Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam zaszczyt w imieniu Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka przedstawić sprawozdanie komisji o uchwale Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury oraz niektórych innych ustaw. Komisja w dniu dzisiejszym rozpatrzyła uchwałę Senatu, która zawiera 20 poprawek. Pozwolę sobie przedstawić wniesione poprawki.
Na początku wyjaśnienie. W związku z tym, że minister już po przyjęciu przez Sejm w dniu 20 lutego ustawy, odpowiadając na oczekiwania środowiska, zwłaszcza absolwentów wydziałów prawa uczelni, ogłosił, dokładnie tydzień po przyjęciu tej ustawy, czyli 27 lutego, konkurs na aplikację ogólną, która rozpocznie się w 2016 r., konieczne stało się wprowadzenie do tej ustawy takich poprawek, które uwzględniają stan faktyczny, czyli wszystkich zmian intertemporalnych. W związku z wprowadzeniem w najbliższym roku aplikacji ogólnej również aplikacje specjalistyczne wymagają pewnych zmian odnośnie do ich trwania.
Poprawek zgłoszono 20 i postaram się bardzo krótko je omówić.
Poprawka 1. dotyczy poszerzenia szkolenia odnoszącego się dotychczas tylko do pracowników sądów i prokuratury na wszystkich pracowników, w przypadku których uzasadnione jest to szeroko rozumianymi potrzebami sądownictwa i prokuratury, czyli urzędników Ministerstwa Sprawiedliwości, kontroli skarbowej, funkcjonariuszy Służby Celnej, Policji, ABW, CBA, komorników, biegłych sądowych, adwokatów, radców prawnych i notariuszy.
W poprawce 2. Senat przywraca kadencyjność dyrektora szkoły, przy czym ogranicza liczbę kadencji do dwóch, co sprzyja stabilizacji zarządzania szkołą. Ponadto dyrektor powinien mieć wpływ - i to także zostało uwzględnione w poprawce - na obsadę stanowisk zastępców dyrektora, co do których składa wnioski do ministra sprawiedliwości.
W poprawce 3. skreśla się pkt 4 dotyczący konieczności złożenia oświadczenia w przedmiocie karania, ponieważ po zakończeniu konkursu, a przed wydaniem decyzji o przyjęciu dyrektor krajowej szkoły ma obowiązek zasięgnąć informacji w Krajowym Rejestrze Karnym, co w zupełności zapewnia sprawdzenie, czy istnieje negatywna przesłanka, żeby być aplikantem.
W poprawce 4. zamiast negatywnej przesłanki, jaką miało być umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe, wprowadza się w to miejsce przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego, i umyślne, i nieumyślne, natomiast orzeczenie wydane w postępowaniu karnym wszczętym w wyniku wniesienia skargi oskarżyciela prywatnego nie będzie pozbawiało aplikanta możliwości kontynuowania kształcenia.
Poprawki 5. i 6. dotyczą awansu zawodowego na stanowisko starszego asystenta sędziego i starszego asystenta prokuratora bez konieczności zdawania specjalistycznego egzaminu. Egzaminy te będą traktowane równoważnie, czyli osoba, która zdała egzamin prokuratorski, będzie mogła ubiegać się o stanowisko starszego asystenta sędziego i odwrotnie.
Poprawki 5. i 6. powinny być głosowane łącznie.
Poprawka 7. powinna być głosowana łącznie z poprawką 12., ponieważ dotyczy tej samej materii, a mianowicie rozstrzygnięcia ewentualnych wątpliwości interpretacyjnych co do wymogu przepracowania poza stażem na stanowisku referendarza sądowego w ramach aplikacji sędziowskiej dodatkowych 18 miesięcy na stanowiskach, które określa art. 61 § 1 pkt 7 ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych.
Poprawki 8., 13., 14., 15., 16. i 17. dotyczą przepisów przejściowych, o których mówiłam na wstępie, czyli konsekwencji ogłoszenia naboru na aplikację ogólną i przesunięcia czasu trwania aplikacji ogólnej i specjalistycznych.
Poprawka 9. pozwala uniknąć konieczności powoływania dwóch zespołów i dwóch komisji egzaminacyjnych w jednym roku i umożliwi przeprowadzenie jednego egzaminu dla wszystkich uprawnionych. Zapewnia także ujednolicenie zasad zaliczenia egzaminu.
Poprawka 10. uzupełnia lukę ustawową - to dotąd nie było rozstrzygnięte - a dotyczy aplikantów zawieszonych w prawach aplikanta po uchyleniu decyzji o zawieszeniu. Ten stan prawny został w tej poprawce opisany. Dyrektor szkoły, po zawieszeniu aplikanta, wyznacza warunki, na jakich ta osoba ukończy aplikację specjalistyczną rozpoczętą w 2017 r.
Poprawka 11. ma charakter redakcyjno-legislacyjny, więc nie będę jej omawiać, ponieważ art. 5 nie był zmieniany tą nowelą.
Poprawka 12. łączy się z poprawką 7., więc też nie będę do niej wracać.
Poprawki 13., 14., 15., 16. i 17. już były omówione.
W poprawce 18. Senat również uzupełnił lukę prawną, zresztą aplikanci bardzo intensywnie o to prosili w trakcie prac nad tą ustawą. Mianowicie dotyczy to korzystnego dla aplikanta rozstrzygnięcia odwoławczego. Jak wiemy, trwa to bardzo długo i gdyby nie ta poprawka, takie korzystne dla aplikanta rozstrzygnięcie nie byłoby możliwe do zrealizowania. Ta poprawka ustala również w ust. 3 kolejność prawa wyboru etatu aplikanckiego przez taką osobę.
W poprawce 19. skreślamy przepis wykonawczy, który jest zastrzeżony w art. 8 i jest wystarczający, tak że art. 17 nie jest konieczny.
W art. 19 - czyli teraz poprawka 20. - powraca się do poprzedniego vacatio legis, czyli tego z projektu senackiego, trzymiesięcznego, jako że nie jest potrzebny pośpiech w związku z ogłoszeniem naboru na aplikację ogólną, a art. 7, który uzupełnia lukę prawną powstałą po noweli ustawy z lipca ub.r. dotyczącej przepisów przejściowych, zwłaszcza dotyczących powoływania i wynagradzania patronów staży, powinien wejść w życie w najszybszym dopuszczalnym terminie.
W imieniu Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka rekomenduję przyjęcie wszystkich tych poprawek. Na koniec jeszcze raz dziękuję panu ministrowi za ogłoszenie w tym roku naboru na aplikację ogólną, która rozpocznie się w roku przyszłym, bo było to oczekiwane przez wielu młodych ludzi. Dziękuję bardzo.