14 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o rządowym projekcie ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnej informacji prawnej oraz edukacji prawnej społeczeństwa (druki nr 3338 i 3514).

Poseł Elżbieta Achinger:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Platformy Obywatelskiej wobec sprawozdania Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o rządowym projekcie ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnej informacji prawnej oraz edukacji prawnej społeczeństwa, druki nr 3338 i 3514.

    Niniejszy projekt, obok uchwalonej w 2014 r. ustawy o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka, jest kolejnym etapem budowy spójnego systemu pomocy obywatelom w ramach szeroko rozumianego wymiaru sprawiedliwości.

    W Polsce działa kilkaset niepublicznych podmiotów świadczących poradnictwo prawne i obywatelskie, niemniej jednak dla prawie 2/3 tych podmiotów to poradnictwo nie jest głównym obszarem działalności, ale tylko jednym elementem szerszych działań. Natomiast poradnictwo prawne świadczone przez podmioty publiczne koncentruje się głównie w instytucjach pomocy społecznej, w biurach poselskich, senatorskich, sądach, prokuraturach czy też u rzeczników praw konsumentów.

    Projektowany system nieodpłatnej pomocy prawnej ma zatem doprowadzić do stworzenia mechanizmów umożliwiających dostęp do uzyskania porady prawnej przez osoby fizyczne, które ze względu na status materialny lub sytuację życiową nie mają możliwości uzyskania profesjonalnej pomocy prawnej.

    Projektowane regulacje nie naruszają rozwiązań dotyczących poradnictwa prawnego zawartych w ustawach szczegółowych ani nie zwalniają organów administracji publicznej z obowiązków istniejących w tym zakresie.

    Celem przygotowanego projektu jest zbudowanie systemu charakteryzującego się największą uniwersalnością, zarówno jeśli chodzi o dostęp do niego obywateli, jak i zakres spraw, w których obywatel będzie mógł nieodpłatnie uzyskać pomoc prawną. Nie jest to więc element pomocy społecznej, jak do tej pory moglibyśmy myśleć, lecz będzie stanowić narzędzie państwa umożliwiające obywatelom uzyskanie pomocy prawnej na bardzo wysokim poziomie merytorycznym.

    Przyjęte w projekcie rozwiązanie obejmuje szeroką grupę podmiotów uprawnionych do uzyskania nieodpłatnej pomocy prawnej. Są to więc m.in. osoby starsze po 65. roku życia, osoby młode do 26. roku życia, również osoby, które są posiadaczami Karty Dużej Rodziny, weterani, osoby, które uzyskały zaświadczenie o pomocy społecznej. Można więc powiedzieć, że krąg tych osób jest bardzo szeroki.

    Świadczenie nieodpłatnej pomocy prawnej będzie udzielane przede wszystkim przez kompetentne osoby, czyli adwokatów lub radców prawnych, ale prowadzenie punktów nieodpłatnej pomocy prawnej będzie można powierzyć również organizacjom pozarządowym, które wykażą się co najmniej dwuletnim doświadczeniem w zakresie wykonywania zadań w ramach pomocy prawnej.

    W ramach projektu przygotowano również przepisy dotyczące szerokiej edukacji prawnej obywateli, która jest niezbędna do tego, aby ta wiedza w szerszym zakresie była upowszechniana w naszym społeczeństwie.

    Biorąc to wszystko pod uwagę, klub Platformy Obywatelskiej pozytywnie ocenia sprawozdanie połączonych komisji i rekomenduje Wysokiej Izbie przyjęcie projektu. Dziękuję bardzo. (Oklaski)