4 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Zdrowia o poselskim projekcie ustawy o uzgodnieniu płci (druki nr 1469 i 3648).

Poseł Marek Balt:

    Dzień dobry.

    Dziękuję, panie marszałku.

    Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:

    Dzień dobry.

    Poseł Marek Balt:

    Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy Demokratycznej mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec sprawozdania komisji o poselskim projekcie ustawy o uzgodnieniu płci, druki nr 1469 i 3648.

    Wysoka Izbo! Przyjęcie zaproponowanego projektu ustawy jest jak najbardziej uzasadnione. Problematyka omawianego projektu dotyczy co prawda niewielkiej liczby osób, jednak kwestie te każdego dnia wyciskają wyraźne piętno na ich życiu. Należy zauważyć, że naszym zadaniem, jako parlamentarzystów, jest nie tylko dbanie o interesy ogółu społeczeństwa, ale również troska o dobro najmniejszych grup społecznych, ich ochrona przed dyskryminacją ze strony innych osób, zapewnienie im możliwości identyfikacji z własną osobą. Prawa człowieka to są niezbywalne, przyrodzone prawa każdego człowieka bez wyjątku i niezależnie od płci, światopoglądu, wyznania. Następstwa luki, jaka istnieje w obecnym stanie rzeczy w postaci braku uregulowania przedmiotowej materii, są dramatyczne i mają głęboki wpływ na sferę życia psychicznego ludzi i ich zdolność do samoakceptacji. Niejednokrotnie problemy te prowadzą do samobójstw, a tym samym rodzinnych tragedii. Nie jest to oczywiście zagadnienie łatwe. Ta delikatna materia wpływa bezpośrednio na zainteresowane osoby i jest nie bez znaczenia nie tylko dla osób, których tożsamość płciowa jest odmienna od wpisanej do aktu urodzenia, ale również dla rodzin, które przeżywają dramat najbliższej im osoby, mając zarazem świadomość, że nawet wyrażając wolę niesienia pomocy, nie mogą nic zrobić ze względu na brak unormowania tego problemu w przepisach prawnych - unormowania antydyskryminacyjnego.

    W projekcie ustawy przewiduje się wszelkie sytuacje, z uwzględnieniem okoliczności i realiów jak najbardziej dotkliwych. Tym samym już w art. 5 proponowanej ustawy zawarty jest zapis, zgodnie z którym o uzgodnienie płci nie może wnosić osoba, która pozostaje w związku małżeńskim. Byłoby to w sprzeczności z zasadami Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., która w art. 18 stanowi, iż małżeństwo to związek kobiety i mężczyzny. Wobec powyższego przedłożona w projekcie ustawa nie jest formą tzw. obejścia prawa w celu tworzenia legalnych małżeństw homoseksualnych. Sporządzenie nowych dokumentów dla zainteresowanej osoby nie będzie miało także wpływu na stosunki istniejące pomiędzy nią a innymi osobami, tj. rodzicami, dziećmi przysposobionymi przed uprawomocnieniem się postanowienia uwzględniającego wniosek o uzgodnienie płci oraz dziećmi biologicznymi. Ta osobista sfera życia człowieka musi być chroniona w sposób najbardziej skuteczny, pozwalający na zachowanie uprawnień oraz godności innych osób.

    Projekt ustawy przedłożony w druku nr 1469, a zatem w początkowej formie, przewidywał możliwość złożenia wniosku o uzgodnienie płci przez osoby, które ukończyły 18. rok życia albo 16. rok życia, jeśli wyrażą jednoznaczną wolę dokonania uzgodnienia płci i mają zgodę przedstawicieli ustawowych lub sądu opiekuńczego na uzgodnienie płci. W ostatecznej wersji przychylono się do stanowiska, iż wniosek ten może złożyć wyłącznie osoba mająca pełną zdolność do czynności prawnych, którą na podstawie art. 11 Kodeksu cywilnego uzyskuje się z chwilą osiągnięcia pełnoletności, co nie dotyczy osób ubezwłasnowolnionych. Osoby pełnoletnie niewątpliwie mają ukształtowaną zdolność do identyfikacji swojej tożsamości, swojego jestestwa, także jeśli chodzi o identyfikację płciową.

    Należy zwrócić także uwagę na to, iż przedłożony w pierwotnej wersji projekt poselski zakładał wsparcie tych rodzin, i stworzenie im warunków, w których urodzą się dzieci, których płeć genitalna nie może być w sposób jednoznaczny określona lub które mają cechy genitalne obu płci. W ostatecznej wersji przepis ten został usunięty, mimo że chronił interesy dzieci, nie umniejszając praw rodziców, a jednocześnie zapobiegał nieodwracalnym skutkom podjętej interwencji medycznej.

    Mając na uwadze ochronę podstawowych praw człowieka, jak również przyrodzoną i niezbywalną godność człowieka, której poszanowanie oraz ochrona jest obowiązkiem władz publicznych, Sojusz Lewicy Demokratycznej opowiada się za przyjęciem projektu przedmiotowej ustawy w brzmieniu uwzględniającym poprawki zaproponowane przez komisję. Dziękuję bardzo. (Oklaski)