17 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Infrastruktury, Komisji Polityki Społecznej i Rodziny oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o rządowym projekcie ustawy o rewitalizacji (druki nr 3594 i 3679).

Poseł Bogdan Rzońca:

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt odnieść się do sprawozdania komisji o rządowym projekcie ustawy o rewitalizacji zawartym w druku nr 3594.

    Na początku stwierdzam, że projekt ustawy jest bardzo oczekiwany przez miasta i gminy, w tym gminy wiejskie, społeczności lokalne, nawet sołectwa, bo może on pomóc mieszkającym w zdegradowanych fizycznie i technicznie miejscach, nieraz wręcz mieszkającym w nieludzkich warunkach, oraz pomóc w zmianie oblicza pewnych części miast czy wiosek, jako że okazuje się, iż wedle wyliczeń, które są zawarte w uzasadnieniu do projektu, na terenach zdegradowanych mieszka ok. 2,5 mln osób. Pocieszająca jest też informacja, że na procesy rewitalizacyjne w nowej perspektywie finansowej ma być przeznaczonych ok. 25 mld zł. To niebagatelna suma, którą należałoby starannie wykorzystać. Czy tak będzie, czy ta ustawa daje na to szansę? Rzecz w tym, że zawiła konstrukcja ustawy być może będzie w niektórych miejscach uniemożliwiać wykorzystywanie środków na prowadzenie procesów rewitalizacyjnych, które są potrzebne, są niezbędne - co do tego nie ma sporu.

    Środowisko społeczne, organizacje pozarządowe stwierdzały w trakcie konsultacji, że czas na wyrażanie opinii na temat tego projektu ustawy był dosyć krótki. Jedna z organizacji mówiła nawet, że konsultacje społeczne miały znamiona fasadowości. Byłbym daleki od takiego stwierdzenia, ale jednak coś w tym jest. Ten projekt przygotowano dosyć szybko, jest on zawiły, więc organizacje pozarządowe miały prawo tak twierdzić.

    Nie ulega dziś wątpliwości, że o rewitalizacji będą decydować samorządy gminne, których kompetencje wzrosną - np. będą one mogły łatwiej nabywać nieruchomości przeznaczone na cele związane z budownictwem mieszkaniowym - ale pojawiają się też głosy, że czasem może odbywać się to kosztem lokatorów. Na ten temat organizacje pozarządowe także mówią dużo. Oby tak nie było - mam nadzieję, że tak nie będzie - ale zawsze powinniśmy bronić ludzi, którym cokolwiek grozi.

    Z doświadczeń innych krajów wynika, że tylko obywatelskie zaangażowanie na każdym etapie rewitalizacji - od koncepcji do wykonania - gwarantuje sukces takim przedsięwzięciom. Z tym się zgadzamy, ale wiemy też, że nawet najlepiej opisane pomysły mieszkańców rewitalizowanych miast potrzebują otwartej - poprzez możliwości prawne - furtki, aby mogły być zrealizowane, a tu pojawił się cały szereg wątpliwości przedstawianych w procesie konsultacji. Na przykład wydaje mi się, że art. 41 dalej jest zawiłym artykułem, w którym wedle samorządowców niejasno są opisane procedury, które należy stosować, i to, jakie opinie i uzgodnienia są potrzebne w celu uchwalenia zmiany przestrzennego zagospodarowania kraju. Samorządy naprawdę boją się tego artykułu, a na posiedzeniu komisji mieliśmy za mało czasu, żeby wysłuchać wszystkich opinii czy zagłębić się w takie, powiedzmy, praktyczne aspekty uchwalania tej ustawy. Nawet izba architektów mówi wprost, że ustawa o rewitalizacji to dokument swoim charakterem przypominający specustawę, która stoi ponad innymi aktami prawnymi - w tym przypadku głównie ponad ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym - wprowadza dodatkowe, niepotrzebne procedury i powiela funkcje już uchwalonych aktów prawnych. Kto jak kto, ale architekci mają coś do powiedzenia o tym aspekcie projektowanej ustawy. Wydaje mi się, że ten głos też trzeba poważnie wziąć pod uwagę.

    Reasumując, stwierdzamy, że ta ustawa, po jej uchwaleniu, będzie trudna do realizacji, bo jest skomplikowana prawnie, na co zwracali uwagę urbaniści, prawnicy i samorządowcy. Dostrzegamy też w tym projekcie pewne braki, o których z panem posłem Czesławem Sobierajskim mówiliśmy na posiedzeniach komisji. Jako taki przykład, o tym myśleliśmy, chcę poddać Wysokiej Izbie pod rozwagę - i to zawarłem w poprawce Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość - by jednak uwzględnić w art. 10 ust. 3 obszary popegeerowskie, obszary po państwowych gospodarstwach rolnych, które są zdegradowane, zrujnowane, zdeformowane, a które są bardzo istotne z punktu widzenia funkcjonowania gminy. Wydaje mi się, że jeśli wymieniamy w projektowanej ustawie tereny pokolejowe (Dzwonek), powydobywcze, to powinno się w niej znaleźć także miejsce na obszary związane z państwowymi gospodarstwami rolnymi.

    W związku z tym zgłaszam, przedkładam pani marszałek taki projekt poprawki i proszę Wysoką Izbę o uznanie tej poprawki w głosowaniu. Dziękuję bardzo.