12 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (druk nr 3187).

Poseł Monika Wielichowska:

    Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panowie Ministrowie! W imieniu sejmowej Komisji Infrastruktury mam zaszczyt przedstawić komisyjny projekt ustawy zawarty w druku nr 3187, który był rozpatrywany 13 stycznia br. na wniosek przewodniczącego komisji, a dotyczył podjęcia inicjatywy ustawodawczej w sprawie nowelizacji ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Projekt przewiduje zmiany w ustawie z dnia 13 listopada 2013 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.

    Projektowane zmiany polegają na zmianie organu odpowiedzialnego za podział środków z budżetu państwa przeznaczonych na dofinansowanie przebudowy, budowy lub remontów dróg powiatowych i gminnych z ministra właściwego ds. administracji publicznej na ministra właściwego ds. transportu oraz kontynuacji dotychczas obowiązującego mechanizmu wsparcia inwestycji na drogach powiatowych i gminnych. Zmiana organu prowadzącego program przebudowy dróg lokalnych wynika z kompetencji ministra właściwego ds. transportu w zakresie koordynacji działań dotyczących rozwoju sieci dróg lokalnych.

    Kontynuacja obecnego sposobu wsparcia dróg powiatowych i gminnych, tj. dotacji w zakresie przebudowy, budowy lub remontów dróg powiatowych i gminnych, zostanie przeprowadzona w postaci dotacji celowej w niezmienionym zakresie przedmiotowym. Ze względu na ograniczone możliwości finansowe jednostek samorządu terytorialnego nie jest możliwe zwiększenie ich wydatków na drogi samorządowe, zatem istnieje konieczność dalszego udzielania wsparcia z budżetu państwa.

    ˝Narodowy program przebudowy dróg lokalnych - etap II. Bezpieczeństwo - dostępność - rozwój˝, ustalony uchwałą Rady Ministrów z dnia 6 września 2011 r., jak wiemy, obowiązuje w latach 2012-2015. A zatem konieczna jest kontynuacja mechanizmu zapewnienia dofinansowania inwestycji na drogach powiatowych i gminnych z budżetu państwa po roku 2015, kiedy przestanie obowiązywać ˝Narodowy program przebudowy dróg lokalnych - etap II. Bezpieczeństwo - dostępność - rozwój˝. Jednakże nowy program wsparcia inwestycji w zakresie dróg lokalnych będzie w dużej części opierał się na już istniejących rozwiązaniach wypracowanych w ramach ˝Narodowego programu przebudowy dróg lokalnych˝. Głównym założeniem projektowanej ustawy jest rozwiązanie problemu niezadowalającego standardu dróg publicznych powiatowych i gminnych, które zostały wskazane w informacji NIK z marca 2014 r. jako najbardziej niedoinwestowane zadania, a które służą sprawnemu przemieszczaniu się mieszkańców w swoich rejonach. Taka sytuacja stanowi istotną barierę rozwoju obniżającą aktywność gospodarczą, inwestycyjną oraz konkurencyjność regionów i ośrodków gospodarczych, ponadto utrudnia dostęp do regionalnych i lokalnych centrów rozwoju, jak również komunikację między tymi ośrodkami a ich otoczeniem, przyczyniając się do pogłębienia terytorialnego zróżnicowania aktywności gospodarczej.

    Dlatego też konieczna jest kontynuacja programu wieloletniego dofinansowania infrastruktury dróg lokalnych, tj. ˝Narodowego programu przebudowy dróg lokalnych˝, ukierunkowanego na poprawę jakości życia społeczności lokalnych oraz zwiększenie efektywności instytucji publicznych dzięki intensyfikacji rozwoju bezpiecznej, spójnej, funkcjonalnej, efektywnej infrastruktury drogowej. Realizacja celu nastąpi poprzez dalszy rozwój infrastruktury drogowej jako wsparcie działań samorządu powiatowego i gminnego na rzecz budowy dróg lokalnych o kluczowym znaczeniu dla zapewnienia zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego wspólnot samorządowych.

