33 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym, ustawy Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw (druki nr 3460 i 3626).

Poseł Gabriela Masłowska:

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Celem wprowadzanych przepisów jest zapobieganie nadmiernemu zadłużaniu się kredytobiorców, w szczególności konsumentów, wskutek działania kredytodawców oferujących kredyt konsumencki obciążający kredytobiorców rażąco wysokimi kosztami. Te koszty nie są uzasadnione ponoszonymi przez nich nakładami ani ponoszonym ryzykiem nieściągalności. Sytuacja ta przez wiele lat pozwalała takim firmom, nazywanym popularnie instytucjami parabankowymi, osiągać nadmierne zyski i jednocześnie spowodowała wpychanie konsumentów w pętlę zadłużenia.

    Problem ograniczania lichwy pieniężnej w Polsce jest znany. Lichwa była stosowana w okresie zarówno powojennym, jak i międzywojennym. Jest ona traktowana jako szczególny przypadek transakcji sprzeczny z dobrymi obyczajami. Sąd Najwyższy wielokrotnie opowiadał się za ustawowym ograniczeniem nadmiernej korzyści kredytodawców, kiedy okazywało się, że samo ograniczanie możliwości pobierania nadmiernych odsetek nie jest wystarczającym instrumentem ochrony konsumentów. Przestrzegając maksymalnej wysokości odsetek, kredytodawcy zastrzegali sobie wysokie prowizje i dodatkowe opłaty i w ten sposób rekompensowali sobie przychody, maksymalizując zyski i jednocześnie wpychając kredytobiorców w pułapkę. Dlatego też problem ten już dawno został zauważony przez posłów Prawa i Sprawiedliwości. Z inicjatywy Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość już w sierpniu 2013 r. trafił do Wysokiej Izby bardzo dobry projekt, który miał na celu ukrócenie tych praktyk, sprostanie tym zadaniom i objęcie ochroną, zgodnie z naszym konstytucyjnym obowiązkiem, słabszej strony, którą są w tym wypadku kredytobiorcy. Z inicjatywy pana posła Tadeusza Dziuby, obecnego tu na sali, który wniósł ten projekt, odbyła się bardzo merytoryczna dyskusja w Komisji Finansów Publicznych. Niestety, większość parlamentarna nie uznała za celowe dalszego procedowania nad tym projektem ustawy.

    Wysoka Izbo! Bardzo dobrze, że ten projekt trafił pod obrady, jednak straciliśmy dwa lata. Szacujemy, że przez ten czas około kilkudziesięciu tysięcy osób wpadło w tarapaty i problemy. Osoby te muszą spłacać nie tylko kredyt, ale też i dług, który wielokrotnie przekracza zaciągnięty kredyt, bo w międzyczasie dodane zostały do tego odsetki od odsetek i wszelkie inne opłaty. Można było tej sytuacji uniknąć przy mniejszym negatywnym nastawieniu do opozycji, powiem wręcz: przy niezacietrzewianiu się rządzących względem uwag czy projektów opozycji. Bardzo żałujemy, trzeba przyznać, straconego czasu.

    Dlatego korzystając z przepisów antylichwiarskich, które były zawarte w projekcie złożonym przez nas w Sejmie w sierpniu 2013 r., które poza wprowadzeniem limitu na koszty pozaodsetkowe wyposażały kredytobiorców w dodatkowe instrumenty obrony przed licznymi nieuczciwymi kredytodawcami nieprzestrzegającymi ustawowego limitu, zaproponowaliśmy podczas prac podkomisji kilka poprawek. Tym pierwszym instrumentem, uważamy, bezwzględnie skutecznym, jaki mają w swojej obronie kredytobiorcy, jest tzw. sankcja kredytu darmowego, czyli uprawnienie do zwrotu kredytu bez odsetek i jakichkolwiek kosztów oraz do uzyskania zwrotu dotychczas uiszczonych kosztów na wezwanie, w sytuacji gdy kredytodawcy nie przestrzegają przepisów niniejszej ustawy, nad którą procedujemy. Sankcja kredytu darmowego jest już znana w ustawie o kredycie konsumenckim, ale nasza poprawka umożliwia jej zastosowanie w sytuacjach przekroczenia przez kredytodawców ustawowego limitu kosztów pozaodsetkowych. (Dzwonek) Oczywiście bardzo się cieszymy, że ta poprawka została przegłosowana w komisji. Liczymy na dalsze utrzymanie tego zapisu w projektowanej ustawie.

    Wicemarszałek Elżbieta Radziszewska:

    Dziękuję.

    Poseł Gabriela Masłowska:

    Niestety, dwie inne poprawki nie uzyskały pozytywnej oceny komisji, nie uzyskały większości głosów. Dlatego pozwoliliśmy sobie zgłosić wnioski mniejszości, licząc na to, że przed ostatecznym procedowaniem...

    Wicemarszałek Elżbieta Radziszewska:

    Pani poseł, dziękuję bardzo.

    Poseł Gabriela Masłowska:

    ...Wysoka Izba rozważy potrzebę ich przyjęcia. Dziękuję. (Oklaski)