23 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym (druk nr 3430).

Poseł Jan Łopata:

    Bardzo dziękuję, panie marszałku.

    Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu wobec poselskiego projektu ustawy o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym, druk nr 3430.

    Wysoki Sejmie! Poselski projekt ustawy, który w tym punkcie obrad omawiamy, jest stosunkowo mało obszerny, bo liczy łącznie z uzasadnieniem około 20 stron, zaś już pierwsza opinia, o której tu przed chwilą była mowa, opinia rzecznika ubezpieczonych, stanowi materiał znacznie obszerniejszy, obejmujący ponad 30 stron. Dlaczego to porównuję? Otóż pamiętam proces legislacyjny dotyczący utworzenia Komisji Nadzoru Finansowego, instytucji, która również miała wchłonąć czy też zastąpić - i w rezultacie tak się stało -inną instytucję nadzorczą, nadzór bankowy. Pamiętam tamtą dyskusję i wyrażane obawy. Nie sądzę, aby one się sprawdziły. Czy chcę przez to stwierdzić, że ta opinia urzędu jest nieistotna? Otóż nie. Chcę powiedzieć, że tym bardziej trzeba drobiazgowo przeanalizować przedstawiony projekt w Komisji Finansów Publicznych, o co już w tej chwili wnoszę w imieniu klubu, z uwzględnieniem oczywiście obszernej opinii rzecznika ubezpieczonych.

    Wysoki Sejmie! O tym, że istnieje nierówność podmiotów na rynku finansowym, nikogo nie trzeba przekonywać. Z jednej strony są duże, o potężnym kapitale, instytucje finansowe, banki, a nawet te mniejsze, zwane parabankami, a z drugiej strony jest klient, często osoba w ogromnej potrzebie, zagubiona, niezorientowana w gąszczu przepisów umowy, pisanej często jak najmniejszą czcionką. Może za późno, ale zaczynamy to zmieniać, zaczynamy to porządkować. Świetność bankowego tytułu egzekucyjnego trochę przyblakła i w pracach nad kolejnym omawianym w dniu dzisiejszym projektem, z druku nr 3460, o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym przyjrzymy się zasadom panującym w świecie, tak przeze mnie nazywanych, parabanków. W projekcie omawianym w tej chwili chcemy dać większe możliwości klientom, a w zasadzie chcemy co nieco je wyrównać w odniesieniu do klientów instytucji finansowych, w szczególności w zakresie reklamacji. Dzisiejszy stan, dowolność w zakresie terminów i zasad ustosunkowywania się do skarg, wniosków klientów w procedurze reklamacyjnej, niestety, nie buduje zaufania do sektora rynku finansowego.

    Jak przedstawiają to pomysłodawcy w uzasadnieniu, analiza dotychczasowych przepisów zawartych w Kodeksie cywilnym, ustawie o prawach konsumenta, ustawie o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym, jak również ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów i całym szeregu innych ustaw, regulatorów w tym zakresie, nie może prowadzić do wniosku, że normują one w sposób szczegółowy - w szczególności jeśli chodzi o terminy - obszar ochrony konsumentów. W jednej z wymienionych ustaw, w ustawie o prawach konsumenta, jest wręcz wprost powiedziane, że tych przepisów nie stosuje się do umów dotyczących usług finansowych. Analiza innych przepisów prowadzi do podobnych wniosków. W konsekwencji mamy do czynienia z sytuacją, w której, jeśli chodzi o reklamacje, a w szczególności terminy ich rozpatrywania i załatwiania, brak precyzyjnych norm, przepisów skutkuje brakiem jednolitego standardu postępowania.

    Celem tego projektu jest eliminacja tej nieproporcjonalności. Projekt zakłada przyjęcie generalnej zasady, zgodnie z którą każdy podmiot będzie zobligowany do rozpatrzenia reklamacji w terminie 30 dni, zaś w bardziej szczegółowych przypadkach przewidziano możliwość wydłużenia terminu do 60 dni, ale ten warunek jest obłożony dodatkowymi formalnościami. Aby te przepisy mogły być skuteczne, niedochowanie tych terminów musi być - i taka jest też propozycja pomysłodawców, projektodawców - obłożone sankcjami. W tej konkretnej sprawie niedochowanie terminu będzie skutkowało uznaniem, iż podmiot rynku finansowego rozpatrzył reklamację pozytywnie, to jest zgodnie z wolą wnoszącego. Przewidziano również szczegółowe - może, tak mi się wydaje, za szczegółowe - propozycje przepisów dotyczących np. treści odpowiedzi na reklamację, a także niezbędnego pouczenia. Informacje o procedurze reklamacyjnej mają znaleźć się w zawieranej z klientem umowie i wydaje się, że jest to słuszne rozwiązanie.

    Wysoki Sejmie! Projektodawcy wnoszą również, by powołać instytucję rzecznika finansowego. Można mieć uwagi - i na pewno takie są zgłaszane - i wątpliwości, czy nie jest to następny organ administracji. Nad tym (Dzwonek) trzeba popracować, mając jednak na uwadze, że projektowana instytucja rzecznika finansowego niejako przejmuje czy wchłania dotychczasowe zadania rzecznika ubezpieczonych i rozszerza zakres swoich obowiązków na wszystkie sektory rynku finansowego.

    Wysoka Izbo! Tak jak mówiłem na wstępie, wnoszę w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego o przekazanie projektu do dalszych prac w Komisji Finansów Publicznych. Dziękuję za uwagę. (Oklaski)