16 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Tomasz Piotr Nowak:

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mieszkania to jest wyzwanie dla polityków, dla klasy politycznej w zakresie programowym, ale przede wszystkim jest to wyzwanie życiowe dla każdego obywatela, szczególnie dla ludzi młodych, którzy chcą założyć rodziny. Rząd realizuje programy, które mają przybliżyć możliwość uzyskania mieszkań. MdM jest takim programem z dofinansowaniem, teraz w Sejmie procedujemy kwestię zwiększenia kwoty dofinansowania, limit wieku rodziców zwiększamy, uwzględniamy rynek wtórny, tak by był możliwy do wykorzystania w programie MdM, Bank Gospodarstwa Krajowego realizuje program zakupu za blisko 5 mld zł 20 tys. mieszkań w największych aglomeracjach z przeznaczeniem na wynajem. Mieszkania na wynajem to jest fundamentalny problem, przed którym stoimy, którego rozwiązanie będzie najważniejsze dla młodych ludzi, nie każdego bowiem stać na to, ażeby wziąć kredyt. I właśnie dla obywateli, którzy osiągają dochody w granicach między 1600 zł a 2800 zł program rządowy jest przeznaczony. Społeczne budownictwo na wynajem, mieszkania o umiarkowanych czynszach to jest wyzwanie programowe. A wynika to ze strategii wsparcia mobilności ludzi, zwiększenia dostępności mieszkań, zapobiegania wykluczeniu społecznemu. W latach 2015-2025 będziemy mieli około 30 tys. mieszkań. Pytania w związku z tym do pana ministra: Na ile lat Bank Gospodarstwa Krajowego, który będzie udzielał kredytów gminom, będzie przyznawał te preferencyjne kredyty, za pomocą których będzie można budować mieszkania na wynajem? Jak wysokie będą czynsze? Ile procent w czynszu będzie stanowiła wartość spłaty kredytu? Jak (Dzwonek) będzie przebiegała rotacja w mieszkaniach na wynajem i czy będzie taka rotacja? Czy wyższy dochód najemcy pozbawi go prawa do mieszkania na wynajem? Dziękuję bardzo. (Oklaski)

    (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Elżbieta Radziszewska)

16 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju Paweł Orłowski:

    Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Pośle! Bardzo trafnie pan poseł zdiagnozował potrzeby w zakresie polityki mieszkaniowej. Rzeczywiście jest tak, że dzisiaj wraz ze spadającym poziomem deficytu w ilości mieszkań - oceniamy go dzisiaj na jakieś 500 tys. mieszkań - kluczową kwestią staje się sprawa dostępności mieszkań z różnych tytułów dla różnych grup. Rzeczywiście mamy produkty, mamy instrumenty przygotowane przez rząd, rozwiązania uchwalone przez ustawodawcę w zakresie wsparcia w pozyskiwaniu własności, szczególnie ważne wobec rekomendacji KNF, która nie umożliwia zaciągnięcia kredytu na 100% wartości nieruchomości. Tutaj pojawia się program dotyczący mieszkalnictwa dla młodych, który wspiera w pozyskiwaniu własności i szczególnie teraz, w trakcie toczących się prac, nabiera coraz bardziej społecznego wymiaru. Jak pan poseł wskazywał, zwiększa się wysokość dofinansowania, w szczególności w wypadku rodzin, także podstawa wyliczenia tego wsparcia jako udziału we wkładzie własnym. Kolejnym instrumentem o charakterze biznesowym, komercyjnym, produktem bankowym jest Fundusz Mieszkań na Wynajem Banku Gospodarstwa Krajowego, który rzeczywiście działać ma w sposób biznesowy, nie jest to projekt finansowany z budżetu państwa, nie jest to projekt realizowany z Ministerstwem Infrastruktury i Rozwoju. I tutaj dochodzimy do produktu, jak się wydaje, dzisiaj absolutnie kluczowego, programu budownictwa społecznego na wynajem, bo jest grupa osób wymagająca szczególnie interwencji państwa, wsparcia publicznego, a mówimy tu o osobach, których nie stać na nabycie, a także na wynajęcie mieszkania na rynku, które mają dochody, co słusznie wskazano, w wysokości między 1600 a 2800 zł netto, a więc dochody, które nie uprawniają do skorzystania ze wspieranego również przez rząd programu mieszkalnictwa komunalnego, tym bardziej socjalnego. I tu pojawia się zasadnicza kwestia -potrzeba interwencji państwa. Stąd stworzono program społecznego budownictwa mieszkań na wynajem, które opiera się na bardzo dobrze realizowanym wsparciu ze środków byłego, zlikwidowanego w 2009 r. Krajowego Funduszu Mieszkaniowego, wsparciu, które możliwe było do pozyskania przez towarzystwa budownictwa społecznego, a de facto w większości to spółki gminne działające w formie towarzystw budownictwa społecznego. Na innych zasadach w sensie inżynierii finansowej opieramy się w tym programie. Nie mówimy tu już o krajowym funduszu, mówimy o środkach bankowych - 4,5 mld w ciągu 10 lat, i dopłacie z budżetu państwa w wysokości prawie 800 mln, która pozwoli uzyskać preferencyjny kredyt właśnie tym towarzystwom budownictwa społecznego, ale także innym spółkom gminnym, które zajmują się mieszkalnictwem, także spółdzielniom mieszkaniowym w porozumieniu z gminą, na bazie umowy z gminą. Absolutnie to jest bardzo ważny kierunek wsparcia filaru mieszkalnictwa na wynajem, ponieważ - jak zostało powiedziane, nie każdego na to stać, ale też nie każdy tego oczekuje i chce wiązać się własnością, kredytem hipotecznym, szczególnie na mobilnym rynku pracy. Dopiero po osiągnięciu jakiejś stabilizacji zawodowej decyduje się na własność. Projekt budownictwa społecznego na wynajem jest celowany, kierowany szczególnie do grupy osób młodych, które rozpoczynają swoją karierę zawodową.

