39 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o poselskim projekcie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych (druki nr 3475 i 3602).

Poseł Józef Racki:

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Intencją wnioskodawców było nie tylko uproszczenie, lecz także większe zdemokratyzowanie procedur związanych z ustaleniem przebiegu linii wysokich napięć, bo ten projekt ustawy dotyczy tylko jednego rodzaju linii, czyli tych 400 kV, a nie dotyczy linii niższego rzędu. To jest ważne w przypadku tego projektu.

    W tym projekcie odniesiono się do dotychczasowych doświadczeń wynikających z wszystkich ustaw, które nasz parlament uchwalił. W art. 72 ustawy o gospodarce nieruchomościami, która jest jak gdyby ustawą matką dla wszystkich specustaw - jeżeli coś nie jest uregulowane, to sięgamy do tamtej ustawy i tam mamy wszystkie zasady dotyczące podziałów, wycen nieruchomości, oddawania w użytkowanie wieczyste, w zarząd, w zagospodarowanie - określono, na jakie zadania można przekazać nieruchomości stanowiące własność Skarbu Państwa lub samorządu. Tutaj mówimy, że będziemy kupować, ale skala tego wykupu nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa chyba będzie mała, znikoma, bo to będzie obejmowało tylko nieruchomości pod stacjami, a nie pod liniami. I jeżeli te nieruchomości będą wykupione na rzecz Skarbu Państwa, to będą oddane w użytkowanie wieczyste. Stawki procentowe w takim przypadku wynoszą od 15% do 25% - wojewoda ma to ustalone u siebie, zależy, jakie to są przedziały - a stawki opłaty rocznej wynoszą 0,3%, 1%, 2% i 3% wartości nieruchomości. Wysokość tej stawki zależy od tego, na jakie cele nieruchomość została przekazana w użytkowanie. Wtedy wojewoda nalicza inwestorowi te opłaty i inwestor to wpłaca na rzecz Skarbu Państwa, natomiast jeżeli jest to nieruchomość samorządu, to te opłaty wchodzą w opłaty samorządowe. Z kolei w przypadku nieruchomości pod liniami przewidujemy, że będzie ustanawiana służebność przesyłu za odszkodowaniem. Rolnik będzie mógł użytkować taką nieruchomość i czerpać z niej dochody, dostawać ustalone z góry odszkodowanie. Wpisy o służebność i o odszkodowaniu będą ujawnione w księdze wieczystej.

    Proszę państwa, nowością w tym projekcie ustawy jest zapis mówiący o tym, że przy przejęciu nieruchomości wojewoda nie wyda decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji, dopóki nie zobaczy materiałów z negocjacji z właścicielami nieruchomości. Tego nie ma w pozostałych ustawach. W ustawie drogowej będziemy do tego wracali, a tutaj poszliśmy dalej: najpierw muszą być prowadzone negocjacje.

    Oczywiście ten projekt ustawy nie mówi o tym, w którym miejscu będzie przebiegała linia, bo od tego są samorządy. Są ci, którzy chcą budować linie, i ci, przez których tę linię trzeba będzie budować, i to oni są podmiotami rozmowy. Tak że rachunek, jeżeli już bym tutaj tak leciał po kolei, pan przewodniczący poseł Nowak mówił o tych wartościach, a minister odniósł się do nich, opiera się właśnie na cenach rynkowych.

    Nie ma co prawda w przepisach ustawy o gospodarce nieruchomościami wyrazów: wartość słuszna, bo Sejm nie podzielił stanowiska, które kiedyś prezentowałem w imieniu Polskiego Stronnictwa Ludowego, żeby taki zapis znalazł się w ustawie, ale jest: wartość rynkowa, a wartość rynkowa w pojęciu rzeczoznawcy jest wartością słuszną, taką, która temu odpowiada. Gdybyśmy tę nieruchomość wystawili na sprzedaż, po jakimś określonym czasie ta nieruchomość zostałaby sprzedana. Podstawa prawna do ustalenia wartości jest w tych podstawach. To rzeczoznawcy będą robili operaty szacunkowe i na podstawie tych operatów zapewne inwestor będzie prowadził negocjacje.

    Jeżeli chodzi o pytanie posła Gadowskiego, myślę, że rozwinąłem ten temat. Odesłałem do art. 72 ustawy o gospodarce nieruchomościami, która powstała w 1997 r. Te zapisy do dnia dzisiejszego są aktualne.

    Jeżeli chodzi o rokowania, już o tym powiedziałem.

    Właśnie teraz, proszę państwa, ważny jest ten pas. Na dzień dzisiejszy przyjmuje się, że ten pas w przypadku 400 kV wynosi 70 m, 35 m od środka słupa w jedną i w drugą stronę, ale nie oznacza to, że on jest rzeczą świętą. Jeżeli będzie potrzeba poszerzenia tego pasa, to projektant powinien wiedzieć, jakie słupy ustawia wysoko i jak w razie czego oddziałuje ta linia - tak jak to było powiedziane w komisji - czy jeśli słup się przewróci, to sięgnie budynku i zniszczy ten budynek, czy nie. Podczas negocjacji trzeba o tym mówić. Trzeba mówić o odszkodowaniu, jakie powinno być zapłacone właścicielowi, i właśnie o tym pasie, który powinien być obciążony służebnością przesyłu.

    Pani poseł Olechowska - mówiłem już o tym w swoim wystąpieniu, jest wyraźny zapis w ustawie, że jeżeli właściciel zwróci się do inwestora, bo część ziemi jest mu niepotrzebna, to inwestor jest zobowiązany wykupić tę nieruchomość, oczywiście w cenie, tak jak mówię, uzgodnionej między nimi. To jest forma aktu notarialnego. Stąd jest ta odpowiedź, przy liniach przesyłowych nie przewiduje się budowy dróg technologicznych, bo wartość wejścia na grunt powinna być uwzględniona w służebności, w wycenie służebności musi być ustalony dostęp do naprawy awaryjnej. Tego należy przestrzegać w trakcie negocjacji z inwestorem. Myślę, że rzeczoznawcy majątkowi powinni o tym wiedzieć. To chyba wszystko.

    Kolega poseł poruszył sprawę rokowań. Wiem, że są pewne wątpliwości, szczególnie jeśli chodzi o ustawę drogową. Właśnie wracamy do ustawy drogowej. Mam nadzieję, że przed wakacjami czy zaraz po wakacjach uda nam się wrócić do ustawy drogowej, bo nie może być tak, że inwestor wchodzi, a właściciel nawet o tym nie wie. Ta ustawa już wyraźnie mówi, że wojewoda nie wyda decyzji o zezwoleniu na budowę, jeśli nie będzie widział materiałów z rokowań. One mogą być negatywne, ale muszą być. Dziękuję, panie marszałku. (Oklaski)