3 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo ochrony środowiska (druki nr 3667 i 3741).

Poseł Marek Balt:

    Dziękuję.

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy Demokratycznej przedstawić stanowisko w sprawie sprawozdania Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo ochrony środowiska (druki nr 3667 i 3741).

    W uzasadnieniu projektu czytamy, że jego przyjęcie ma w założeniu doprowadzić m.in. do ograniczenia emisji zanieczyszczeń pochodzących z procesów spalania paliw stałych, takich jak węgiel czy biomasa, emitowanych głównie przez sektor bytowo-komunalny. Z uzasadnienia wynika więc, że ostrze regulacji już w samym założeniu jest skierowane w stronę gospodarstw domowych i budynków użyteczności publicznej. Należy zauważyć, iż emisja zapylenia generowanego przez spalanie węgla dla celów grzewczych jest zjawiskiem oczywistym w polskich warunkach eksploatacji urządzeń i instalacji grzewczych. Węgiel jest stosunkowo najtańszym surowcem grzewczym zapewniającym jednocześnie wysoką kaloryczność opałową. Użyłem tutaj sformułowania ˝stosunkowo najtańszym˝, co nie oznacza, że jest on surowcem tanim, gdyż przecież ceny opału są wysokie z punktu widzenia ludzi zarabiających tzw. najniższą krajową. Naprawdę trudno oczekiwać od ludzi z najniższymi dochodami, bo to głównie oni korzystają z tego rodzaju opału, aby podejmowali kosztowne inwestycje w instalację innych, bardziej ekologicznych urządzeń grzewczych. Zmiana urządzeń grzewczych na bardziej ekologiczne jest często zabiegiem zbyt kosztownym i nie każdy, myślę w szczególności o ludziach o najniższych dochodach, może sobie pozwolić na taki wydatek mimo subwencji ze strony jednostek samorządu terytorialnego. Często kwoty subwencji wyasygnowane przez samorządy są dalece niewystarczające, aby stanowić skuteczny impuls do podjęcia takiej inwestycji, gdyż stanowią jedynie niewielki procent kosztów wymiany urządzeń grzewczych. Tak więc cele projektu w tym zakresie będą trudne do osiągnięcia.

    Procedowany projekt ustawy nie wprowadza jakichś rewolucyjnych zmian w ustawie Prawo ochrony środowiska. Tak naprawdę uszczegóławia już funkcjonujące mechanizmy, np. doprecyzowuje treść art. 96 ustawy Prawo ochrony środowiska w zakresie, w jakim wprowadza on upoważnienie dla sejmików województw do podejmowania uchwał określających ograniczenia i zakazy odnoszące się do eksploatacji instalacji i urządzeń grzewczych. Takie upoważnienie już w chwili obecnej znajduje się w ustawie, natomiast nowelizacja ma doprecyzować zakres treściowy uchwał podejmowanych przez sejmiki. Szkoda, że autor projektu nie wykorzystał szansy, aby zwrócić uwagę na pewne istotne kwestie, które tego wymagają, np. nie zwrócił uwagi, że delegacja ustawowa zawarta w art. 96 jest określona zbyt ogólnie, ponieważ nie wynika z niej, czy ograniczenie to może odnosić się do wszystkich użytkowników środowiska, czy też tylko do niektórych ich kategorii. Projekt nie precyzuje, jakie konkretnie rodzaje paliw mogą zostać objęte zakazami wprowadzonymi przez sejmiki województw. Wydaje się, że powinno to zostać wyraźnie sprecyzowane już na szczeblu ustawowym zamiast pozostawiania sejmikom pełnej dowolności.

    Wątpliwości budzi również przyznanie sejmikom województw kompetencji do określenia obowiązków organów administracji publicznej w zakresie kontroli realizacji tych uchwał. Czy nie powinno to zostać dokonane na szczeblu ustawowym? Tym bardziej że wprowadzenie zakazu bądź wydatne ograniczenie uzyskiwania ciepła ze spalania paliw stałych w niektórych miejscach będzie niemożliwe ze względu na brak alternatywnej struktury grzewczej i niemożność poniesienia ciężaru modernizacji tejże infrastruktury i może spowodować, że będzie ono ciężkie do zaakceptowania ze społecznego punktu widzenia. Pytanie o opinię wójta, burmistrza, prezydenta miasta może okazać się niewystarczającym mechanizmem zabezpieczającym trafność uchwały, tym bardziej że wójt może w terminie miesiąca żadnej opinii nie wyrazić. Natomiast danie sejmikom województw możliwości określenia dopuszczalnych parametrów emisji dla kotłów grzewczych przy ustalaniu stref ograniczonych emisji traktujemy jako zmianę potrzebną, pozwalającą uelastycznić system.

    Popieramy zmianę (Dzwonek) polegającą na dodaniu do art. 114 ustawy Prawo ochrony środowiska po ust. 3 nowego ustępu, ust. 4, dotyczącego obowiązku stosowania rozwiązań technicznych zapewniających właściwe warunki akustyczne w budynkach mieszkalnych i użyteczności publicznej, takich jak szpitale, zlokalizowanych na granicy pasa drogowego i kolejowego. Ten zapis jest, ogólnie rzecz biorąc, słuszny, natomiast wątpliwości musi budzić samo określenie budynków zlokalizowanych na granicy przyległego pasa gruntu w rozumieniu ustawy o transporcie kolejowym. Co to oznacza? O jaką konkretnie odległość od linii kolejowej chodzi? Samo odwołanie się do terminologii z ustawy o transporcie kolejowym nie usuwa wątpliwości, gdyż w tej ustawie - oprócz stwierdzenia, że chodzi o pas gruntu przyległy do linii kolejowych - tego nie określono. Tutaj tego nie sprecyzowano, nie określono żadnych widełek, żadnego zakresu odległości. Autor projektu nie zatroszczył się również o identyfikację adresata tego obowiązku. Czy chodzi o zarządców dróg i linii kolejowych, czy o inwestorów budowlanych...

    Wicemarszałek Wanda Nowicka:

    Panie pośle, proszę już konkludować.

    Poseł Marek Balt:

    Już kończę, pani marszałek.

    ...czy o jednych i drugich? Przypuszczalnie chodzi o jednych i drugich, ale nie należy pozostawiać tego w sferze domniemań, a po prostu trzeba wyraźnie określić, do kogo jest adresowany ten obowiązek.

    Natomiast, ogólnie rzecz ujmując, idea ochrony ludności zamieszkującej budynki położone w bliskiej odległości od węzłów drogowych i kolejowych przed hałasem i wibracjami powodowanymi przez ruch tranzytowy jest słuszna. Klub SLD zawsze popierał i popiera podążanie właśnie w takim kierunku, aby ta ochrona ludności była jak najbardziej efektywna i aby maksymalnie zabezpieczyć zdrowie ludzi, także psychiczne, oraz ich prawo do spokojnego zamieszkiwania takich terenów.

    Reasumując, założenia projektu ustawy są godne uwagi i generalnie słuszne. Aktualne pozostaje pytanie, jak to będzie funkcjonowało w praktyce. Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej mimo tych uwag poprze ten projekt. Dziękuję bardzo. (Oklaski)