    Przechodząc do konkretnej odpowiedzi na pytania pana posła, trzeba powiedzieć, że w związku z tym, że dopłata do produktu bankowego jest pokrywana z budżetu państwa, oczywiście chodzi o preferencyjne warunki, kredyt może być udzielany na okres do 30 lat. Tak więc taki kredyt nie jest dostępny, jeśli chodzi o rynek komercyjny. Oczywiście indywidualny okres, na który jest zawierana umowa, jest już kwestią ustaleń pomiędzy bankiem a beneficjentem kredytu, umożliwiamy jednak zawarcie kredytu na okres do lat 30.

    Jeśli chodzi o wartość inwestycji, to dotyczy to do 75% wartości inwestycji. Należy pamiętać, że to jest program realizowany wspólnie z gminą, więc gmina także może o tyle obniżyć koszty inwestycji, np. wnosząc aport w postaci nieruchomości. Tak więc mowa tu o kredycie na okres do 30 lat i do 75% wartości.

    Jeśli chodzi o różnice w czynszach, to tak, jest to absolutnie kluczowy element. Jeśli mówimy o osobach, które nie kwalifikują się do tego, by otrzymać lokal komunalny, ale nie są w stanie poradzić sobie na rynku, to musimy zaproponować czynsze, które będą możliwe do zapłacenia przez tę grupę beneficjentów, a więc przyjmujemy, że średnia wynagrodzenia wynosi między 1600 zł a 2800 zł. Oczywiście w ustawie jest obliczona górna granica możliwego czynszu. Ona się będzie różniła, będzie różna w różnych regionach, miastach, w zależności od lokalizacji i wysokości wynagrodzeń w tych miejscach maksymalnie do 5% wartości odtworzeniowej, a więc wskaźnika za 1 m² ogłaszanego przez wojewodę, a więc wynikającego ze statystyki publicznej. Co to oznacza, już jeśli chodzi o realne liczby? Średnio, bo oczywiście znowu w różnych lokalizacjach będzie się to różniło. Czynsze będą mniej więcej o 40% niższe niż na rynku. (Dzwonek) W niektórych miejscowościach ta różnica jest mniejsza, a w niektórych jeszcze większa - powyżej 40%.

    Wskażę tylko, że dzisiaj w projekcie to jest mowa maksymalnie o 5% wartości odtworzeniowej. Dzisiaj, jeśli chodzi o były KFM, górna granica to jest 4% wartości, a średnio nie ma większych czynszów niż 3,5% wartości odtworzeniowej. Zakładam więc, że te czynsze będą jeszcze niższe niż 5% wartości odtworzeniowej za 1 m². Bardzo dziękuję.

