Poseł Maria Nowak:

    Dziękuję.

    Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! 21 lutego na całym świecie obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego, ustanowiony przez UNESCO niemal 16 lat temu. Na wybór tej daty miały wpływ wydarzenia w odległym Bangladeszu, gdzie w 1952 r. 5 studentów zginęło podczas demonstracji, podczas której domagano się nadania językowi bengalskiemu statusu języka urzędowego. Dziś nadal połowa z 6 tys. języków świata jest zagrożona zanikiem w ciągu najbliższych kilkudziesięciu lat. Szacuje się, że polski jest językiem ojczystym dla ok. 45 mln ludzi, a w różnym stopniu zna go ok. 50 mln ludzi na świecie. To nie znaczy, że nasz język ma się bardzo dobrze. Stała troska o język polski jest jednym z podstawowych i patriotycznych obowiązków Polaków.

    Trzy lata temu w Polsce zainaugurowana została kampania społeczna pod nazwą ˝Ojczysty - dodaj do ulubionych˝, zorganizowana przez Narodowe Centrum Kultury i Radę Języka Polskiego, mająca na celu podnoszenie świadomości językowej oraz kształtowanie poczucia odpowiedzialności za polszczyznę. Dokładnie 2 lata temu ruszyła inna kampania społeczna pod hasłem ˝Język polski jest ą-ę˝. Tutaj celem jest obrona znaków diakrytycznych, tak charakterystycznych dla polskich liter, jak ą, ę, ź, ż, których obecność w naszym języku zagrożona jest wpływem powszechnego stosowania nazewnictwa angielskiego i wszechobecności porozumiewania się za pomocą SMS-ów.

    W tym roku 21 lutego w Teatrze Polskim w Warszawie odbędzie się Gala Języka Ojczystego, podczas której po raz czwarty zostanie wręczony medal ˝Zasłużony dla Polszczyzny˝. Wydarzenia centralne i ogólnopolskie związane z troską o język ojczysty nie przynosiłyby efektów, gdyby nie spotykały się ze zrozumieniem w naszych szkołach. Z przyjemnością mogę powiedzieć, że na Śląsku funkcjonują placówki, które od lat wykazują się szczególną dbałością o kondycję języka ojczystego. Wspomnę tu tylko chociażby o Zespole Szkół nr 1 w Tychach, w którym od 9 lat organizowane jest święto pod nazwą ˝Karnawał języka polskiego˝. W tym roku miało wyjątkowy charakter, bo powiązane zostało z rocznicą śmierci Kamila Baczyńskiego. Uczniowie przyszli ubrani w stroje z okresu II wojny światowej, w mundurkach harcerskich z biało-czerwonymi opaskami na ramionach. Odbyły się wykłady profesorów Uniwersytetu Śląskiego, przedstawienia teatralne, dyskusje, działała kawiarenka literacka, osoby publiczne, znane w Tychach, czytały wiersze Baczyńskiego.

    Chcę zwrócić uwagę na jeszcze jedną specyfikę mojego regionu, tj. Górnego Śląska, który charakteryzuje się m.in. tym, że od kilku lat Ślązacy uznają dzień 21 lutego za święto śląskiej godki. Wyznajemy zasadę, że nie ma gańba godać po śląsku, nie wstydzimy się śląskiej mowy. Dziś zdecydowana większość mieszkańców Górnego Śląska sprawnie posługuje się językiem polskim, jak również godką śląską. Powstało wiele organizacji i stowarzyszeń kultywujących śląską mowę. Śląska godka jest obecna w przestrzeni internetowej i w szkołach. Organizowane są konkursy recytatorskie i krasomówcze po śląsku. Chcemy ocalić śląską godkę od zapomnienia i przekazać następnemu pokoleniu.

    Zakończę cytatem autorstwa ks. Konstantego Damrota, śląskiego pisarza, poety i działacza: ˝Skoro się wstydzisz swoich przodków gwary, wnet się zawstydzisz i wyprzesz ich wiary˝. Oby te słowa nigdy się nie ziściły. Dziękuję bardzo. (Oklaski)