    Projekt nie zmienia dotychczasowej zasady dofinansowania z budżetu państwa przebudowy, budowy lub remontów dróg publicznych powiatowych i gminnych. Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych przez pojęcie ˝budowa drogi˝, stosownie do art. 4 pkt 17, należy rozumieć wykonywanie połączenia drogowego między określonymi miejscami lub miejscowościami, a także jego odbudowę i rozbudowę, natomiast przez pojęcie ˝przebudowa drogi˝, stosownie do art. 4 pkt 18, należy rozumieć wykonywanie robót, w wyniku których następuje podwyższenie parametrów technicznych i eksploatacyjnych istniejącej drogi, niewymagających zmiany granic pasa drogowego. Przez pojęcie ˝remont drogi˝, stosownie do art. 4 pkt 19 ustawy o drogach publicznych, należy rozumieć wykonywanie robót przywracających pierwotny stan drogi, także przy użyciu wyrobów budowlanych innych niż użyte w stanie pierwotnym.

    Pozostałe kwestie, dotyczące składania wniosków, oceny wniosków, organów właściwych do oceny wniosków o dofinansowanie, udziału własnego jednostki samorządu terytorialnego, rozliczeń dotacji, regulowane są w rozporządzeniu Rady Ministrów wydanym na podstawie art. 42 ust. 10 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego oraz w nowej uchwale Rady Ministrów w sprawie ustanowienia nowego programu dotyczącego budowy i przebudowy dróg lokalnych. Przepisy przejściowe projektu przewidują, że środki na rok 2015 będą dzielone przez ministra właściwego ds. administracji publicznej, który również dokona rozliczenia i oceny działania ˝Narodowego programu przebudowy dróg lokalnych - etap II. Bezpieczeństwo - dostępność - rozwój˝ w latach 2012-2015. W roku wejścia w życie przepisów, tj. w roku 2015, uchwała Rady Ministrów w sprawie ˝Narodowego programu przebudowy dróg lokalnych˝ przewiduje wsparcie dla jednostek samorządu terytorialnego w wysokości 1 mld zł, natomiast kwota w latach następnych będzie ustalana w wyniku uchwały Rady Ministrów w sprawie programu dotyczącego dróg lokalnych. Rozwiązania zawarte w projekcie nie są sprzeczne z prawem Unii Europejskiej.

    To tyle, Wysoka Izbo, uzasadnienia projektu ustawy. Jeśli chodzi o prace w samej komisji, to projekt przedstawił przewodniczący Komisji Infrastruktury, który we wprowadzeniu do procedowania zaznaczył, że choć byt ˝Narodowego programu przebudowy dróg lokalnych˝ kończy się w 2015 r., to nadal jest potrzeba jego kontynuowania, lecz nie przez ministra właściwego do spraw administracji publicznej, tylko przez ministra infrastruktury i rozwoju, dlatego że minister ten odpowiada za całą sieć drogową w Polsce. W clou uzasadnienia pojawia się także wielkość środków na ten cel na poziomie 1 mld zł oraz informacja, że wysokość wsparcia na każdy następny rok ustalana będzie przez Radę Ministrów.

    W trakcie prac komisji pojawiło się kilka pytań, m.in. pytanie, dlaczego 7 lat wcześniej podjęta została decyzja o skierowaniu podziału środków do ministra spraw wewnętrznych i administracji oraz czy projekt ustawy w art. 2 zmienia merytoryczny sens dotychczasowej ustawy. Minister Rynasiewicz w odpowiedzi zwrócił uwagę na czas, w którym wtedy był resort infrastruktury, na potężne zadania, które dotyczyły ustaw środowiskowych, specustawy drogowej czy ustaw, które dotyczyły wdrażania czy uruchamiania ˝Programu budowy dróg krajowych na lata 2007-2013˝. Zwrócił także uwagę, że obecnie resort infrastruktury jest w stanie odpowiedzialnie zarządzać programem oraz przygotowywać wieloletni program, do którego musi mieć delegację ustawową, której w tej chwili nie posiada.

    Minister zaznaczył również, że jest zgoda rządu na tę zmianę, ponieważ to resort infrastruktury ma tworzyć spójną sieć drogową, ale także spinać wszystkie drogi, i to bez względu na to, kto jest zarządcą danej drogi, czyli wszystkich dróg samorządowych, aby tworzyły jedną całość, aby zarządzanie spójną siecią drogową w Polsce było w jednych rękach. To rozwiązanie uporządkuje pewien system zarządzania i odpowiedzialności. W odpowiedzi na pytanie dotyczące art. 2 minister zaznaczył, że artykuł ten nie zmienia merytoryki, tylko określa ministra odpowiedzialnego za rozliczenie programu, który kończy się w 2015 r.

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu sejmowej Komisji Infrastruktury wnoszę o dalsze procedowanie nad niniejszym projektem. (Oklaski)