Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! 19 stycznia 2013 r. weszły w życie przepisy ustawy o kierujących pojazdami. Głównym celem wprowadzenia nowych rozwiązań jest poprawa bezpieczeństwa w ruchu drogowym poprzez podniesienie kwalifikacji kierowców oraz położenie nacisku na poprawę jakości szkolenia kandydatów na kierowców. Jednakże w zakresie dotyczącym szkolenia z jazdy oraz przeprowadzonej części praktycznej egzaminu państwowego na prawo jazdy dla osób niepełnosprawnych przepisy stwarzają wręcz zagrożenie w ruchu drogowym. Takie niebezpieczeństwo jest wynikiem braku odpowiedniego przystosowania samochodu dla osoby niepełnosprawnej do szkolenia i egzaminowania. Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami samochód używany do szkolenia lub egzaminowania osoby niepełnosprawnej nie musi mieć żadnego wyposażenia dodatkowego wymaganego dla osób pełnosprawnych. Wystarczy, że samochód seryjnie wyprodukowany jest przystosowany do rodzaju schorzenia zdającego, nie musi mieć nawet hamulca czy dodatkowego lusterka dla instruktora lub egzaminatora. Egzaminator i instruktor w sytuacji bezpośredniego zagrożenia nie mają możliwości np. zatrzymania samochodu. Czy zatem istnieje możliwość dostosowania przepisów pod kątem zamontowania w takich pojazdach przynajmniej dodatkowego pedału hamulca po prawej stronie? Dziękuję.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowny Panie Pośle! Należy stwierdzić, że przepisy ustawy o kierujących pojazdami, które regulują sprawę uzyskania uprawnienia do kierowania pojazdami przez osoby niepełnosprawne, zostały stworzone w celu ułatwienia uzyskania takiego uprawnienia. W trakcie tworzenia przepisów tejże ustawy, przyjmowania tego projektu posłowie i rząd na wszystkich etapach prac starali się, aby proces uzyskiwania uprawnienia przez osobę niepełnosprawną był właściwie opisany.
Przepisy ustawy przewidują prawną możliwość uzyskania uprawnienia do kierowania pojazdami nie tylko przez osoby w pełni zdrowe, lecz również przez osoby niepełnosprawne. Warunkiem przystąpienia do egzaminu związanego z uzyskaniem tego uprawnienia jest posiadanie orzeczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem. W przypadku osób niepełnosprawnych pod względem fizycznym w orzeczeniu lekarskim wpisywany jest dodatkowo określony kod, który wskazuje na konieczność odpowiedniego dostosowania pojazdu osoby niepełnosprawnej. Jest to wprawdzie pewna uciążliwość dla osób niepełnosprawnych, jednakże po dokonaniu czynności wymaganych w związku z tym kodem osoba ta będzie mogła kierować czy kieruje pojazdem podobnie czy tak jak osoba w pełni zdrowa.
Szkolenie osób niepełnosprawnych pod względem fizycznym odbywa się na pojeździe odpowiednio przystosowanym do rodzaju niepełnosprawności. Taki pojazd musi wprawdzie odpowiadać wymaganiom określonym dla danej kategorii prawa jazdy oraz być oznakowany kwadratową tablicą barwy niebieskiej z białą literą L, jednakże nie musi być on wyposażony w taki sposób jak pojazd wykorzystywany do szkolenia osoby w pełni zdrowej. Pojazd przeznaczony do szkolenia osoby niepełnosprawnej pod względem fizycznym jest zwolniony m.in. z konieczności posiadania dodatkowego wyposażenia w postaci dodatkowego lusterka zewnętrznego, dodatkowego lusterka wewnętrznego, ogrzewanej tylnej szyby, apteczki doraźnej pomocy, ogumienia, koła zapasowego.
Pojazd przeznaczony do szkolenia osoby niepełnosprawnej pod względem fizycznym jest również zwolniony z konieczności posiadania dodatkowego pedału hamulca roboczego, który umożliwia przejęcie sterowania układem hamulcowym. Ze środowiska instruktorów nie docierają do ministerstwa informacje dotyczące podwyższonego zagrożenia dla BRD w związku ze szkoleniem osób niepełnosprawnych. Osoby niepełnosprawne pod względem fizycznym zdają egzamin państwowy na prawo jazdy własnym pojazdem. Egzamin na prawo jazdy składany przez osoby niepełnosprawne pod względem fizycznym odbywa się podobnie jak szkolenie na pojeździe odpowiednio przystosowanym do rodzaju niepełnosprawności. Taki pojazd musi wprawdzie odpowiadać wymaganiom określonym dla danej kategorii prawa jazdy oraz być oznakowany kwadratową tablicą barwy niebieskiej z białą literką L, jednakże jest on zwolniony z innego wyposażenia, takiego, z jakiego jest zwolniony pojazd wykorzystywany do szkolenia osoby niepełnosprawnej pod względem fizycznym. W szczególności jest zwolniony z posiadania dodatkowego pedału hamulca, który umożliwia przejęcie sterowania układem hamulcowym. Dodatkowa opłata za część praktyczną egzaminu państwowego na prawo jazdy przeprowadzonego dla osób niepełnosprawnych jest mniejsza o 50%, a pojazd wykorzystywany w tym egzaminie nie musi być wyposażony w urządzenia techniczne służące do zapisu obrazu i dźwięku. Mówimy tutaj o uprawnieniu, prawie jazdy kategorii B.
