39 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o szczególnych zasadach restrukturyzacji walutowych kredytów mieszkaniowych w związku ze zmianą kursu walut obcych do waluty polskiej oraz o zmianie niektórych ustaw (druk nr 3660).

Poseł Krystyna Skowrońska:

    Dziękuję paniom i panom posłom za tę owocną debatę. Państwo posłowie zadali pytania i, niestety, nie mam jak im odpowiedzieć, żeby tę odpowiedź usłyszeli, bo państwa posłów nie ma. Udzielę jednak tej odpowiedzi, jako że państwo posłowie mogą przeczytać stenogram.

    Zaczynając od ustosunkowania się do tego projektu, a przed udzieleniem odpowiedzi na zadane pytania, chcę powiedzieć, że rodzi się pytanie generalne o to, czy państwo ma przejmować wszystkie ryzyka obywateli. Czy postawienie dzisiaj pytań w taki sposób, w jaki zostały postawione, wiąże się z myślą przewodnią po stronie opozycji, jakoby państwo miało przejmować wszystkie ryzyka? Przypomnę, że jeszcze w 2006 r., i głównie w 2006 r., wiele wypowiedzi polityków Prawa i Sprawiedliwości brzmiało tak, jak wypowiedź pani wicepremier Zyty Gilowskiej, cytuję: Ograniczenia w udzielaniu hipotecznych kredytów walutowych przez banki trochę pogorszą sytuację obywateli i są projektem dyskusyjnym. I dalej: Wprawdzie zdaniem niektórych lekkomyślnie trochę korzystali z kredytów denominowanych w walutach obcych, ale moim zdaniem obywatele są dorośli i mają prawo do pewnej dozy lekkomyślności w podejmowaniu decyzji.

    Taka była reakcja na przyjmowaną przez ówczesny nadzór bankowy rekomendację S, która ograniczała udzielanie kredytów w walutach klientom, którzy nie osiągali dochodów walutowych. W 2006 r. o dostępie do kredytów walutowych był komunikat Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość, dotyczący zaleceń Komisji Nadzoru Bankowego, który w tym zakresie uważał, że rozwiązanie deficytu mieszkaniowego w Polsce ma priorytetowe znaczenie, a walutowe kredyty mieszkaniowe były niewątpliwie czynnikiem sprzyjającym nabywaniu mieszkań po znacznie niższych kosztach, zaś rekomendacja przyjęta przez Komisję Nadzoru Bankowego będzie sprzyjała utrwalaniu ograniczenia dostępności kredytów - mówiliśmy o kredytach walutowych.

    Nie chcę wszystkich informacji z tego komunikatu wskazywać, ale było to stanowisko: udzielajmy kredytów dewizowych. Komisja Nadzoru Bankowego czyniła pewne zastrzeżenia, że jest to duże ryzyko dla klienta. Potem dokonano zmian i chciałabym, żeby kluby dzisiaj opozycyjne przypomniały sobie, kto był szefem Komisji Nadzoru Finansowego przed 2011 r. Reakcji nie było, wniosku do Komisji Finansów Publicznych, żeby na ten temat rozmawiać z bankami, iż jest to duże ryzyko, ówczesny prezes Komisji Nadzoru Finansowego nie wystosował. Zatem to było to pole, na którym mówiliśmy, rozmawialiśmy, wiedza była i ówczesny szef Komisji Nadzoru Finansowego nie był z partii rządzącej i nie był powoływany przez partię rządzącą.

    Będę się odnosiła tylko do tych informacji, o których nie mówiła pani minister. Cieszę się z tego pozytywnego stanowiska rządu w tej sprawie i z drugiej strony z tej deklaracji, że rząd przygotowuje rozwiązania dla klientów, którzy mogą mieć kłopoty, a zaciągnęli kredyty w złotych. Na tym rynku pojawia się taki oto problem: idziecie państwo z tym projektem, pomagacie tym, którzy zaciągnęli kredyty walutowe, a my co? My płaciliśmy, nie mieliśmy tego ryzyka, byliśmy ostrożniejsi, zaciągnęliśmy niższe kredyty w złotych, ponosiliśmy wyższe koszty. A zatem przynajmniej rozwiązanie dotyczące pomocy w sytuacjach trudnych dla tych, którzy zaciągnęli kredyty w złotych, na pewno będzie rozwiązaniem dobrze przyjętym przez klientów.

    Dlatego, z tych powodów, dotyczących m.in. sprawiedliwego ustalenia tego poziomu podziału pomiędzy tych klientów, którzy przeszło 50% portfela kredytów zaciągnęli w złotych, a tych, którzy zaciągnęli go, przyjmując na siebie ryzyko... Wiem, że to jest duże ryzyko, wiemy, że w niektórych przypadkach mają wyższą ratę, mają inną sytuację. Ale tego ryzyka, każdej decyzji obywatela nie może przyjąć państwo i nie możemy odpowiedzialnie procedować, biorąc na barki wszystkich obywateli tego rodzaju ciężaru. Nie jest to ratowanie banków, a wyniki, o których koledzy mówią, to są wyniki brutto. Warto byłoby powiedzieć, że są to wyniki brutto i że są one obciążone zapłaceniem podatku.

