37 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 3524).

Poseł Mirosław Maliszewski:

    Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Do krytycznej retoryki - bardzo często, przeważnie nieuzasadnionej - mojego poprzednika już się przyzwyczaiłem, ale rzadko mi się zdarza przyznać do tego, abym miał z nim wspólne zdanie. Chciałbym się zatrzymać chwilę przy sprawie Elewarr-u jako spółki, która ostatnio była kontrolowana przez Najwyższą Izbę Kontroli. Podobnie jak wspominało wielu mówców, także w czasie posiedzenia komisji, niekoniecznie zgadzam się z przedstawionymi wynikami tej kontroli. Chciałbym bardziej skoncentrować się na możliwości oddziaływania tej spółki na rynek rolny, na rynek zbóż, bo jest to spółka o ogromnym potencjale, która ma duże zdolności magazynowe, finansowe do tego, aby operować zbożem na rynku i w trudnych sytuacjach zajmować się skupem interwencyjnym zboża, a w odpowiednich momentach skierować to zboże na rynek sprzedaży hurtowej. Przeczuwam, że jeszcze będziemy zastanawiali się nad tym. Wydaje się, że byłoby dobrze, aby spółka taka jak Elewarr pozostała w dyspozycji, nazywam to: w dyspozycji, ministra rolnictwa i rozwoju wsi, aby w jego rękach stanowiła pewne narzędzie do tego, aby można było poprzez nią pozytywnie oddziaływać na rynek zbóż, który, jak wiemy, jest rynkiem poddawanym działaniom spekulacyjnym, na którym występują duże wahania cen, nie tylko zależne od zbiorów i warunków pogodowych, ale też od wielu innych czynników. Jest to rynek, który także jest elementem międzynarodowej, korporacyjnej gry.

    Chciałbym też powiedzieć, odnosząc się bezpośrednio do samego projektu ustawy, o rzeczy, która jest w nim bardzo innowacyjna, która wynika bezpośrednio z rozporządzenia nr 1308/2013. Przed chwilą pan minister Nalewajk mówił o tym, przedstawiając ten projekt Wysokiej Izbie. Mianowicie chodzi o kwestię zawierania umów o obrocie produktami żywnościowymi. Tak się dzieje, że kiedyś w Polsce takie umowy funkcjonowały, nazywaliśmy je umowami kontraktacyjnymi. Później, jak sobie zaimportowaliśmy zupełnie wolny, liberalny rynek, wielu operatorów z tych umów zrezygnowało, nie chcąc się wiązać z rolnikami takimi umowami, i wielokrotnie na wielu rynkach widzieliśmy, że brak tych umów prowadził do ogromnej destabilizacji. Zauważyła to, jak widać, może też słysząc głos docierający z Polski, Komisja Europejska i zawarła tu pewne tezy, sugestie, dając państwom członkowskim możliwość wprowadzenia tego typu umów w obrocie wewnętrznym - umów między rolnikami i operatorami na rynku, zarówno tymi, którzy zajmują się dystrybucją bezpośrednią tych produktów, jak i tymi, którzy zajmują się ich przetwarzaniem. Wydaje się, nawet jestem przekonany, a wręcz pewny, że tego typu uregulowania byłyby dobre dla polskiego rolnictwa nie tylko z punktu widzenia rolnika jako podstawowego ogniwa wytwarzającego żywność, na pierwszym etapie wytwarzania żywności. Wydaje się, że to byłoby także korzystne zarówno dla dystrybutorów, jak i dla przetwórców. Takie umowy pozwoliłyby okiełznać produkcję, okiełznać rozmiary tej produkcji i wprowadzić pewne regulacje, które byłyby istotne z punktu widzenia rolnika. On by miał perspektywę, tym bardziej że mówi się, że w tych umowach powinny czy muszą być zawarte ceny, miałby perspektywę sprzedaży swoich produktów w długoletnich okresach, uzyskiwania za te produkty określonej ceny, a przez to opłacalności swojej produkcji. Także dla tych, którzy tymi produktami by dysponowali, stanowiłoby to pewną gwarancję, że to, co kupią od rolnika, stanie się elementem zakupu przez nabywców zarówno w kraju, jak i w obrocie zagranicznym, w eksporcie. To ze wszystkich stron jest zjawisko pozytywne. Bardzo interesujące jest, w jaki sposób to rozporządzenie, to, co dzisiaj zawieramy w ustawie, wprowadzimy w życie, tak aby zachęcić czy może zmusić operatorów na rynku do tego, aby takie umowy podpisywali.

    Chciałbym też zwrócić uwagę na jeszcze jedną czy dwie kwestie zawarte w tym projekcie, których nie podniósł pan minister w swoim wystąpieniu, a które są istotne.

    Mowa chociażby o działaniach promocyjnych w ramach mechanizmów Komisji Europejskiej wspierających działania promocyjne w poszczególnych krajach członkowskich, realizowanych przez różne organizacje. Wiemy, że w tym zakresie niedawno się zmieniły przepisy europejskie i zadania, które otrzyma tutaj Agencja Rynku Rolnego, działając niejako w imieniu Komisji Europejskiej, mogą być, będą na pewno w przypadku Polski działaniami bardzo istotnymi, bo jesteśmy dużym eksporterem żywności, działania promocyjne prowadzimy aktywnie. Dzisiaj warto powiedzieć o tym, że różne organizacje poprzez Agencję Rynku Rolnego wykorzystują bodajże 20% tego, co Unia Europejska kieruje na wszystkie kraje członkowskie w ramach wsparcia dla działań promocyjnych. A więc to jest bardzo istotne, bardzo dobrze wykorzystywane przez Polskę. Warto, żeby to było kontynuowane.

    I jeszcze krótko - sprawa grup i organizacji działających w sektorze owoców i warzyw. Jesteśmy po pewnych uwagach, nawet mówiących o potencjalnych karach nakładanych na Polskę w związku z pewnymi nieprawidłowościami. Chcę, żeby wyraźnie także z tej mównicy było powiedziane, że polski sektor owoców i warzyw bardzo dobrze wykorzystał (Dzwonek) środki europejskie, pod względem nie tylko ich ilości, ale przede wszystkim zasadności ich wydatkowania, udało się ten rynek w miarę dobrze zorganizować. Szkoda tylko, że Komisja zdecydowała się nie kontynuować tych działań.

    Podsumowując, Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego ze względu na korzystne zapisy w tej ustawie będzie ją popierał w procesie dalszych prac w parlamencie, z uwzględnieniem sytuacji i potrzeby funkcjonowania Elewarru. Dziękuję bardzo. (Oklaski)