17, 18, 19 i 20 punkt porządku dziennego:

  17. Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o leczeniu niepłodności (druk nr 3245).
  18. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów (druk nr 608).
  19. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o ochronie genomu ludzkiego i embrionu ludzkiego oraz zmianie niektórych innych ustaw (druk nr 1107).
  20. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o świadomym rodzicielstwie (druk nr 1122).

Poseł Jarosław Gowin:

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Fakt, że Polska jest ostatnim krajem w Europie, jedynym, w którym nie ma regulacji dotyczących sztucznego zapłodnienia, jest wielką kompromitacją i wielkim oskarżeniem także dla tej Izby. Jeżeli nie ma prawa, to znaczy, że wszystko wolno. W klinikach in vitro dzieją się rzeczy piękne, bo rodzą się dzieci, a narodzenie dziecka, niezależnie od metody poczęcia, jest zawsze cudem powstania nowego wszechświata, ale w klinikach in vitro dzieją się, a w każdym razie mogą się dziać - ale bądźmy szczerzy, prowokacje dziennikarskie udowodniły, że dzieją się - także rzeczy straszne, bo ludzkimi zarodkami handluje się, poddaje się je eksperymentom naukowym albo wylewa do zlewu. Z tego punktu widzenia można by sądzić, że rządowa propozycja, która, moim zdaniem na bardzo minimalnym poziomie, ale jednak jakoś wprowadza pewne ograniczenia, jakoś cywilizuje tę sferę, jaką jest sztuczne zapłodnienie, zasługuje na pochwałę. I rzeczywiście, byłbym pełen uznania dla Ministerstwa Zdrowia i dla rządu, gdyby przedłożył jakąś propozycję, niezależnie od jej zawartości merytorycznej, na początku kadencji, gdyby to zrobił dwa lata temu, gdyby to zrobił nawet rok temu. Zgłaszanie propozycji dotyczącej spraw tak ważnych, bo spraw, w sensie dosłownym, życia i śmierci, i równocześnie spraw tak skomplikowanych, zgłaszanie tego projektu teraz, w trakcie podwójnej kampanii wyborczej, nie jest niczym innym, jak zagrywką polityczną.

    Pan minister Arłukowicz potwierdził to zresztą swoim wystąpieniem. To nie było wystąpienie urzędnika państwowego, tylko wystąpienie przedstawiciela sztabu wyborczego jednego z kandydatów w wyborach prezydenckich.

    (Poseł Elżbieta Rafalska: Działacza partyjnego.)

    Pan minister wielokrotnie odwoływał się w swoim wystąpieniu do podziału na Polskę racjonalną i Polskę radykalną. Moim zdaniem to podział fałszywy, bo ja sam uważam się za człowieka radykalnie racjonalnego, ale jeżeli nawet jest Polska racjonalna i Polska radykalna, to jest jeszcze inna Polska, Polska cyniczna. I to cynizm był motywem tego, że ten projekt został (Oklaski) przedstawiony Wysokiej Izbie.

    Ktoś może powiedzieć: dobrze, ale przecież projekt rządowy rozwiązuje szereg problemów. Można te problemy rozwiązać inną drogą, można je rozwiązać, o czym wspomniał pan poseł Latos, poprzez ratyfikację konwencji bioetycznej. 18 lat mija od podpisania przez Polskę tego dokumentu, niekontrowersyjnego. Minęły też już dwa lata od momentu, kiedy wysiłkiem pani minister Kozłowskiej-Rajewicz oraz moim przygotowane zostały wszystkie dokumenty niezbędne do tego, żeby Polska ratyfikowała tę konwencję. Dlaczego rząd, dlaczego koalicja rządowa nie chce podjąć decyzji, która jest niekontrowersyjna? Wszyscy na tej sali akceptujemy postanowienia konwencji bioetycznej, ale rząd przedstawia propozycję, która musi podzielić i skłócić Polaków.

    Przechodzę do zawartości projektu. On jest dla mnie nie do przyjęcia z dwóch fundamentalnych powodów. Pierwszy to definicja zarodka. Zarodek traktowany jest w tym projekcie nie jako istota ludzka, tylko jako tkanka. To jest w sposób zasadniczy sprzeczne z polską konstytucją, konstytucją nakazującą ochronę ludzkiego życia od momentu poczęcia. To jest sprzeczne ze zdrowym rozsądkiem, bo jest tylko jeden niearbitralny moment, w którym można wyznaczyć początek ludzkiego życia, początek człowieka - to jest właśnie moment poczęcia, niezależnie od tego, czy ono się dokonuje metodą naturalną, czy metodą sztuczną. Wreszcie to jest sprzeczne także z przekonaniami tych, którzy uważają się za chrześcijan, jeżeli na tej sali są ludzie, dla których ta argumentacja jest ważna. Ale chcę podkreślić to bardzo mocno: projekt rządowy jest projektem sprzecznym z konstytucją.

    Jest i drugi powód, dla którego ten projekt zasługuje na odrzucenie - możliwość, dopuszczenie możliwości tworzenia tzw. zarodków nadliczbowych. Pan minister Arłukowicz jako zaletę projektu przedstawił to, że będzie można tych zarodków tworzyć tylko sześć. Nie chodzi o liczbę, tutaj chodzi o zasady. Zarodek nadliczbowy to jest istota ludzka, której przyznaje się wyłącznie warunkowe prawo do istnienia. Te zarodki będą rozmrożone i wykorzystane w procesie zapłodnienia in vitro pod warunkiem, że nie udadzą się wcześniejsze zabiegi. Otóż fundamentalną zasadą cywilizacji Zachodu, do której należymy, jest stwierdzenie - tutaj wyrażę to językiem Immanuela Kanta, filozofa, który, myślę, łączy różne strony tej sali - że istota ludzka nigdy nie może być traktowana jako środek, a zawsze ma być traktowana jako cel. Projekt rządowy traktuje istotę ludzką jako środek, jako narzędzie. Jest to sprzeczne z fundamentami naszej cywilizacji.

    Chcę też powiedzieć, że istnieją rozwiązania, i to w krajach, które pod względem medycznym stoją dużo wyżej niż Polska, dopuszczające zapłodnienie in vitro, ale pozwalające uniknąć tworzenia zarodków nadliczbowych. To są rozwiązania obowiązujące w takich krajach, jak np. Niemcy czy Szwajcaria. Takie rozwiązania zawarłem w projekcie ustawy, który przygotowałem jeszcze jako poseł Platformy Obywatelskiej. Mam nadzieję, że ten projekt też będzie przedmiotem debaty Wysokiej Izby.

    Chcę posłom Platformy powiedzieć, że ten projekt nie jest żadnym kompromisem. Nieprzypadkowo chwalą go pan poseł Joński czy pani poseł Szymiec-Raczyńska. Pani poseł Szymiec-Raczyńska składała swój projekt jeszcze jako posłanka Ruchu Palikota. To jest propozycja skrajnie lewicowa.

    Chcę powiedzieć, że ten projekt nie rozwiązuje żadnego istotnego problemu moralnego związanego z zapłodnieniem metodą in vitro, natomiast sankcjonuje wszystkie istniejące patologie. Dlatego klub Zjednoczonej Prawicy będzie głosował za odrzuceniem tego projektu. Dziękuję bardzo. (Oklaski)