5 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o rządowym projekcie ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (druki nr 3130 i 3146).

Poseł Cezary Olejniczak:

    Dziękuję bardzo.

    Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy Demokratycznej wspólnie z posłem Romualdem Ajchlerem przedstawić stanowisko wobec sprawozdania komisji rolnictwa o projekcie ustawy o Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.

    Dużo tu już zostało powiedziane. Faktem jest, że polska wieś zmienia się po wejściu do Unii Europejskiej, choć oczywiście nie w takim tempie, jakiego byśmy sobie życzyli, szczególnie w ostatnich 7 latach, można powiedzieć, niektóre sprawy budzą wątpliwości.

    Pan minister Kalemba powiedział, że wszystko jest pięknie, ładnie, ale w dokumencie rządowym przygotowanym przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi wygląda to tak, przywołam tylko kilka spraw. Otóż poważnym problemem na wsi pozostaje niewydolność systemu energetycznego - nie chcę dalej tego odczytywać - także infrastruktura sanitarna na wsi nie zapewnia odpowiedniej jakości życia mieszkańcom polskiej wsi. Na obszarach wiejskich notuje się dochody dużo niższe niż w miastach, w latach 2002-2012 średniomiesięczny dochód na 1 osobę był na poziomie 70% dochodów uzyskiwanych w miastach. Jedną z najpoważniejszych barier rozwoju obszarów wiejskich stanowi słabo rozwinięta infrastruktura techniczna, nie wspominając o oświacie, o posterunkach, o bezpieczeństwie, o których wspominał już poseł Ardanowski. Czyli nie jest tak słodko na polskiej wsi. Do tego ostatnie miesiące po wprowadzeniu przez Rosję embarga pokazują, że dochodowość jest jeszcze niższa niż wynika to z dokumentów opracowanych do 2013 r., szczególnie od sierpnia ubiegłego roku do dziś poziom dochodów na polskiej wsi diametralnie się zmienił.

    Mamy obawy, że wielu rolników mimo PROW, mimo środków, o których tu wspominano, nie będzie stać na to, żeby skorzystać z tychże środków, szczególnie na modernizację gospodarstw rolnych. Mało tego, banki, także banki spółdzielcze, do finansowania inwestycji w rolnictwie podchodzą już z dużą ostrożnością. Dobrze, że są jeszcze banki spółdzielcze i działają w tym obszarze, bo one tak naprawdę znają sytuację swoich udziałowców, czytaj: rolników.

    Co do sprzedaży bezpośredniej, co do tego, że do tej pory jej nie ma, co do rolnictwa ekologicznego powiem, że to jest szansa dla polskiej wsi, dla tych małych gospodarstw położonych w różnych miejscach, ale przede wszystkim w województwach południowych: podkarpackim, małopolskim. Zgodzę się z posłem Ardanowskim, że trzeba tworzyć polityki regionalne, że urzędy marszałkowskie, a w większości rządzi koalicja taka jak rządowa, PO-PSL, powinny stworzyć wojewódzkie polityki rolne, polityki regionalne, bo każde województwo jest inne, a jeszcze wewnątrz województw są różne obszary, na których różnie się ta gospodarka rozwija.

    Co mnie niepokoi, to zalesianie, o którym się tu w pewien sposób wspomina. Program na pewno będzie mniej atrakcyjny, bo premia pielęgnacyjna została ograniczona z 15 lat do 12 lat. Zgodzę się tu z panem ministrem Kalembą, że również minister środowiska w pewien sposób powinien partycypować we wdrażaniu tego programu.

    Inwestycje kulturalne na wsi i na obszarach wiejskich, kulturalne, sportowe, rekreacyjne. W tym projekcie nadal jest wpisane, że tylko gminy, związki gmin lub instytucje podległe jednostce samorządu terytorialnego mogą korzystać z tych środków. A co z innymi organizacjami pozarządowymi, takimi jak stowarzyszenia, ochotnicze straże pożarne, koła gospodyń wiejskich, związki wyznaniowe? U nas jest wyznanie rzymskokatolickie, dominuje katolicyzm. Z tego powodu te organizacje tak naprawdę nie będą mogły korzystać z tego programu.

    Pewną protezą są lokalne grupy działania, o których też tu sporo powiedziano. Dobrze, że one działają, dobrze, że funkcjonują. Środki w większości dzielą dobrze, ale w minionej perspektywie trochę tych środków przeznaczono nie na rozwój, nie na coś, co by pozostało, ale zostały one przejedzone. Mam nadzieję że w nowym PROW, w PROW na lata 2014-2020, wspólnie dopilnujemy, żeby szczególnie w okresach przedwyborczych tego typu imprez było mniej, a środki szły na to, żeby stworzyć lepsze warunki życia mieszkańców nie tylko w pracy, ale również po pracy, czy to w domu kultury, czy w innych instytucjach, których na obszarach wiejskich według tego dokumentu jest znacząco za mało.

    Jeśli chodzi o odnawialne źródła energii, o których wcześniej wspominałem, to brakuje tu tego zapisu. Jednoznacznie zatem widać, że nie będzie można z tego korzystać na budowę przydomowych solarów czy innych urządzeń, z których można by produkować energię na własne potrzeby, a nadwyżki sprzedawać do sieci. Odnawialne źródła energii to też jest szansa dla polskiej wsi, bo wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych możliwe jest przede wszystkim na terenach wiejskich, a na terenie naszego kraju tychże źródeł, począwszy od wody, słońca, a skończywszy na wietrze, jest na obszarach wiejskich dużo.

    Rolnictwo ekologiczne, wolne, bez GMO. Jest dużo projektów dotyczących rolnictwa ekologicznego, w pewien więc sposób idzie to dalej, żeby te patologie, które były w minionych latach, ograniczyć. Dobrze by się stało, żeby była ta dopłata do rzeczywistej produkcji i mam nadzieję, że w rozporządzeniach Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi tak dalej będzie.

    Co do małych gospodarstw, restrukturyzacji tychże gospodarstw, dobrze, że będzie pomoc, tylko prosiłbym, żeby Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi zwróciło na to uwagę, żeby te pieniądze nie zostały, jak to się mówi, po prostu przejedzone, tylko żeby poszły na rzeczywisty rozwój tych gospodarstw.

    Kończę, oddaję pozostały czas mojemu koledze Romualdowi Ajchlerowi. Dziękuję, panie marszałku. (Oklaski)