33 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym, ustawy Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw (druki nr 3460 i 3626).

Poseł Jan Łopata:

    Dziękuję bardzo, pani marszałek.

    Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu wobec sprawozdania komisji o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym i ustawy Prawo bankowe.

    Wysoka Izbo! Bardzo interesujący jest raport przedstawiony przez Związek Przedsiębiorców i Pracodawców. Sam tytuł jest dość intrygujący: ˝Walka o polski rynek pożyczkowy w świetle nowelizacji ustawy o kredycie konsumenckim˝. To jest raport z czerwca 2015 r. Trzeba przyznać - jak wynika z treści - że jest o co walczyć. Chociaż - co wynika z raportu - przeciętna kwota mikropożyczki wynosi niespełna 450 zł przy pierwszej pożyczce i około 750 zł, mówię o średniej kwocie pożyczki, gdy klienci wracają po raz kolejny do pożyczkodawcy, to jednak, jak podano w tym raporcie, z usług pozabankowych firm pożyczkowych korzysta w sumie około 1,5 mln klientów. Około 4% gospodarstw domowych jest zadłużonych w firmach pożyczkowych, tj. około 250 tys. gospodarstw, a kwota zadłużenia szacowana jest na około 4 mld zł. Używam określenia ˝około˝, bo i raport jest nieprecyzyjny, i przyczyna tego stanu rzeczy jest, można by rzec, oczywista. Otóż jak dotychczas firmy pożyczkowe nie podlegają nadzorowi finansowemu, nie muszą uzyskiwać zezwoleń na prowadzenie działalności, nie są także zobligowane do publikowania statystyk dotyczących liczby i wielkości udzielanych pożyczek.

    W związku z tym dane dotyczące tego sektora są trudno dostępne. Nie wiadomo dokładnie, ile jest w Polsce takich przedsiębiorstw. Według niektórych szacunków - spotkałem się z takimi - jest ich kilka tysięcy. Na rynku funkcjonuje kilkadziesiąt dużych firm, które zasięgiem swojego działania obejmują cały kraj. Większość firm pożyczkowych stanowią jednak małe lokalne przedsiębiorstwa działające na terenie jednej miejscowości i udzielające pożyczek jej mieszkańcom.

    Sektor firm pożyczkowych - może o tym też warto wspomnieć - liczy ponad 5 tys. pracowników, w tym pośredników i agentów. Firmy pożyczkowe przez wiele lat funkcjonowały na marginesie rynku finansowego, działały lokalnie i rzadko niepokojone kontrolami nie musiały przejmować się standardami wymaganymi przez bank. Przez to działalność firm pożyczkowych często wywoływała kontrowersje, nierzadko powodując ludzkie dramaty, o czym była tutaj wcześniej mowa.

    Niewątpliwie rewolucję na rynku mikropożyczek spowodował rozwój Internetu i technologii internetowych. W roku 2011 technologia stosowana przez banki i biura informacji gospodarczej zaczęła pozwalać na udzielanie pożyczek i ocenę wiarygodności klientów przez Internet. Dzięki temu powstał zupełnie nowy segment rynku pożyczkowego: pożyczki udzielane przez Internet. Bardzo szybko wyrośli tu nowi gracze, którzy zachęcali klientów szybkim przelewem i brakiem wizyt domowych.

    Wysoki Sejmie! W ostatnich latach siła segmentu tego rynku działającego w Internecie dynamicznie rośnie. Przyczyną są oczywiście zmiany technologiczne, ale także ewolucja zachowań klientów. Internet staje się naturalnym środowiskiem ludzi młodych. To właśnie oni pierwsi trafili do tych nowych graczy na rynku. Można postawić tezę, że sieć jest przyszłością tego rynku, choć jeszcze na razie dominują tu firmy działające na tradycyjnym rynku. W roku 2013 rynek pożyczek w Polsce był wart ponad 3 mld zł. Szacuje się - dokładnych danych nie ma - że przez Internet udzielono pożyczek na kwotę ok. 2 mld zł. Właśnie z taką konkretną sytuacją próbujemy się zmierzyć, pracując nad tym projektem ustawy. Trzeba założyć, że jednak jest to rynek nadal powstający i pewnie pomysłowość plus duże, o czym już mówiłem, pieniądze spowodują, że za chwilę będziemy musieli nowelizować tę ustawę, bo np. nie będzie opisywać nowych zjawisk czy ofert.

    Na dzisiaj jednak, co warto podkreślić, wprowadzamy regulacje w znacznym stopniu cywilizujące ten rynek usług finansowych. Rozszerzamy m.in. uprawnienia Komisji Nadzoru Finansowego do prowadzenia postępowania wyjaśniającego. Zostały zaostrzone sankcje karne za gromadzenie bez zezwolenia środków finansowych innych osób w celu obciążenia ich ryzykiem. KNF uprawniono do ściślejszej współpracy z organami ścigania. Działalność polegająca na udzielaniu konsumentom pożyczek ze środków własnych będzie reglamentowana poprzez określenie niezbędnych wymogów dla podjęcia i wykonania działalności pożyczkowej. Ograniczy się koszty kredytów konsumenckich. (Dzwonek)

    Wysoki Sejmie! Z tych względów, o których tu powiedziałem, a także innych, o których mówili moi poprzednicy, Klub Parlamentarny PSL będzie głosował za przyjęciem projektu zawartego w sprawozdaniu Komisji Finansów Publicznych. Dziękuję bardzo.