9 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (druki nr 3321 i 3495).

Poseł Janusz Śniadek:

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Rzeczywiście, jak wspomniała pani poseł, moja przedmówczyni, jeszcze ok. 10 lat temu sprawa, o której mówimy, nie była w Polsce czymś szczególnym. Poziom 7-8% umów na czas określony był zbliżony, powiedzmy, do przeciętnego poziomu w innych krajach Unii Europejskiej. Jednak od tamtej chwili ten problem zaczął w Polsce lawinowo narastać. Dzisiaj jesteśmy w Unii Europejskiej rekordzistami, jeżeli chodzi o patologię dotyczącą zatrudnienia na czas określony. Jak czytamy w opinii Sądu Najwyższego, takie formy zatrudnienia są stosowane przez pracodawców po to, żeby ułatwić sobie kwestię rozwiązywania stosunku pracy z pracownikiem. Chodzi o dwutygodniowy okres wypowiedzenia i brak konieczności konsultacji ze związkami. To spowodowało, że te umowy, jeżeli chodzi o formę zatrudnienia, z całym szacunkiem do każdej formy świadczenia pracy, zaliczamy do umów śmieciowych. Od wielu lat domagamy się ograniczenia tej patologii na rynku pracy w Polsce. Ten problem był obecny - używam czasu przeszłego, bo w tej chwili Komisja Trójstronna nie funkcjonuje - w debatach pomiędzy partnerami społecznymi na posiedzeniach Komisji Trójstronnej. I zaowocowało to tym, na przykład, że w ramach tzw. paktu antykryzysowego, porozumienia negocjowanego dwustronnie pomiędzy związkami zawodowymi a pracodawcami - jeżeli chodzi o postawę rządu, nie będę cytował już zdania pana premiera Donalda Tuska, które spowodowało, że pracodawcy byli bardziej skłonni do podjęcia negocjacji ze związkami - zapisaliśmy w pkt 11 uzgodnienie, że po ustaniu kryzysu w Polsce będziemy regulowali stabilność zatrudnienia przez ograniczenie stosowania umów o pracę na czas określony. Wówczas wśród pracodawców i związkowców była zgodna opinia. Spieraliśmy się w zasadzie o to, czy ma to być 18 miesięcy, czy mają być to 24 miesiące. Dzisiaj słyszymy o 33 miesiącach, a także o tym, że czwarta umowa staje się z automatu stałym stosunkiem pracy.

    (Poseł Izabela Katarzyna Mrzygłocka: Trzecia.)

    Natomiast co budzi niepokój? Przy tych, wydawałoby się, jasnych i prostych kryteriach w § 4 pkt 4 znajduje się furtka, która umożliwia prawie wszystko. Chodzi o to, że przepisu § 1 nie stosuje się, gdy pracodawca wskaże obiektywne przyczyny leżące po jego stronie, jeżeli ich zawarcie w danym przypadku służy zaspokojeniu rzeczywistego zapotrzebowania o charakterze okresowym i jest niezbędne w tym zakresie w świetle wszystkich okoliczności zawarcia umowy. I jest to wykluczenie, które w zasadzie otwiera furtkę i umożliwia wszystko. Bardzo mocno zwraca na to uwagę w swojej opinii Sąd Najwyższy, który po analizie tej ustawy doszedł do wniosku, że tak naprawdę przerzuca ona kwestię rozstrzygania, czy powody wskazywane przez pracodawcę są rzeczywiście uzasadnione, na sądy pracy. To sądy mają dokonywać oceny, czy w danym wypadku umowa na czas określony została skutecznie zawarta. Skuteczne wdrożenie w prawie krajowym dyrektyw unijnych nie może oczywiście opierać się na orzecznictwie sądowym. Projektowana regulacja pozostaje w sprzeczności ze skutecznym wdrażaniem dyrektywy unijnej, prowadzi do niepewności prawa itd. W każdym razie sąd wskazuje na wielką ułomność, mając pełną świadomość, że ta regulacja ustawowa będzie generowała czy wręcz napędzała wnioski do sądu, jeżeli chodzi o rozstrzygnięcia w tej sprawie. W konkluzji opinii Sądu Najwyższego czytamy, że projektowana ustawa wymagałaby daleko idących przekształceń, a właściwie napisania, opracowania jej od nowa. W każdym razie w tej chwili związki zawodowe, partnerzy społeczni są skłonni poprzeć tę ustawę jako nieco poprawiającą sytuację. Ta ustawa jednak wykluczy patologie, takie jak zawieranie umów o pracę na 10, 20 lat czy do emerytury. (Dzwonek) Pokazywałem na przykład umowę o pracę zawartą z dwudziestoletnim człowiekiem na czas określony do emerytury. Jest to pewien krok do przodu, jeżeli chodzi o wykluczenie tego typu patologii.

    W związku z tym Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość nie będzie głosował przeciwko przyjęciu tego projektu ustawy, mając pełną świadomość, podobnie jak Sąd Najwyższy, że ta regulacja prawna będzie wymagała doprecyzowania, uściślenia. W przeciwnym razie, jak wykazał to Sąd Najwyższy, może stać się źródłem kolejnych wniosków do Trybunału Konstytucyjnego o dokonanie wykładni niektórych zawartych tam zapisów. Dziękuję. Przepraszam za przedłużenie czasu. (Oklaski)