7 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie senackiego projektu ustawy zmieniającej ustawę Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia oraz ustawę o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (druk nr 3103).

Poseł Stanisława Prządka:

    Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Przypadł mi w udziale zaszczyt przedstawienia stanowiska Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy Demokratycznej wobec senackiego projektu ustawy zmieniającej ustawę Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia oraz ustawę o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (druk nr 3103)

    Inicjatywa Senatu w tym przypadku związana jest z treścią wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 czerwca 2014 r. stwierdzającego nieważność z konstytucją art. 4 i art. 38 § 1 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. Obowiązujące aktualnie przepisy art. 4 i art. 38 § 1 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia pomijają bowiem prawo osoby, w wypadku której istnieje uzasadniona podstawa do złożenia do sądu wniosku o ukaranie, do korzystania z obrońcy na etapie czynności wyjaśniających, czyli tych czynności, które zwykle prowadzi Policja lub inne organy mające prawo składania wniosków o ukaranie za wykroczenia, np. Państwowa Inspekcja Sanitarna. Na tym etapie postępowania nie można też ustanawiać w świetle obowiązujących przepisów obrońcy dla osoby, która miała postawiony zarzut popełnienia wykroczenia i która staje się później obwinioną w postępowaniu sądowym. Ponadto ta osoba, jak i jej ewentualny obrońca nie mogą korzystać z prawa do zapoznania się z aktami. Taką możliwość w świetle obecnych przepisów uzyskują dopiero wtedy, gdy do sądu wpłynie wniosek o ukaranie tej osoby.

    Krótkie, 5-minutowe wystąpienie nie wystarczy na szczegółowe odniesienie się do uzasadnienia wyroku Trybunału Konstytucyjnego, uczynił to zresztą bardzo precyzyjnie pan senator. Podkreślenia jednak wymaga fakt, że trybunał uznał, że zostały naruszone trzy podstawowe wzorce konstytucyjne, czyli określony w art. 2 konstytucji, mówiącym o zasadzie demokratycznego państwa prawa, i w art. 31 § 3, mówiącym o zasadzie proporcjonalności, tj. ograniczeniu w zakresie korzystania z praw i wolności obywatelskich, w sytuacji gdy te prawa mogą być ograniczone, ale w demokratycznym państwie prawnym możliwe jest to tylko wtedy, gdy jest to konieczne dla zapewnienia jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej albo wolności i praw innych osób, i oczywiście wzorzec konstytucyjny określony w art. 42 ust. 2, który mówi o prawie do obrony,

    Senacki projekt ustawy wprowadza stosowne zmiany w art. 4 i w art. 38 § 1 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. W art. 4 § 2 pojawia się zapis mówiący, że osobie, która jest podejrzana o popełnienie wykroczenia, w stosunku do której zostały podjęte czynności wyjaśniające, przysługuje prawo do ustanowienia obrońcy i że jednocześnie organ, który prowadzi takie postępowanie, jest zobowiązany taką osobę o tym pouczyć. A w art. 38 § 1 wprowadzono zmiany polegające na tym, że osoby, przeciwko którym toczy się postępowanie wyjaśniające, mają prawo do ustanowienia obrońcy, zarówno one, jak i obrońcy mają prawo do korzystania z akt, a organ, który prowadzi postępowanie, powinien te dokumenty udostępnić. (Dzwonek) W przypadku odmowy na taką przysługuje zażalenie do sądu.

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Klub Poselski Sojusz Lewicy Demokratycznej uznaje inicjatywę zgłoszoną przez Senat za ważną i potrzebną i popiera proponowane zmiany, które przede wszystkim umożliwią pełną realizację prawa do obrony osobie podejrzanej w sprawach o wykroczenia jeszcze przed sporządzeniem wniosku o ukaranie przez wprowadzenie obowiązku odpowiedniego pouczenia o przysługujących jej prawach, możliwości ustanowienia obrońcy lub ubiegania się o obrońcę z urzędu, a także zapewnienie dostępu do akt tej osobie i obrońcy i możliwości złożenia zażalenia na ewentualną odmowę udostępnienia tych akt.

    Dlatego Klub Poselski Sojusz Lewicy Demokratycznej wnosi o skierowanie projektu do dalszych prac legislacyjnych. Dziękuję bardzo.