Należy również wskazać, że pytania związane z egzaminem państwowym na prawo jazdy, które zostaną opublikowane na stronie resortu, będą tłumaczone na język migowy. Z informacji, jakie przekazują instruktorzy nauki jazdy, wynika, że świadomość tego, że trzeba jak najlepiej zapoznać się z przepisami teoretycznymi czy też z praktyczną umiejętnością jazdy, wśród osób niepełnosprawnych jest dużo większa niż w przypadku osób pełnosprawnych.
Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, że umożliwienie uzyskania uprawnienia do kierowania pojazdami zwiększa aktywność społeczną osób niepełnosprawnych. Obowiązujące przepisy usuwają kolejne bariery związane z uzyskaniem uprawnienia do kierowania pojazdami przez osoby niepełnosprawne pod względem fizycznym. Zwalniają osoby niepełnosprawne np. z konieczności szkolenia i egzaminowania na pojazdach spełniających dodatkowe wymagania, w szczególności wyposażonych w dodatkowy pedał hamulca roboczego, który umożliwia przejęcie sterowania układem hamulcowym, m.in. po to, aby nie narażać na dodatkowe obciążenia finansowe.
Przedmiotowe rozwiązania wynikają z faktu, że dotyczą niewielkiej liczby osób. Osoby te często są niezamożne i potrzebują pojazdu w swojej aktywności zawodowej. Ze względu na ten fakt, jak również ze względu na swoje problemy otrzymują pojazdy lub dofinansowanie na zakup pojazdów przystosowanych do swojej niepełnosprawności. Chcieliśmy również wskazać, że nałożenie obowiązku wyposażenia pojazdu w dodatkowe elementy (Dzwonek) skutkowałoby dodatkowym obciążeniem osób niepełnosprawnych, mogłoby to nawet uniemożliwić uzyskanie uprawnienia do kierowania pojazdami. Dlatego też te działania, które są podejmowane w tym obszarze, mają na celu z jednej strony stworzenie warunków umożliwiających uzyskanie uprawnienia do kierowania pojazdami, a z drugiej strony przyjęcie scenariusza, który nie powoduje dodatkowego obciążenia tychże osób ponad miarę. Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Jednak zmiana przepisów z 19 stycznia 2013 r. w ocenie egzaminatorów również stwarza pewne trudności, przede wszystkim w zakresie egzaminowania osób niepełnosprawnych. Jedną z takich skomplikowanych czynności jest część praktyczna egzaminu państwowego na prawo jazdy, w zakresie m.in. sprawdzenia właściwego poziomu płynów eksploatacyjnych oraz prawidłowego funkcjonowania świateł. Obecnie osoby niepełnosprawne z ograniczeniami ruchowymi czy poruszające się na wózku inwalidzkim muszą tak samo wykonać te zadania jak osoby w pełni sprawne. W praktyce wygląda to tak, że egzaminator lub opiekun wyjmuje osobę niepełnosprawną z samochodu, aby mogła wykonać ww. czynności. Czy zatem istnieje możliwość, aby w takich przypadkach, w których w orzeczeniu lekarskim osoby widnieje, że pojazdy mają być przystosowane do ograniczających możliwości ruchowe schorzeń dolnych kończyn, osoba taka, siedząc w pojeździe, po prostu opisała, jak się wykonuje takie czynności, a odpowiedni zbiornik z płynem (Dzwonek) eksploatacyjnym czy też światła wskazała na schemacie, nie wysiadając z samochodu? Dziękuję.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowny panie pośle, w czerwcu 2013 r. została przyjęta nowelizacja ustawy o kierujących pojazdami, która zawiera delegację dla ministra infrastruktury do wydania rozporządzenia w sprawie egzaminowania osób na prawo jazdy, w tym również osób niepełnosprawnych. Taka zmiana w tej chwili jest przygotowywana w resorcie infrastruktury i uwzględnia ona również te sugestie, które przekazał pan poseł dzisiaj w pytaniu dodatkowym. Dziękuję bardzo.
Posiedzenie Sejmu RP nr 88 Pytania w sprawach bieżących Posłowie Robert Jagła i Marek Łapiński - PO w sprawie egzaminu państwowego na prawo jazdy