    Jeden z posłów pytał, jaki kurs będzie przyjmowany do przeliczenia tych kredytów. Pewno się nie wczytał dokładnie w ten projekt, on nie jest długi. Jeżeli mówimy o tym projekcie, to ten kurs jest określony w art. 4 ust. 1 pkt 1, a zatem chciałabym wyjaśnić, że: Bank ustala pozostałą do spłaty kwotę kapitału walutowego kredytu mieszkaniowego, w walucie polskiej, poprzez przeliczenie pozostałej do spłaty kwoty kapitału walutowego kredytu mieszkaniowego, wyrażonej w walucie obcej, według kursu kupna tej waluty, ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, z dnia poprzedzającego dzień, w którym kredytobiorca wystąpił z wnioskiem o restrukturyzację. A zatem ta debata, mówienie, że tego nie ma, tamtego nie ma - trzeba się wczytać w ten projekt, trzeba przynajmniej znać intencje wnioskodawców.

    O ustawie antyspreadowej pani minister mówiła. O otwartych pozycjach walutowych, w sytuacji kiedy udzielano tego rodzaju kredytów w bankach, też mówiła, dzisiaj wyjaśniła to i posłowie, którzy uczestniczyli w posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych, a dzisiaj w większości tacy się wypowiadali, to słyszeli.

    Raz jeszcze chcę powiedzieć o kryteriach. O kryteriach możemy rozmawiać, 75 m², 100 m², mieszkanie bez kryteriów dla osób, które mają trójkę dzieci. Będziemy rozmawiać, czy tym z dwójką dzieci należy to kryterium podnieść. Kryterium wielkości domu, kryterium wielkości zakupionego mieszkania, chcemy o tym rozmawiać. Oszacowaliśmy maksymalny koszt i wydaje nam się, że to jest cena maksymalna, którą określiliśmy, i oczekujemy, bo nawet tej informacji, takiej statystyki przygotowanej przez banki nie mieliśmy. W tym zakresie została przedłożona przez banki propozycja funduszu ryzyka dla tych, którzy nie spłacają, i przygotowania tzw. sześciopaku, który był pierwszą bezpośrednią reakcją Komitetu Stabilności Finansowej, któremu przewodniczy pan minister finansów. To było pierwsze działanie i ono zostało zadedykowane rynkom. Ale nikt nie mówi, że w tej sprawie nie mogą rozmawiać banki i klienci, których nie obejmujemy tym projektem. Zawsze mogą rozmawiać, taki jest wzajemny stosunek klient - bank. Wskazano wczoraj również, że tego rodzaju rozmowy były prowadzone, dokonywano uzgodnień. Wskazano też, że jeden z banków wystąpił do klientów, do 40 tys. klientów i - efekt skorzystania z innych zaproponowanych rozwiązań, pewnie będziemy jeszcze o tym rozmawiać przy procedowaniu tego projektu - nikt się nie zgłosił. Nikt z klientów nie przyszedł do banku, nikt nie powiedział, że chce rozmawiać.

    Chcę też powiedzieć o jeszcze jednym niezwykle ważnym instrumencie, który przygotowaliśmy w parlamencie, wnieśliśmy o takie rozwiązanie. To jest ustawa dotycząca reklamacji i powołania rzecznika finansowego. Przypomnę, że instrumentem rozwiązywania konfliktów pomiędzy bankami a klientami jest dzisiaj również sąd polubowny przy Komisji Nadzoru Finansowego. Wczoraj padały też deklaracje, że w sądzie polubownym będą toczyły się rozmowy pomiędzy bankami a klientami - jeśli banki będą chciały rozmawiać, bo nikt ich nie przymusi. Ostatecznym miejscem przymuszenia klienta i banku do rozmowy, wykazania nieprawidłowości jest sąd powszechny. A zatem z tego tytułu również sąd powszechny to jest to miejsce w przypadku, gdy duże zastrzeżenia dotyczące umów mają klienci.

    Pani minister wczoraj - dzisiaj pani minister tego nie powtórzyła - w komisji również objaśniała, iż toczą się prace nad nową ustawą, która wyposaża prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w nowe instrumenty w przypadku może nie konfliktu interesów, ale sporów pomiędzy klientem a podmiotem. Naprawdę próbowaliśmy w tym czasie przygotować takie rozwiązania.

    Cieszę się dzisiaj z jednej deklaracji państwa posłów złożonej na tej sali. Mimo szeregu krytycznych uwag wszyscy zadeklarowali chęć pracy w komisji nad tym projektem. To, myślę, dobrze rokuje, jakakolwiek byłaby ocena tego projektu. Pani minister dziękuję za deklarację współpracy i za ocenę tego projektu. Ważny jest jeszcze jeden element, o którym powiedziała pani minister: adresat i konstytucyjność. W tym przypadku także dziękuję za tę deklarację rządu dotyczącą konstytucyjności. Na dzień dzisiejszy wnioskodawcy takich wątpliwości nie mają, opatrzyliśmy ten projekt adnotacją o zgodności z przepisami prawa unijnego, a zatem możemy nad nim procedować, w tym zakresie nie ma żadnych wątpliwości.

    Pani Marszałek! Kończę wystąpienie deklaracją, że będziemy pracować nad tym projektem. Chciałabym podziękować państwu posłom za wypowiedzi, nawet za krytyczne uwagi, a pani minister za deklarację współpracy. Dziękuję bardzo.