Poseł Jadwiga Zakrzewska - Wystąpienie z dnia 23 lipca 2015 roku.

Poseł Jadwiga Zakrzewska:

Szanowna Pani Marszałek! Koledzy i Koleżanki Posłowie! W imieniu klubu Platformy Obywatelskiej pragnę zabrać głos w sprawie upamiętnienia lotników polskich walczących w czasie II wojny światowej.

Szanowni Państwo! Po przegranej kampanii wrześniowej i utworzeniu rządu polskiego we Francji niezwłocznie przystąpiono do odbudowy armii. Dnia 4 stycznia 1940 r. została podpisana polsko-francuska umowa o polskich siłach powietrznych. Do kwietnia 1940 r. do Francji przybyło 7119 żołnierzy lotnictwa. Utworzono wtedy dywizjon warszawski. Po podpisaniu przez marszałka Pétaina układu z Niemcami polskich lotników ewakuowano do Wielkiej Brytanii. Do najsłynniejszych dokonań polskich lotników zalicza się udział w wojnie powietrznej o Wielką Brytanię, zwanej bitwą o Anglię. W bitwie tej polscy piloci zestrzelili 144 niemieckie samoloty, 27 - prawdopodobnie, a 40 uszkodzili. Straty to niestety 33 pilotów. Może niektórzy z państwa pamiętają film ˝Bitwa o Anglię˝ z 1969 r. Tam pokazano udział naszych lotników.

Polskie lotnictwo bombowe od 1940 r. do końca wojny brało udział w lotach na porty i miasta niemieckie. Już w lipcu 1940 r. ponad 100 polskich pilotów walczyło w jednostkach powietrznych RAF-u. Ważną rolę w działaniach wojennych odgrywało lotnictwo transportowe, gdzie znalazło się 396 Polaków. Najbardziej znaną kobietą pilotem lotnictwa transportowego była córka marszałka Józefa Piłsudskiego Jadwiga Piłsudska-Jaraczewska, służąca w RAF-ie. Do historii przeszły też dokonania Polskiego Zespołu Myśliwskiego walczącego w ramach 145. dywizjonu myśliwskiego. W 1943 r. w północnej Afryce zespół nazywano Cyrkiem Skalskiego, od nazwiska Stanisława Skalskiego, najsłynniejszego pilota. Polscy piloci walczyli również przeciwko Japonii w wojnie na Dalekim Wschodzie. Polscy lotnicy osłaniali także działania desantowe operacji Overlord, uczestnicząc w lotniczym starciu podczas inwazji na plaże Normandii. Ogółem Polskie Siły Powietrzne na Zachodzie wykonały 73 500 lotów bojowych i zestrzeliły ok. 1000 samolotów nieprzyjaciela. Niestety wielu pilotów na zawsze pozostało w obcej ziemi. Największą polską nekropolią w Wielkiej Brytanii jest cmentarz lotników polskich w Newark-on-Trent. Pochowano tam 353 naszych lotników.

Niewielka jest wiedza o trafiających do polskich Sił Powietrznych lotnikach z łagrów oraz o Polakach, którym lotnicze szlify przyszło zdobywać na polach Grigoriewskoje. W sierpniu 1943 r. powstała tam eskadra przemianowana na 1. Pułk Lotnictwa Myśliwskiego, który otrzymał nazwę ˝Warszawa˝. Jego dowódcą został major Tadeusz Wicherkiewicz. Później polskie pułki lotnicze współdziałały z 1. Armią Wojska Polskiego. Polacy zestrzelili na Wschodzie 16 samolotów nieprzyjaciela.

Szanowna Izbo! Oddając hołd naszym, polskim lotnikom, i tym na Wschodzie, i tym na Zachodzie, chciałabym zacytować kilka słów z ˝Marszu lotników˝:

˝A jeśli z nas

Ktoś legnie wśród szaleńczych jazd,

Czerwieńszy będzie kwadrat, nasz lotniczy znak.

Znów pełny gaz,

Bo cóż, że spadła któraś z gwiazd,

Gdy cała wnet eskadra pomknie na szlak˝.

Pragnę zwrócić się z apelem do młodego pokolenia Polaków, aby nigdy nie zapomnieli o tych młodych ludziach, którzy życie i zdrowie oddawali za wolność naszej ojczyzny, i aby pielęgnowali pamięć o tych wspaniałych ludziach. Dziękuję za uwagę. (Oklaski)