24 i 25 punkt porządku dziennego:

  24. Przedstawione przez Radę Ministrów sprawozdanie z wykonania ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2011 r. (druk nr 2109) wraz ze stanowiskiem Komisji Polityki Społecznej i Rodziny oraz Komisji Zdrowia (druk nr 2743).
  25. Przedstawione przez Radę Ministrów sprawozdanie z wykonania ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi w okresie od dnia 1 stycznia 2012 r. do dnia 31 grudnia 2012 r. (druk nr 2301) wraz ze stanowiskiem Komisji Zdrowia (druk nr 2744).

Poseł Paweł Sajak:

    Szanowna Pani Marszałek! Pani Minister! W imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego mam zaszczyt przedstawić stanowisko dotyczące sprawozdań z wykonania ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi w latach 2011 i 2012.

    Pani marszałek, ustawa ta stanowi czy też bardziej nakłada obowiązek przedstawiania corocznego sprawozdania z działań podjętych w ramach tej ustawy.

    Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi określa działania organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego zobowiązanych do podejmowania działań zmierzających do ograniczenia spożycia napojów alkoholowych oraz zmiany struktury ich spożywania, do inicjowania i wspierania przedsięwzięć mających na celu zmianę obyczajów w zakresie sposobu spożywania tych napojów, działania na rzecz trzeźwości w miejscu pracy, przeciwdziałania powstawaniu i usuwania następstw nadużywania alkoholu, a także do wspierania w tym zakresie działalności organizacji społecznych i zakładów pracy.

    Celem prowadzonej polityki alkoholowej jest przede wszystkim przeciwdziałanie szkodom powodowanym przez konsumpcję alkoholu oraz ograniczanie tych szkód. Działania w tym zakresie podejmowane są w ramach systemu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych opartego na trzech komplementarnych programach działań: programie gminnym, programie wojewódzkim oraz ˝Narodowym programie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych˝. Należy dodać, że rok 2011 był pierwszym rokiem funkcjonowania ˝Narodowego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych˝ na lata 2011-2015.

    Pani Marszałek! Pani Minister! Można byłoby tutaj wrzucić kamyczek do ogródka i powiedzieć, że ministerstwo już raz dało lekką plamę, bo dopiero teraz mamy sprawozdanie za dwa lata. Nie było tak, jak przewidziano w ustawie, że te sprawozdania składane są corocznie. Z drugiej jednak strony, jako osoba, która stara się szukać wszędzie pozytywów, bardzo dokładnie przestudiowałem te sprawozdania i w przeciwieństwie do mojego przedmówcy chciałbym zaznaczyć, że jaki zakres danych się przeanalizuje, weźmie pod uwagę, taki się przedstawi. Ja skupiłem się na danych, które dotyczyły sprawozdania, a więc lat 2011-2012, a nie na danych wcześniejszych, na które w sumie nawet niekoniecznie moglibyśmy się powoływać w odniesieniu do tego sprawozdania. Po przeanalizowaniu tych danych, wbrew temu, co mówili przedmówcy, jednak znalazłem kilka zmian na lepsze.

    Może kilka przykładów. Według danych otrzymanych z komendy wojewódzkiej Policji w porównaniu do 2011 r. liczba wypadków z udziałem nietrzeźwych kierowców zmniejszyła się o 505, a więc o 10,2%. W roku 2012 na podstawie art. 86 Kodeksu karnego skarbowego wszczęto 790 postępowań w związku z przemytem alkoholu, więc w porównaniu do roku 2010 nastąpiła poprawa, i to znaczna. W porównaniu do 2011 r. znacząco wzrosła liczba: zespołów interdyscyplinarnych - z 1800 do 2022, zespołów ds. przeciwdziałania przemocy wobec dzieci - z 208 do 508, a więc nie możemy powiedzieć, że nie widzimy tu progresu, nie widzimy poprawy. Dalej, przez dwa lata można było obserwować stabilizację liczby skazań za znęcanie się nad osobami najbliższymi, w 2012 r. ponownie nastąpiło istotne zmniejszenie tej liczby. Na podstawie art. 207 § 1 Kodeksu karnego w związku z przemocą w rodzinie skazano o prawie 3 tys. mniej osób niż w roku 2011. To działa, jest to aspekt psychologiczny, są instytucje, które tego pilnują, instytucje, do których można się zgłosić.

    Warto wspomnieć także o działaniach, jakie podejmuje Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. To właśnie PARPA współpracowała z jednostkami samorządu terytorialnego, przekazując materiały informacyjne, edukacyjne i wszystkie pozostałe, jakie są potrzebne do organizowania spotkań, konferencji. Przedstawiciele PARPA brali również udział w spotkaniach organizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego. Osobom zajmującym się profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych w lokalnej społeczności udzielano porad i konsultacji na temat zagadnień związanych z powyższą tematyką, a także dotyczących opracowywania i realizacji gminnych programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. Realizowano to w różny sposób, niekoniecznie fizycznie, twarzą w twarz, wykorzystywano drogę elektroniczną, listowną, telefoniczną, a więc każdy, kto chciał otrzymać wsparcie, otrzymał je w najróżniejszych formach.

    Dużą pracę wykonały również samorządy. W celu zwiększenia dostępności i poprawy jakości pomocy dla ofiar przemocy w rodzinach z problemem alkoholowym, który dotyczy dorosłych i dzieci, w 2011 r. jednostki samorządu terytorialnego kontynuowały działania służące utrzymaniu infrastruktury pomocowej dla osób doznających przemocy w rodzinie. Na podstawie informacji zawartych w ankietach PARPA-G1 należy stwierdzić, iż w omawianym okresie liczba miejsc bądź placówek, w których osoby doznające przemocy od swoich najbliższych mogły uzyskać pomoc, utrzymywała się na poziomie porównywalnym do roku 2011, a w 2012 r. funkcjonowały już 2563 miejsca, w tym 1716 punktów informacyjno-konsultacyjnych dla ofiar pomocy w rodzinie, 434 telefony zaufania, 135 schronisk i hosteli, 170 ośrodków interwencji kryzysowej dla ofiar przemocy w rodzinie, 108 ośrodków wsparcia.

    Oprócz pomocy profesjonalistów zatrudnionych w wyżej wymienionych placówkach osoby doznające przemocy mogły skorzystać również z ofert grup wsparcia i grup terapeutycznych, których liczba w porównaniu do 2011 r. wzrosła. Można porównać: w gminach działało 576 grup, w 2011 r. - 417, grup terapeutycznych - 250, w 2011 r. - 232, grup socjoterapeutycznych dla dzieci krzywdzonych - 269, tu wzrost liczby jest niewielki, bo o 1.

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Można byłoby wiele mówić na temat działań i agencji, i ministerstwa, i policji, o zadaniach, które realizują służby socjalne, ale należy przyznać, iż te sprawozdania pokazują, że sytuacja w naszym kraju jednak powoli się poprawia, że te zadania są wykonywane i że podejmowane działania cieszyły się społecznym zaufaniem. Społeczeństwo chce z tej pomocy korzystać, a zatem będę rekomendował koleżankom i kolegom z klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego, ażeby głosowali za przyjęciem tych dwóch sprawozdań. Dziękuję bardzo.