14 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o rządowym projekcie ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnej informacji prawnej oraz edukacji prawnej społeczeństwa (druki nr 3338 i 3514).

Poseł Tomasz Makowski:

    Dziękuję.

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Chciałbym przedstawić stanowisko w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego dotyczące nieodpłatnej pomocy prawnej dla obywateli, ich edukacji prawnej. Dzisiaj jesteśmy na etapie drugiego czytania, czyli rozpatrujemy sprawozdanie podkomisji i połączonych komisji sejmowych, natomiast ja chciałbym jakby w swoim imieniu zwrócić uwagę na to, a rozmawialiśmy na ten temat podczas wspólnych posiedzeń komisji, że zabrakło, Wysoka Izbo, panie ministrze, jeszcze bardzo ważnej, istotnej rzeczy, a mianowicie głosu organizacji pozarządowych. Pozwolę sobie w ich imieniu przedstawić parę uwag dotyczących tej ustawy, aczkolwiek tu chodzi o ideę, jeszcze raz podkreślam: ideę, nieodpłatnej pomocy prawnej. Przypominam, że bodajże 762 osoby przypadają na jednego prawnika w Polsce. Takie są statystyki. Organizacje pozarządowe zostały uwzględnione, i słusznie, że zostały uwzględnione, w kwestii udzielania nieodpłatnej pomocy prawnej - oczywiście mają tu być konkursy grantów przyznawanych przez starostów w ramach tych programów - niemniej jednak zabrakło tam zapisu dotyczącego chociażby tego, żeby organizacje te mogły wykorzystywać wolontariuszy i swoich asystentów do udzielania takiej pomocy. Piszemy tutaj o kancelariach adwokackich i radcowskich, ale zapominamy o jednej rzeczy, a mianowicie o takiej rzeczy, że w organizacjach pozarządowych, które mają kilkunastoletnie, a nawet dwudziestoletnie doświadczenie - jestem w stałym kontakcie z Fundacją FIKA, z panią Moniką Falej, która jest bardzo mocno zaangażowana na szczeblu krajowym w działalność organizacji pozarządowych - tę pomoc prawną oczywiście oni dostają. Otrzymują tam inne środki z innych źródeł. Zasadniczo chodzi o to, że powinniśmy korzystać z ich potencjału, bo oni mają bezpośredni kontakt z tymi biednymi ludźmi, którzy potrzebują bezpłatnej pomocy prawnej. Oczywiście zabezpieczyliśmy katalog osób uprawnionych do korzystania z tej pomocy - przysługuje ona posiadaczom Karty Dużej Rodziny, osobom w odpowiednim zakresie wiekowym czy korzystającym z opieki społecznej.

    Wspomnę jeszcze o konkluzji organizacji pozarządowych dotyczącej oświadczeń, a nie zaświadczeń, bo jeżeli ktoś potrzebuje tej bezpłatnej pomocy prawnej... Z całym szacunkiem, panie ministrze, od czterech lat prowadzę w moim biurze bezpłatną przedsądową pomoc prawną - dzisiaj rozmawiamy o nieodpłatnej przedsądowej pomocy prawnej, bo wiemy, że jest zagwarantowana bezpłatna pomoc w sądzie - i proszę mi uwierzyć, że gros ludzi ma problemy albo społeczne, albo komunalne na szczeblach gmin. Mówimy tu o powiatach, ale ja, z całym szacunkiem, zszedłbym niżej. Największe problemy są na szczeblu gmin. Dotyczą one funkcjonowania państwa pod kątem prawa, oczywiście skomplikowanego prawa. Powinniśmy to prawo poprawić, bo jest zbyt skomplikowane.

    Panie Ministrze! W imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego chciałbym powiedzieć, że jesteśmy za tym projektem ustawy. Nie chciałbym składać poprawek, a mam kilka przygotowanych, ponieważ jestem w stałym kontakcie za pomocą portali społecznościowych z organizacjami pozarządowymi, które jeszcze o tym dyskutują, nawet o dzisiejszym drugim czytaniu. Pozwoliłem sobie za pomocą portali przesłać do pana kancelarii elektroniczną wersję tych poprawek, żeby pochylić się nad tymi poprawkami, bo jeszcze będziemy nad nimi procedowali po powrocie tej ustawy z Senatu. Apeluję o ukłon w stronę organizacji pozarządowych, oddolnej inicjatywy społecznej, oddolnej inicjatywy pomocy dla osób ubogich czy najuboższych. Pochodzę z Warmii i Mazur, najbiedniejszego regionu w Polsce, gdzie ta pomoc jest naprawdę potrzebna. Trzeba przeanalizować te poprawki i, być może w procesie legislacyjnym Senatu, przynajmniej włączyć propozycje organizacji pozarządowych.

    Na koniec chciałbym jeszcze coś zasygnalizować. Jeżeli chodzi o wskaźnik finansowania umowy o pracę - 97% - to 3% to tak zwane koszty administracyjne, stałe czy techniczne. Wczoraj o tym dyskutowaliśmy. Panie ministrze, organizacje pozarządowe inaczej do tego podchodzą, bo korzystają z wolontariatu, mają fachowców, którzy są wolontariuszami. (Dzwonek) Tutaj te wskaźniki są, moim zdaniem, trochę za wysokie.

    Przepraszam za przedłużenie wypowiedzi. Reasumując, panie marszałku, panie ministrze, Wysoka Izbo, chciałbym powiedzieć, że Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego jest za sprawozdaniem przygotowanym przez komisje sejmowe. Dziękuję bardzo.