17 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich o komisyjnym projekcie uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (druki nr 3407 i 3441).

Poseł Sprawozdawca Jerzy Budnik:

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich o komisyjnym projekcie uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, który zawarty jest w druku nr 3441.

    Powyższy projekt uchwały marszałek Sejmu skierował w dniu 15 maja 2015 r. do Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich do pierwszego czytania. Komisja pierwsze czytanie tego projektu przeprowadziła na posiedzeniu w dniu 26 maja 2015 r.

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Potrzeba uchwalenia zmian zaproponowanych w projekcie uchwały wynika z wejścia w życie z dniem 6 września 2015 r. ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o petycjach. Ustawa ta kompleksowo reguluje prawo do składania petycji, zagwarantowane w art. 63 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Mówi on o tym, że każdy ma prawo składać petycje, wnioski i skargi w interesie publicznym, własnym lub innej osoby za jej zgodą do organów władzy publicznej oraz do organizacji i instytucji społecznych w związku z wykonywanymi przez nie zadaniami zleconymi z zakresu administracji publicznej. A dalej, że tryb rozpatrywania petycji, wniosków i skarg określa ustawa. Powyższa regulacja konstytucyjna rozwinięta została w przywołanej już przeze mnie ustawie o petycjach, m.in. w zakresie definicji petycji, jej przedmiotu, a także szczegółowych rozwiązań proceduralnych.

    Ustawa ta do organów władzy publicznej zobowiązanych do rozpatrzenia petycji zaliczyła także Sejm i Senat. Artykuł 9 ust. 1 ustawy stanowi, że petycja złożona do Sejmu lub Senatu jest rozpatrywana przez te organy, chyba że w regulaminie Sejmu lub regulaminie Senatu zostanie wskazany inny wewnętrzny, właściwy w tym zakresie organ. Zostawmy Senat, on te sprawy ureguluje we własnym zakresie, zatrzymajmy się na Sejmie. Ponieważ w regulaminie Sejmu nie ma żadnych regulacji dotyczących kierowanych do Izby petycji, przyjęcie proponowanych rozwiązań jest jak najbardziej uzasadnione.

    Komisja Regulaminowa i Spraw Poselskich w projekcie, który przedkłada Wysokiej Izbie, proponuje podział zadań związanych z rozpatrywaniem petycji między marszałka Sejmu oraz nowo powołaną stałą Komisję do Spraw Petycji, tak by Sejm nie musiał rozpatrywać każdej petycji in pleno. To rozwiązanie wydaje się nam najbardziej racjonalne. Chodzi o to, by nie dopuścić do sparaliżowania prac Sejmu w przypadku, gdyby liczba składanych do niego petycji była znacząca.

    Projekt zakłada, że do zadań marszałka Sejmu będą należały wszelkie czynności wstępne związane z nadaniem biegu petycjom, a także czynności zewnętrzne, np. informowanie autora petycji o sposobie jej załatwienia. Jest to zgodne z art. 110 ust. 2 konstytucji, gdyż do kompetencji marszałka Sejmu należy reprezentowanie Sejmu na zewnątrz. Stosowne zapisy dotyczące tej kwestii znalazły się w art. 1 pkt 1 i 2 projektu uchwały. W pkt 3 zapisano możliwość wnoszenia poprawek do projektów ustaw w czasie drugiego czytania także przez Komisję do Spraw Petycji.

    Centralną regulacją projektu jest art. 1 pkt 4. Przewiduje on wprowadzenie w dziale II regulaminu nowego rozdziału, rozdziału 9a, zatytułowanego ˝Postępowanie w sprawach petycji˝. Zakłada się w nim m.in., że wstępnych czynności formalnych dotyczących skierowanej do Sejmu petycji, np. jej zwrotu w celu uzupełnienia wymaganej przez ustawę treści, dokonywać będzie marszałek Sejmu. To marszałek będzie kierował petycję do Komisji do Spraw Petycji i to on wyznaczy termin jej rozpatrzenia.

    Rozpatrzenie petycji przez komisję ma polegać na przedstawieniu jej przez wyznaczonego przez prezydium komisji posła, dyskusji oraz rozstrzygnięciu w sprawie sposobu załatwienia petycji. Komisja przed rozpatrzeniem petycji będzie mogła zasięgać opinii innej komisji. W projektowanym art. 126c ust. 3 wymienione są sposoby postąpienia z petycją. Komisja do Spraw Petycji będzie mogła wnieść projekt uchwały lub ustawy, wnieść poprawki lub wnioski do projektu ustawy lub uchwały w czasie jej rozpatrywania przez inną komisję sejmową lub w czasie jej drugiego czytania, przedstawić innej komisji sejmowej opinię w sprawie rozpatrywanego przez nią projektu ustawy lub uchwały, wystąpić z wnioskiem do NIK o przeprowadzenie kontroli w określonym zakresie, będzie mogła także nie uwzględnić żądania będącego przedmiotem petycji. O sposobie postąpienia z petycją komisja będzie musiała poinformować marszałka Sejmu. Informacja dotyczące całej procedury pracy nad petycją będzie udostępniona w Systemie Informacyjnym Sejmu.

    Jeszcze jedno bardzo ważne rozstrzygnięcie. W projektowanym art. 126g wyłącza się stosowanie w odniesieniu do rozpatrywanych petycji zasady dyskontynuacji, czyli wszystkie postępowania dotyczące petycji niezakończone przed upływem kadencji będą prowadzone przez tę komisję w kadencji następnej. Podyktowane jest to nie tylko szacunkiem dla pracy, którą wykonali autorzy petycji, ale także konstytucyjną rangą prawną w przypadku petycji.

    I już na koniec dwa słowa o art. 2 projektu, który dotyczy wejścia w życie tej uchwały. Proponuje się, by uchwała weszła w życie z dniem 6 września 2015 r. z wyjątkiem art. 1 pkt 2 i 5, które weszłyby w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Chodzi o to, by Komisja do Spraw Petycji była gotowa do podjęcia pracy już 6 września 2015 r., a więc wtedy kiedy wejdzie w życie ustawa o petycjach. To wszystko. Dziękuję za uwagę, panie marszałku.