16 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Krzysztof Gadowski:

    Dziękuję.

    Pani Marszałek! Panie Ministrze! To jest ważny program, pan to wyraźnie podkreślił, podał pan wiele szczegółów, ale Polaków interesuje, kiedy program ruszy, jaki jest harmonogram jego realizacji. Wszyscy wiemy, że chodzi o lata 2015-2025.

    Drugie pytanie: Czy te mieszkania będą rotacyjne? Czy kiedy wzrośnie dochód rodziny, to ona będzie musiała opuścić to mieszkanie i skorzystać z innego czy dalej w nim pozostanie? Dziękuję.

16 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju Paweł Orłowski:

    Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Pośle! Jesteśmy na bardzo zaawansowanym etapie prac. Dosyć długo trwała analiza potrzeb mieszkaniowych w ogóle, także zgłaszanych przez samorządy i towarzystwa budownictwa społecznego i udało nam się skonstruować bardzo dobry instrument finansowania, ponieważ analizę w związku z projektem rozpoczynaliśmy w czasie procedury nadmiernego deficytu. Największa część spłaty na rzecz Banku Gospodarstwa Krajowego nastąpi w latach 2018-2019, a więc wtedy kiedy będziemy mieli mniejsze wydatki z programów ˝Rodzina na swoim˝ czy MdM.

    Dzisiaj jest mi bardzo przyjemnie powiedzieć, że Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy bez żadnych rozbieżności i liczę, że w najbliższym możliwym terminie będzie on skierowany do Sejmu i oczywiście intensywnie będziemy z Wysoką Izbą, a następnie Senatem pracować, aby jak najszybciej przyjąć ten projekt. Bo on rzeczywiście jest potrzebny, jak mówiłem, z punktu widzenia budowy tego filaru budownictwa na wynajem, ale przede wszystkim w kontekście potrzeb obywateli. Tak więc projekt jest przyjęty przez Radę Ministrów, nie ma żadnych rozbieżności, jest przygotowany budżet i w najbliższym czasie znajdzie się w Sejmie.

    Jeśli chodzi o kwestię rotacji, to rzeczywiście jest to kluczowe zagadnienie. Dlatego że jeśli mówimy o budownictwie na wynajem, to trzeba przypomnieć, że ten sektor w Polsce jest kilkakrotnie mniejszy niż w krajach o wiele od nas bogatszych. Można powiedzieć, że dzisiaj jest to na poziomie średnio ok. 12% całego sektora mieszkaniowego, podczas gdy w wielu krajach poziom ten wynosi 40-50%. To pokazuje, że ta struktura nie jest u nas właściwa. W związku z tym ten produkt, czyli budownictwo społeczne na wynajem, jest z założenia budownictwem na wynajem, w ramach którego nie ma dochodzić do uwłaszczenia, do przechodzenia na własność, tylko to ma być mieszkanie rotacyjne i w wypadku polepszenia sytuacji zawodowej wiąże się to z przechodzeniem do innych segmentów rynku. W związku z tym jest założenie dotyczące monitoringu w cyklach dwuletnich i w wypadku przekroczenia tego progu, uzyskania wyższego dochodu niż ten uprawniający do wynajęcia takiego mieszkania, następuje proporcjonalne podwyższenie czynszu. Po takich dwukrotnych sprawdzeniach, jeśli ta sytuacja majątkowa jest stabilna i wciąż ten dochód (Dzwonek) jest wyższy niż uprawniający do pozyskania mieszkania, w tym trzecim cyklu, czyli po sześciu latach, można umowę wypowiedzieć, ale też tylko w takim wypadku, jeśli to przekroczenie dochodowe jest powyżej 50%, a więc mówimy o osobach, które mają ustabilizowaną sytuację na rynku pracy, osiągają dochody i w tym wypadku nie jest już racjonalna, uzasadniona interwencja państwa, a dzięki temu inne osoby potrzebujące, z odpowiednim wynagrodzeniem, będą mogły wchodzić w najem takiego lokalu. Bardzo dziękuję. (Oklaski)