29 punkt porządku dziennego:

Poseł Krystyna Sibińska:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z wielką przyjemnością przedstawię stanowisko Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska wobec rządowego projektu ustawy o rewitalizacji przedłożonego w druku nr 3594.

    Jak pokazują statystyki, na terenie wielu miast i gmin znajdują się obszary zdegradowane, charakteryzujące się wieloma problemami społecznymi, zniszczoną infrastrukturą, w tym mieszkaniową, gorszą jakością przestrzeni publicznej i zapaścią gospodarczą. Najczęściej są to tereny śródmiejskie, gdzie negatywne zjawiska są skumulowane. Dotychczasowe starania samorządów mające na celu przywracanie funkcji tym obszarom pokazały, że obecnie dostępne instrumenty nie gwarantują skuteczności tego procesu, zwłaszcza jeśli chodzi o powiązanie projektów infrastrukturalnych z działaniami społecznymi czy gospodarczymi.

    Rządowy projekt, który jest przedmiotem naszych prac, zawiera propozycje kompleksowych rozwiązań, które mają służyć ożywieniu i przywróceniu użyteczności obszarom zdegradowanym. Daje on samorządom narzędzia, dzięki którym rewitalizacja będzie mogła być dobrze zaplanowana i skutecznie zrealizowana. Integralną częścią ma być włączenie społeczności lokalnej w proces odnowy, czyli partycypacja, na wszystkich etapach rewitalizacji, od planowania przez realizację aż do oceny całego procesu.

    Zaczynamy od tego, że definiujemy rewitalizację jako zadanie własne gminy, tak jak powiedział pan minister, fakultatywne, ale jednak zadanie własne gminy, a dodanie go do katalogu zadań własnych otwiera możliwość kolejnych działań. Gmina, podejmując się zadania, zaczyna od stworzenia strategicznego dokumentu, jakim będzie gminny program rewitalizacji, w którym zostanie postawiona szczegółowa diagnoza obszarów zdegradowanych, określony zostanie cel rewitalizacji, opisane przedsięwzięcia rewitalizacyjne, ramy finansowe i źródła finansowania projektów rewitalizacyjnych. Na każdym etapie prac przewidziane są szerokie konsultacje społeczne. Jest to niezwykle istotne, bo rewitalizacja ma służyć budowaniu zaufania społecznego, wzajemnej integracji i budowaniu poczucia tożsamości wszystkich interesariuszy procesu.

    Po wyznaczeniu obszarów rewitalizacji gminy mogą podejmować kolejne działania, tj. wprowadzać w drodze uchwały rady gmin akty prawa miejscowego powołujące specjalne strefy rewitalizacyjne i opracowywać miejscowe plany rewitalizacji. Specjalne strefy rewitalizacyjne zapewniają wprowadzenie szczególnych regulacji prawnych z zakresu planowania przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, mieszkalnictwa, prawa podatkowego, prawa cywilnego, prawa zamówień publicznych, dzięki którym możliwa będzie realizacja pewnych rodzajów budownictwa mieszkaniowego, zdefiniowanego, jak mówił pan minister, jako nowy cel publiczny. Możliwe będzie udzielanie dotacji innym podmiotom, np. wspólnotom, a jak wiemy, regionalne izby obrachunkowe miały często wątpliwości odnośnie do dotacji przekazywanych wspólnotom na remonty kamienic. Możliwe będzie wprowadzenie zasady pierwokupu przez gminy w odniesieniu do obiektów, które mają niesprecyzowaną strukturę własnościową, możliwe będzie też wywłaszczenie nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym. Możliwa będzie także bonifikata w przypadku sprzedaży obiektów przeznaczonych do rewitalizacji. Zgodnie z projektem ułatwione zostaną procedury administracyjne. Będzie też możliwość zwolnienia z trybu przetargowego prac prowadzonych w specjalnych strefach rewitalizacji. Szczególne regulacje dotyczyć mają gminnego zasobu mieszkaniowego. Gmina wyposażona zostanie w instrumenty, które ułatwią prowadzenie rewitalizacji, ale trzeba też tu podkreślić, że zabezpieczą interesy mieszkańców obszarów rewitalizowanych.

    Myślę, że ciekawym i bardzo skutecznym narzędziem jest pomysł zwiększenia stawki podatku od nieruchomości w specjalnych strefach rewitalizacyjnych, które nie zostaną zabudowane w terminie czterech lat od wejścia w życie planów miejscowych. Przy tej okazji warto może pomyśleć o podobnych rozwiązaniach, w przypadku gdy nie są prowadzone prace na kupionych od gminy obiektach, a kupionych po to, żeby prowadzić prace rewitalizacyjne. Miejscowy plan rewitalizacji stanowiący swego rodzaju miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego to kolejne narzędzie wprowadzające szczególne warunki realizacji inwestycji, ale też regulujące rodzaje prowadzonej działalności handlowej i usługowej.

    Główne założenia projektu rządowego dają podstawę do tego, żeby rekomendować go do dalszych prac na forum Sejmu. Ważny jest jednak jeszcze jeden aspekt. Nowa perspektywa unijna to 25 mld zł przeznaczonych na projekty rewitalizacyjne, 7 mld w programach krajowych, 15 mld w programach regionalnych, 3 mld w budżetach państwa i samorządów. (Dzwonek) Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju zatwierdziło w tym tygodniu wytyczne dotyczące projektów rewitalizacyjnych, które mogą uzyskać dofinansowanie z tych programów.

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! My teraz musimy dać samorządom narzędzie, dzięki któremu będą one mogły sięgać po te pieniądze. Rządowy projekt ustawy z druku nr 3594 jest kompleksowym narzędziem, dlatego w imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska rekomenduję przekazanie go do dalszych prac. Jestem przekonana, że dobrze przygotowana i poprowadzona rewitalizacja spowoduje poprawę warunków życia znacznej części Polaków w obszarach, które dziś są zdegradowane, a mogą być przyjaźniejsze, lepiej zagospodarowane i bezpieczniejsze. Bardzo dziękuję, panie marszałku. (Oklaski)