10 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Zdrowia o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo farmaceutyczne oraz niektórych innych ustaw (druki nr 2997 i 3269).

Poseł Marek Gos:

    Dziękuję, panie marszałku.

    Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego przedstawić nasze stanowisko co do poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo farmaceutyczne oraz niektórych innych ustaw, druk nr 2997.

    Z wielką nadzieją, a wręcz radością, przyjęliśmy złożenie projektu ustawy przez naszego koalicjanta. Rzeczywiście, pobudki były bardzo słuszne, a sprawy są pilne. Chodzi tu o przede wszystkim o zabezpieczenie dostępu do leków polskim pacjentom i ograniczenie nadmiernego eksportu, a więc o brak pewnych reakcji państwa na bardzo niepokojące zjawiska, które pojawiły się na rynku farmaceutycznym. Padła bardzo poważna deklaracja, również podczas procedowania nad poprzednią zmianą Prawa farmaceutycznego, zmiany ustawy dotyczącej tzw. fałszywek, że w projekcie poselskim znajdzie się również kwestia uregulowania dostępności leków dla podmiotów, które dzisiaj mają pozwolenie na prowadzenie aptek, hurtowni. Niestety, tego w tym projekcie, szanowni państwo, panie ministrze, bardzo brakuje, a tego dotyczy podstawowy postulat, który jest zgłaszany przez, jak się na razie okazuje, mniejszość. Bardzo proszę wziąć to jednak pod uwagę, bo my też uzależniamy dalsze procedowanie nad tym projektem od rozstrzygnięcia tej kwestii.

    Sprawa jest bardzo poważna. Kiedy mówi się dzisiaj, że mamy za dużo aptek czy hurtowni, to absolutnie nie jest to zarzut trafiony, bo to rynek powinien uregulować te kwestie na równych prawach, a my dzisiaj nie dajemy w tym zakresie podmiotom działającym na rynku równych praw. Dzielimy je na mocniejsze i słabsze, na bardziej i mniej zorganizowane. Obawiam się, że jeżeli ta ustawa zostanie przyjęta w takim kształcie, to w wyniku takiego zapewnienia dostępności leków w małych miejscowościach za chwilę małe apteki pogubią się, poginą. Pacjenci na prowincji nie będą mieli dostępu do apteki. Jeżeli duża firma sieciowa dojdzie do wniosku, że jej się to nie opłaci, to, niestety, pacjenci z małych miasteczek, a nawet miast, nie mówię już o wioskach, będą jeździć po leki, które będą dostępne dopiero w większych zbiorowiskach ludzkich, krótko mówiąc, w miastach.

    Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo farmaceutyczne i innych ustaw, który ma na celu ograniczenie eksportu, nie poprawi dostępności leków dla pacjentów, ponieważ błędnie wskazuje tylko eksport jako źródło problemów z dostępnością leków, podczas gdy według mnie prawdziwe przyczyny braku ich dostępności leżą po stronie arbitralnych ograniczeń dostaw ustanawianych przez producentów. Mam na to dowody. Nie dysponujemy żadnymi przeprowadzonymi analizami dotyczącymi prawdziwych przyczyn braku leków na rynku, tymczasem dane sprzedażowe jednoznacznie wskazują, że tą przyczyną jest nie tylko eksport, lecz także ograniczenie dostaw przez producentów. Dla przykładu podam kilka nazw leków powszechnie uważanych za eksportowane w największych ilościach. Nie są one dostępne na rynku, ponieważ konsekwentnie od czerech lat, od 2011 r. producenci zmniejszają ich dostawy na rynek, przy czym brak tu uzasadnienia, jeżeli chodzi o zmiany zachorowalności. Są to dane IMS Poland. Chodzi tu chociażby o Clexane. Odnotowano tu spadek sprzedaży o 14%, ograniczenie dostępności dla pacjentów o 9% oraz zmniejszenie eksportu o 21% - tak więc nie jest to przyczyna braku Clexane. W przypadku kolejnego środka przeciwastmatycznego nastąpił spadek sprzedaży o 77%, jego dostępność dla pacjentów ograniczono o 78%, a poziom eksportu obniżono o 72%. Jeżeli chodzi o Fragmin, odnotowano spadek sprzedaży o 43%, ograniczenie dostępności o 56% oraz zmniejszenie eksportu o 32%.

    Szanowni państwo, w związku z powyższym konieczne jest uregulowanie kwestii obowiązku producenta dotyczącego dostarczenia wystarczających ilości leków hurtowniom i aptekom na terenie całego kraju po to, by podmioty te mogły realizować ciążące na nich obowiązki w zakresie dostaw leków. To, że nie ma takich regulacji, oraz to, że doprowadzono do reglamentacji produktów, którą stosowały na dodatek wybrane hurtownie, stanowiło przyczynę braku leków w aptekach i powstanie odwróconego łańcucha dystrybucji, o czym już dziś rozmawialiśmy, na czym również koncentrowały się wypowiedzi moich przedmówców.

    Szanowni państwo, poza tym, niestety, musimy się liczyć z dużym ryzykiem w tym obszarze. Dotyczy to dzisiaj dwóch państw europejskich, gdzie Komisja Europejska zakwestionowała blokadę eksportu produktów farmaceutycznych. (Dzwonek) W zasadzie w jednym przypadku chodzi o Komisję Europejską, a w drugim - o bułgarski Sąd Konstytucyjny, który zakwestionował ich rozstrzygnięcia prawne. Tak że jest tu spore ryzyko.

    Jeszcze raz apeluję, zwracam się do pana ministra. Rzeczywiście, ten temat wraca. Od samego początku również byłem zwolennikiem tego, żeby w tym dokumencie, w tej ustawie uregulować kwestie dotyczące dostępności. Argumenty, które przytacza pan minister, które również przedstawiają posłowie koalicyjni, do mnie nie przemawiają, tym bardziej że w ekspertyzie Biura Analiz Sejmowych, tegoż gremium prawników, którzy służą pomocą przy rozstrzyganiu ważkich spraw, zawarto zupełnie inne podejście do tej kwestii. Dziękuję bardzo za uwagę.