10 punkt porządku dziennego:

Poseł Andrzej Lewandowski:

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panowie Ministrowie! W imieniu Klubu Poselskiego Twój Ruch pragnę przedstawić oświadczenie klubu w sprawie informacji Rady Ministrów dotyczącej pogarszającej się sytuacji w polskim rolnictwie.

    Z treści informacji przedłożonej przez Radę Ministrów wynika, że sytuacja w polskim rolnictwie jest dobra mimo zauważalnego spadku dochodów rolników w 2014 r. W informacji podkreślono w szczególności, że szacunki Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Państwowego Instytutu Badawczego wskazują na zmniejszenie nominalne o 4% wartości produkcji sektora rolnego w roku 2014 w porównaniu z rokiem 2013. Zmniejszenie wartości produkcji w porównaniu z rokiem poprzednim jest wynikiem przede wszystkim zmniejszenia wartości produkcji roślinnej z uwagi na duże spadki cen. Według wstępnych szacunków Komisji Europejskiej z grudnia 2014 r. dochód rolniczy w Polsce w przeliczeniu na pracującego w ujęciu realnym zmniejszył się w 2014 r. o 5,7% w stosunku do roku 2013. Na spadek dochodów rolniczych w Unii Europejskiej, w tym i w Polsce, kluczowy wpływ miały spadki cen niemal wszystkich grup produktów. Średnie ceny produktów roślinnych w Unii Europejskiej w 2014 r. w porównaniu do 2013 r. spadły o ok. 9,5%, a produkcji zwierzęcej - o ok. 2,8%. Spadki cen związane są głównie z embargiem nałożonym przez Federację Rosyjską, wzrostem produkcji oraz dekoniunkturą na globalnych rynkach.

    W dalszej części informacji podkreślono, że w roku 2013 dochody gospodarstw domowych rolników były wciąż niższe w porównaniu z dochodami pozostałych grup społeczno-ekonomicznych gospodarstw domowych, z wyjątkiem gospodarstw robotników i rencistów. Należy zauważyć, że Rada Ministrów dostrzega pogorszenie sytuacji dochodowej w polskim rolnictwie, z drugiej strony jednak należy podkreślić, że działania rządu w tym zakresie są nieskoordynowane i nie przynoszą spodziewanych rezultatów.

    Analiza informacji Rady Ministrów, pomimo jej szczegółowości, stawia pod znakiem zapytania zdolność rządu, w tym w szczególności ministra rolnictwa, do prowadzenia merytorycznego dialogu społecznego z rolnikami oraz organizacjami zrzeszającymi rolników. Dokonując analizy informacji Rady Ministrów, warto zwrócić uwagę na badania, jakie w zakresie koniunktury w gospodarstwach rolnych w II półroczu 2014 r. przeprowadził Główny Urząd Statystyczny. W opracowaniu z dnia 27 lutego 2015 r. sporządzonym przez GUS po przeprowadzeniu w grudniu 2014 r. ankiety wśród gospodarstw rolnych, w tym indywidualnych gospodarstw rolnych, podkreślono, że w ocenie rolników zmiany koniunktury, jakie miały miejsce w II półroczu 2014 r., w tym grudniowa koniunktura w użytkowanych przez nich gospodarstwach rolnych, kształtowały się niekorzystnie. Pesymistyczne były również prognozy dotyczące zmian w I półroczu 2015 r. Należy zauważyć, że tak negatywnych opinii rolników nie odnotowano od czerwca 2012 r. W dalszej części opracowania Głównego Urzędu Statystycznego podkreślono, że użytkownicy, którzy sygnalizowali zmiany wielkości sprzedaży wytworzonych produktów rolnych, częściej oceniali je jako niekorzystne ze względu na zmniejszenie sprzedaży. Saldo odpowiedzi dla ogółu gospodarstw prowadzących sprzedaż produktów zwierzęcych wyniosło minus 5,8 punktów procentowych, a dla gospodarstw prowadzących produkcję roślinną - minus 3,6 punktów procentowych. W porównaniu do wyników z poprzednich edycji badania rolnicy w II półroczu 2014 r. bardziej pesymistycznie ocenili zarówno ogólną sytuację prowadzonych przez siebie gospodarstw rolnych, jak również opłacalność produkcji rolniczej i zapotrzebowanie na produkty rolne wytwarzane w badanych gospodarstwach rolnych. Rolnicy negatywnie ocenili również bieżącą - grudzień 2014 r. - opłacalność produkcji rolniczej. Saldo odpowiedzi zdecydowanie pogorszyło się i wynosiło minus 24,3 punktów procentowych wobec minus 4,4 punktów procentowych w czerwcu 2014 r. Tylko 11% respondentów stwierdziło, że prowadzenie produkcji rolniczej jest opłacalne. Nadal pogłębiały się negatywne opinie dotyczące opłacalności produkcji świń. Przewaga opinii negatywnych nad pozytywnymi wynosiła minus 38,7 punktów procentowych. Pesymistyczni w swoich ocenach byli również rolnicy prowadzący uprawy ziemniaków oraz drzew i krzewów owocowych. W grudniu 2014 r. prognozy dotyczące zarówno ogólnej sytuacji gospodarstw rolnych, opłacalności produkcji, jak i popytu na wytwarzane produkty rolne były niekorzystne.

    W porównaniu do poprzednich edycji przeprowadzonego badania odnotowano pogorszenie się nastrojów rolników. Najwięcej pesymizmu wykazali producenci owoców, warzyw gruntowych oraz hodowcy świń i bydła z przeznaczeniem na produkcję mleka. Najmniej pesymistyczne opinie wyrażali rolnicy prowadzący gospodarstwa ukierunkowane na produkcję roślinną. Badania przeprowadzone przez Główny Urząd Statystyczny należy uznać za miarodajną ocenę pogarszającej się sytuacji produkcji rolnej oraz w dochodach gospodarstw rolnych dokonaną przez rolników.

    W ocenie Klubu Poselskiego Twój Ruch działania rządu w zakresie poprawy sytuacji w polskim rolnictwie powinny być nastawione na obronę polskich producentów żywności i ich interesów poprzez wykorzystanie istniejących instytucjonalnych mechanizmów gospodarczych, których celem jest uczynienie z produkcji żywności strategicznej sfery życia gospodarczego, w tym w szczególności przez uruchomienie skupu trzody chlewnej na potrzeby Agencji Rezerw Materiałowych w celu stabilizacji cen, zwiększenie przyznanego limitu litrów tzw. paliwa rolniczego na hektar, szczególnie w gospodarstwach prowadzących produkcję zwierzęcą, szybkie wprowadzenie instrumentów umożliwiających przesunięcie spłat kredytów udzielanych przez banki z dopłatą Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz kredytów uzupełniających zaciągniętych na realizację projektów finansowanych ze środków unijnych, zintensyfikowanie funkcji kontrolnych inspektoratu ochrony roślin i nasiennictwa w zakresie jakości ziarna sprzedawanego do Polski.

    Wyrazem pogarszającej się sytuacji w polskim rolnictwie były ostatnie protesty rolników, które pokazały bezsilność rządu w zakresie umiejętnego prowadzenia dialogu społecznego. Mając na uwadze brak jednolitej strategii działania rządu w zakresie poprawy sytuacji w polskim rolnictwie, brak efektywnych działań ministra rolnictwa w zakresie zdynamizowania eksportu oraz poprawy opłacalności produkcji rolnej, Klub Poselski Twój Ruch negatywnie ocenia działania rządu w sektorze rolnictwa oraz będzie głosował za odrzuceniem informacji Rady Ministrów. Dziękuję. (Oklaski)