku pracy, między innymi poprzez zaniżanie kosztów pracy, nielegalne zatrudnianie cudzoziemców, wpływa na ograniczenie możliwości podjęcia zatrudnienia przez Polaków. Stąd jest to również w naszym interesie, ale także naszych rodaków, którzy podejmują się pracy zarobkowej w krajach Unii Europejskiej. Oczywiście ta ustawa dotyczy krajów trzecich, niemniej jednak jest również istotna z tego punktu widzenia. Mimo że ten problem, jak była mowa w wystąpieniu pani minister, jest w naszym kraju nadal niewielki w porównaniu do krajów OECD, gdzie to nielegalne zatrudnienie czy w ogóle zatrudnienie cudzoziemców jest na poziomie 20%, a u nas 0,3%, z czasem może mieć to określone znaczenie, kiedy rynek pracy będzie potrzebował dodatkowych rąk do pracy czy specjalistów, których będzie brak na naszym krajowym rynku pracy.

    Wprowadzenie rozwiązań wynikających z dyrektywy to również przede wszystkim korzyści fiskalne, związane z dodatkowymi składkami do Funduszu Pracy, ale też oczywiście podatkowe. To także potrzeba lepszego współdziałania służb, które będą się zajmować wdrażaniem tej ustawy. Mam na myśli Państwową Inspekcję Pracy, Straż Graniczną, ZUS. Instrumenty, w które ten projekt ustawy wyposaża te instytucje, dają gwarancję lepszego współdziałania. Wprowadza też co prawda obowiązek sprawozdawczy dotyczący liczby kontroli dla Komisji Europejskiej, ale wcześniej dla ministra właściwego do spraw pracy, jak również sprawozdanie z realizacji tej ustawy w cyklu trzyletnim. Przez to my również będziemy mieć lepsze informacje, bo dzisiaj dane na temat liczby cudzoziemców zatrudnionych w Polsce są cząstkowe i dotyczą tych cudzoziemców, którym wydano zezwolenie na pracę, oraz tych, którzy pracują nielegalnie, ale ta nielegalność została ujawniona w trakcie kontroli. Stąd zapewne wprowadzenie tych rozwiązań przyczyni się również do lepszej wiedzy po stronie ministra pracy i polityki społecznej i da możliwość podejmowania stosownych działań.

    Rozwiązania, które przewiduje ta ustawa, są ciekawe zwłaszcza z punktu widzenia naszego Kodeksu pracy. Mam na myśli chociażby domniemane zatrudnienie. Ten problem często pojawia się w sporach między pracownikiem a pracodawcą, zwłaszcza kiedy jest kontrola Państwowej Inspekcji Pracy, jeśli chodzi o nielegalny, czyli czarny rynek pracy. Dzisiaj bardzo często działa to na niekorzyść tych pracowników. To rozwiązanie dotyczące domniemanego zatrudnienia, co prawda przewidziane dla cudzoziemców, i wynikająca z tego domniemana płaca w wysokości 3-miesięcznego minimalnego wynagrodzenia zapewne wpłynie na to, iż pracodawcy będą się jednak zastanawiali przy podejmowaniu takich decyzji.

    Moim zdaniem równie ważną kwestią jest to, że pracodawcy, którzy zdecydują się zatrudniać nielegalne, muszą się liczyć, po pierwsze, z konsekwencjami fiskalnymi niezaliczania do kosztów uzyskania przychodu kosztów tego nielegalnego zatrudniania, po drugie, z możliwością utracenia pomocy publicznej, w tym pomocy ze środków Unii Europejskiej, a po trzecie, oczywiście, z określonymi sankcjami karnymi. (Dzwonek) Mimo że ustawa nakłada na pracodawców określone dodatkowe obowiązki, niektóre rozwiązania, które są przewidziane, dostosowuje się do rozwiązań już istniejących. Nie podwyższa się tych norm, tak jak przewidywałaby to właśnie ta dyrektywa. Nie wszystkie funkcjonujące dzisiaj w Polsce instrumenty informatyczne do końca odpowiadają wymaganiom tej dyrektywy ze względu na trudną sytuację finansową, ale myślę, że będzie to pewien proces i z czasem ten system informatyczny będziemy dostosowywać, aby skuteczniej realizować tę dyrektywę, a zwłaszcza naszą ustawę.

    Klub Sojusz Lewicy Demokratycznej opowiada się za skierowaniem projektu ustawy, zawartego w druku nr 120, do dalszych prac. Dziękuję.